Avustralya’da İşçi Partisi liderliğindeki bir inceleme komitesi, ülkenin ABD ve İngiltere‘den gelecek yüksek seviyede nükleer atıkları kabul etmemesi gerektiğini vurgulayarak, yasal güvencelerin bu yönde netleştirilmesini talep etti. Albanese hükümetinin Aukus anlaşmasıyla ilgili tasarladığı yasaların yeniden gözden geçirilmesi gerektiği ifade ediliyor.
Guardian‘ın aktardığına göre bağımsız senatör Lidia Thorpe ve diğer eleştirmenler, mevcut taslak yasaların Avustralya’yı “dünyanın nükleer atık deposu” yapabileceği konusunda uyarılarda bulundu. Senato komitesi, hükümetin yüksek seviye nükleer atık kabul etmeyeceğine dair sözlerini yansıtmayan mevcut yasa tasarısının, düşük seviyeli atıklarla yüksek seviyeli atıklar arasında bir ayrım yapacak şekilde değiştirilmesini önerdi.
‣ Tuvalu’nun yeni hükümeti, Avustralya’yla iklim anlaşmasını sürdürecek
‣ ‘Avustralya’nın iklimi 1910’dan bu yana 1.5 derece ısındı’
Avustralya hükümeti, ABD ve İngiltere’nin nükleer güçle çalışan denizaltılarından çıkacak düşük seviyeli atıkları kabul etmeye açık kapı bıraktı. Bu atıklar, denizaltıların Batı Avustralya‘ya yaptığı rotasyonel ziyaretler sırasında ortaya çıkacak ve kişisel koruyucu ekipmanlar, eldivenler ve temizleme bezleri gibi düşük radyoaktivite içeren malzemeleri kapsayacak. Avustralya Denizaltı Ajansı‘na göre, nükleer güçle çalışan bir denizaltı yıllık olarak yalnızca küçük bir miktar düşük seviyeli atık üretiyor.
Anlaşmaların netleştirilmesi isteniyor
Bağımsız senatör Thorpe, yüksek seviyeli nükleer atıkların Avustralya’da depolanmasının yasaklanmasının, alanında uzman kişiler tarafından desteklendiğini ve yasa tasarısının incelenmesi sırasında dile getirilen başlıca endişelerden biri olduğunu belirtti. Hükümetin, Avustralya denizaltıları dışında Aukus’tan gelen nükleer atıkları kabul etme niyetinde olmadığını iddia ettiği için, bu boşluğu kapatmak için bir neden göremediğini ifade etti.
Yeşiller Partisi senatörü David Shoebridge ise, yasa tasarısının ciddi kusurlar içerdiğini, önerilen düzenleyicinin gerçek bağımsızlığa sahip olmadığını, nükleer atıkla ilgili sürecin toplum ve yerli halkların çıkarlarını hiçe saydığını ve çevre ile kamu yararına yönelik tehdit oluşturan bir gizlilik düzeyine sahip olduğunu belirtti.
Avustralya’nın, Aukus anlaşması kapsamında yüksek seviyede nükleer atık kabul etmemesi için yasalarda yapılacak değişiklikler, ulusal sorumluluk ve çevresel güvenlik açısından kritik önem taşıyor. Komite, deniz savunması ve Savunma Bakanlığı‘ndan düzenleyiciye geçiş yapacak kişiler için “uygun minimum ayrım süresi” belirlemeyi de dahil olmak üzere sekiz öneride bulundu. Bu öneriler, Avustralya’nın nükleer güvenlik standartlarını en üst düzeyde tutmasına yardımcı olacak ve ülkenin Aukus ülkeleri için bir “atık alanı” haline gelmesini önlemek amacıyla şeffaflığın artırılmasını sağlayacak.
