By 
Antarktika‘nın doğu kıyısı yakınlarındaki sıcaklıklar, Mart 2022’de normal değerlerin 39°C derece üzerine çıktı ve yeni bir araştırmaya göre bu, Dünya‘nın herhangi bir yerinde kaydedilen en yoğun sıcak dalgası oldu. Başka yerlerdeki bilim insanları ise dünyanın o bölgesinde böyle bir artışın düşünülemeyeceğini söyledi.
The Washington Post’un aktardığına göre, araştırmanın yazarı Edward Blanchard-Wrigglesworth “Bunun olağanüstü bir olay olduğu çok açıktı. Bu sıcaklık anomalisinin, dünyanın herhangi bir yerinde ölçülen en büyük sıcaklık anomalisi olduğunu fark ettik” dedi.
Uzmanlar, kıtada sonbahara geçişi işaret eden sıcaklıkların normalde Antarktika’nın doğu kıyısında -54°C civarında olduğunu ancak 18 Mart 2022’de -10°C’ye kadar yükseldiğini ifade etti. Washington Üniversitesi‘nde atmosfer bilimci olan Blanchard-Wrigglesworth, “Bu, o bölgede yaz aylarında kaydedilen en yüksek sıcaklıktan bile daha sıcak; bu bile başlı başına inanılmaz bir şey” dedi.
Uydu görüntüleri: AB, Copernicus Sentinel-2
‣ Antarktika’nın kritik eşiği: Isınmayı 2℃’nin altında tutamazsak geri dönüşü olmayan değişimler yaşanacak
‘İklim değişikliğinin bir miktar etkisi var’
Yeni araştırmada Blanchard-Wrigglesworth ve meslektaşları, özellikle yılın güneş ışığının daha az olduğu bir döneminde böylesine akıl almaz bir sıcak dalgasının nasıl ve neden meydana gelmiş olabileceğini araştırdı. Araştırmacılar, aşırı sıcakların büyük ölçüde Antarktika’nın doğal değişkenliğinin bir parçası olduğunu ancak iklim değişikliğinin de bir miktar etkisi olduğunu tespit etti.
Blanchard-Wrigglesworth, sıcak dalgasının olağandışı rüzgârlarla başladığını söyledi. Uzmanlar, rüzgarların Antarktika çevresinde batıdan doğuya doğru estiğini ve kıtanın daha kuzeydeki sıcak bölgelerden izole edilmesine yardımcı olarak soğuk kalmasını sağladığını ifade etti. Ancak tıpkı ABD’deki sıcak dalgalarında olduğu gibi rüzgarlar yön değiştirdi ve Güney Avustralya‘dan gelen sıcak bir hava kütlesinin sadece dört gün içinde Doğu Antarktika‘ya hareket etmesine izin verdi.
Araştırmacılara göre, kuzeyden esen rüzgârlar aynı zamanda bol miktarda nem de getirerek buz tabakasının doğu kıyısında önemli ölçüde kar, yağmur ve erimeye neden oldu. Ekip, halihazırda Antarktika’nın kayıtlara geçen en düşük deniz buzu seviyesine sahip olduğuna dikkat çekti.
Uydu görüntüsü: NASA
‣ Araştırma: Antarktika’da görülen iklim aşırılıklarının sonuçları küresel olacak
‘Tamamen sıradışı değil’
Çalışma, kutup bölgelerindeki büyük dalgalanmaların tamamen sıra dışı olmadığını ortaya koydu. Küresel hava istasyonu verilerinin ve bilgisayar simülasyonlarının analizine göre ekip, normalden en büyük sıcaklık değişikliklerinin yüksek enlemlerde meydana geldiğini tespit etti.
Blanchard-Wrigglesworth, en büyük anomalilerin bu yüksek enlemlerde meydana gelmesinin temel bir nedeni olarak “yere yakın yerlerde uzaklaştırılacak daha fazla soğuk hava olduğunu” söyledi. Araştırmacılar, havanın atmosferde daha soğuk hale geldiğini ancak bazı yerlerde, çok fazla kar ve buzun bulunduğu yüksek enlemlerde olduğu gibi, yere yakın yerlerde daha soğuk hava ve onun üzerinde daha sıcak havanın bulunduğunu bildirdi. Bu bölgelerde, sıcak bir hava kütlesinin içeri girerek soğuk havanın yerini alabileceğini ve sıcak hava yaratabileceğini aktaran uzmanlar, bu olayın kış aylarında veya civarında meydana geldiğini ve Antarktika’da da bunun söz konusu olduğunu söyledi.
Çalışmada yer almayan meteorolog Jonathan Wille, Antarktika’daki bu sıcak dalgasının herhangi bir yerde gözlemlenen en büyük sıcaklık anomalisi olarak kaydedilmesine şaşırmadığını, Antarktika Platosu’nun dünyadaki en yüksek sıcaklık değişkenlerinden bazılarına sahip olduğunu aktardı.
Fotoğraf: Mike Scott / AP
‣ Antarktika’da sıcak dalgası: Deniz buzu yüzde 26 azaldı
‘Yüzyılın sonunda erime noktasına gelinebilir’
Yeni çalışma, daha sıcak atmosferin sıcaklıkları artırmada büyük bir rol oynamadığını iddia etse de iklim değişikliğinin tam rolü hâlâ araştırılıyor. Ekip, sera gazı emisyonlarının arttığı ve artmadığı senaryoları içeren bir dizi bilgisayar modeli oluşturdu ve iklim değişikliğinin sıcak dalgasını yalnızca 2°C artırdığını tespit etti. Yüzyılın sonunda, iklim değişikliği böyle bir sıcak dalgasını 5 ile 6°C daha artırabilir.
Zürih Federal Teknoloji Enstitüsü’nde araştırmacı olan Wille, “Ortalamanın 39°C üzerinde olan bir sıcak dalgası için 2°C‘lik bir artış, bu sıcak dalgasının iklim değişikliği sinyali olmadan rekor kıracağı anlamına geliyor” açıklamasında bulundu.
Ancak iklim değişikliğinin, modellerin test etmediği ancak sıcak hava kütlesini ilk etapta kıtaya getiren anormal rüzgarlar üzerindeki etkisi gibi başka bir etkisi daha olabilir. Wille, önceki haftalarda yaşanan olağandışı tropikal sağanak yağışların daha önce hiç gözlemlenmemiş bir atmosferik dolaşım modeli yaratarak aşırı sıcaklara yol açtığını söyledi.
Wille, “İklim değişikliğinin, sıcak dalgasına yol açan anomaliler gibi atmosferik dinamikleri etkilemiş olması mümkün, ancak bu tür şeyleri ölçmek çok zor” dedi.
Blanchard-Wrigglesworth ise daha sıcak bir dünyada Antarktika’da bunun gibi daha fazla sıcak dalgasının buz tabakası üzerinde korkunç etkileri olabileceğini belirtti ve ekledi:
Bunun üzerine 5 ya da 6°C daha eklerseniz, erime noktasına yaklaşmaya başlarsınız. Eğer bu tür olaylar 50 hatta 100 yıl içinde daha yaygın hale gelirse bu tür bir olay belki de radarımızda olmayan bazı etkileri tetikleyebilir.”
Comments