Bilim-TeknolojiEkolojiManşet

Araştırma: Zarar gören ve susuz kalan bitkiler insanların duyamadığı çığlıklar atıyor

0
bitki

İsrailli bilim insanlarının, domates, tütün, buğday, mısır ve kaktüs gibi bitkiler üzerinde yaptığı çalışma, bitkilerin zarar gördüğü ya da susuz kaldığı durumlarda ultrasonik patlama sesleri çıkardığını ortaya koydu.

Cell dergisinde yayımlanan araştırmanın bulgularına göre, insan kulağının işitme aralığının dışında kalan patpatlı ambalajların patlama seslerini andıran bu sesleri, insanlar algılayamıyor.

Böcekler, bazı memeliler ve muhtemelen diğer bitkilerin ise bu sesleri algılayabildiği düşünülüyor.

Araştırma ekibi, bitkilerin çıkardığı bu seslerin özellikle yarasalar, kemirgenler, çeşitli böcekler gibi yüksek frekansları algılayabilen yakınlardaki canlılar tarafından duyulabildiğine inanıyor.

Tel Aviv Üniversitesi‘nden botanik ve gıda güvenliği uzmanı Prof. Dr. Lilach Hadany, “Pastoral bir çiçek tarlası düşünün. Epey gürültülü bir yer olabilir, sadece biz bu sesleri duyamıyoruz. Bulgularımız, etrafımızdaki dünyanın bitki sesleriyle dolu olduğunu gösteriyor” diyor.

bitki, çığlık

‘Zarar gören bitkiler her saat onlarca kez ses çıkardı’

Daha önce titreşim dedektörleriyle yapılan bazı araştırmalar bitkilerden darbe yayılımları tespit etmişti. Bitkilerin ses çıkarıyor olma olasılıkları uzun süredir bilim insanlarının gündeminde olsa da, bunların algılanabilecek ses dalgaları niteliğinde olup olmadığı bilinmiyordu.

Araştırma ekibi, cevabı bulmak amacıyla bitkileri arka plan gürültüsü olmayan, sessiz ve izole bir kutuya koydu ve her bitkiden yaklaşık 10 santimetre uzağa 20 ila 250 kilohertz frekanslarında sesleri algılayabilen ultrasonik mikrofonlar yerleştirdi.

Çeşitli gruplara ayrılan bitkilerin bazılarına hiç dokunulmazken, bir grup beş gün boyunca susuz bırakıldı ve bir diğer gruptaki bitkilerin sapları kesildi.

bitki, çığlık

Yetişkin bir insan tarafından algılanan maksimum frekans 16 kilohertz civarında iken, araştırmanın sonuçları bitkilerin 40 ile 80 kilohertz frekans arasında sesler çıkardığını ortaya koydu.

Herhangi bir stres unsuruna maruz bırakılmayan bitkiler saatte en fazla bir kez ses çıkarırken, bir kısmı kesilen ve susuz bırakılan bitkiler her saat onlarca kez ses çıkardı.

Söz konusu seslerin bitkiden bitkiye farklılık gösterdiğini tespit eden araştırmacılar, örneğin susuz bırakılan bir domates bitkisinin, bir kaktüsten daha farklı bir patlama modeli oluşturduğunu gözlemledi.

Araştırma ekibi, stres altında olmayan bitkiler, kesilen bitkiler ve susuz bırakılan bitkilerin çıkardıkları sesleri ayırt etmek için bir makine öğrenimi algoritması geliştirdi. Bitkilerin yaydığı sesler, insanların duyamayacağı kadar kadar yüksek bir frekansta, yaklaşık bir metrelik bir yarıçap içerisinde algılanabilen, patlama veya tıkırtı seslerine oldukça benziyor.

Peki kim dinliyor?

Prof. Hadany, “Bitkilerin ses çıkardığını bildiğimize göre sıradaki soru şu: ‘Kim dinliyor olabilir?” diye sordu.

Bu sesler bilgi taşıyor. Bu sesleri duyabilen hayvanlar var, yani pek çok akustik etkileşimin meydana gelme olasılığı var.

Ekibin şu anda hayvanların, bitkilerin ve diğer organizmaların bu seslere tepkilerini araştırdığını aktaran Hadany, “Ayrıca sesleri tamamen doğal ortamlarda tanımlama ve yorumlama yetimizi de mercek altına alıyoruz” dedi.

Bilim insanları, diğer organizmaların da farklı bitki türlerinden yükselen sesleri ayırt etmelerinin mümkün olduğunu, hatta bu organizmaların stres altındaki bitkilerin gürültülerine çeşitli şekillerde tepki vermeyi öğrenmiş olabileceklerini düşünüyor.

‣ Bitkilerin birbiriyle ‘konuştuğu’ bilimsel olarak kanıtlandı

Hadany, şunları söylüyor:

Örneğin, bir bitkinin üzerine yumurtlamaya niyetlenen bir güve veya bir bitkiyi yemeye niyetlenen bir hayvan, bu seslere göre karar veriyor olabilir. Biz insanlar için ise sonuçlar son derece bariz; susamış bitkilerin imdat çağrılarına kulak verebilir ve bir sorun yaşanmadan önce onları sulayabiliriz.

Bilim insanları, bu seslerin tarımsal sulama sistemlerinde bitkilerin susuzluk durumlarının takibinde kullanılabileceğini düşünüyor.

Daha önceki çalışmalar, bitkilerin seslere tepki olarak kuraklık toleranslarını artırabildiğini göstermişti. Ancak diğer bitkilerin bu sesleri algılayıp algılamadığı veya tepki verip vermediği bilinmese de bunun oldukça makul olduğu düşünülüyor. Ekip araştırmalarının bir sonraki aşamasında bu konuyu ele alıyor.

You may also like

Comments

Comments are closed.