Avrupa Birliği’nin OECD ülkeleri dışındaki ülkelere plastik atık göndermesi yasaklandı

Avrupa Komisyonu plastik atıkların ihracatı, ithalatı ve Avrupa Birliği içerisindeki nakliyesine ilişkin yeni kuralları kabul etti.

Buna göre geri dönüşüm için gönderilenlerin dışındaki plastik atıkların AB’den OECD dışındaki ülkelere gönderimi yasaklanacak. OECD ülkelerine yapılan plastik atık ihracatı da daha sıkı şekilde kontrol edilecek.

‘Atıkların sorumluluğunu üstleniyoruz’

Konuyla ilgili açıklama yapan Çevre, Okyanuslar ve Balıkçılıktan Sorumlu Komisyon Üyesi Virginijus Sinkevičius “Bu yeni kurallar, AB’de ürettiğimiz atıkların sorumluluğunu üstlendiğimize dair net bir mesaj veriyor” değerlendirmesinde bulundu.

Sinkevičius, açıklamasında “Plastik atıkların ihracatına yalnızca çok katı koşullar altında izin verilecek. Ayrıştırılmamış plastik atıkların OECD dışı ülkelere ihracatı tamamen yasaklanacak. Bu, plastik kirliliğiyle mücadelede, döngüsel ekonomiye geçişte ve Avrupa Yeşil Yeni Düzen’in hedeflerine ulaşmada önemli bir dönüm noktası” ifadelerini kullandı.

Üçüncü dünya ülkelerine ihracatı kısıtlıyor

Son on yılda, kontrolsüz plastik atık ticareti artarak hem çevreye hem de halk sağlığına zarar verdi. Plastik atıklar düzenli depolama alanlarına ulaştı, açık havada yakıldı veya okyanusa atıldı.

Yeni kurallar, plastik atıkların, genellikle bunu sürdürülebilir bir şekilde yönetecek kapasite ve standartlara sahip olmayan üçüncü dünya ülkelerine ihracatına son verme amacını taşıyor.

Yeni kurallar 1 Ocak 2021’de yürürlüğe girecek.  Avrupa Komisyonu’nun internet sitesinde yeni alınan kararlar şu şekilde açıklandı:

AB’den ihracat

• AB’den geri dönüşümü zor olan tehlikeli plastik atıkların ve plastik atıkların OECD dışı ülkelere ihraç edilmesi yasaklanacak.
• Temiz, tehlikesiz atıkların (geri dönüşüm için hedeflenen) AB’den OECD üyesi olmayan ülkelere ihraç edilmesine yalnızca belirli koşullar altında izin verilecek.
• İthalatçı ülkenin, Avrupa Komisyonu’na yapılan bu tür ithalatlarda hangi kuralların geçerli olduğunu belirtmesi gerekiyor. AB’den ihracata bu durumda sadece ithalatçı ülke tarafından belirlenen koşullar altında izin verilecek. Yasal rejimleri hakkında bilgi vermeyen ülkeler için, “ön bildirim ve izin prosedürü” geçerli olacak.
• AB’den geri dönüşümü zor olan tehlikeli plastik atıkların ve plastik atıkların OECD ülkelerine ihraç edilmesi “ön bildirim ve onay prosedürüne” tabi olacak. Bu prosedür kapsamında hem ithalatçı hem de ihracatçı ülkenin gönderiye izin vermesi gerekiyor.

AB’ye ithalat

• Üçüncü dünya ülkelerinden AB’ye geri dönüşümü zor olan tehlikeli plastik atıkların ve plastik atıkların ithal edilmesi “ön bildirim ve onay prosedürüne” tabi olacak.
• Bu prosedür kapsamında hem ithalatçı hem de ihracatçı ülkenin gönderiye izin vermesi gerekecek.

OECD ülkeleri hangileri?

OECD’nin 20 kurucu üyesi bulunuyor: Türkiye, ABD, Avusturya, Kanada, Fransa, Hollanda, Lüksemburg, Almanya, İtalya, İngiltere, Belçika, Danimarka, İrlanda, Yunanistan, İsviçre, İsveç, İspanya, İzlanda, Norveç, Portekiz.

Bu ülkelere ek olarak ilerleyen yıllarda, Japonya, Finlandiya, Avustralya, Güney Kore, Meksika ve Yeni Zelanda “üye” olarak örgüte katıldı.

1990’lı yılların başında ise Polonya, Macaristan, Çek Cumhuriyeti ile Slovakya “üye” olarak dahil oldu. Estonya, İsrail, Slovenya ve Şili 2010 yılı içinde üye olarak katıldı. Son olarak Kolombiya üye oldu.