Analiz: Mitinglerde hangi siyasetçi en çok hangi konuya değindi, hangi kelimeleri kullandı?

13’üncü Cumhurbaşkanlığı seçimi ile 28’inci Dönem Milletvekili seçimleri için siyasi parti liderleri Türkiye’nin her yerinde mitingler düzenliyor.

Her ne kadar Millet İttifakı’nın liderleri Cumhurbaşkanlığı seçiminde ikinci tur için miting düzenlemeyeceklerini belirtse de hem Cumhur hem de Millet İttifaklarının liderleri nisan ve mayıs aylarında çeşitli illerde miting sahnelerinde yer aldı.

Sosyal etki ve sürdürülebilirlik üzerine çalışmalar yürüten sosyal bir girişim olan Gürce, liderlerin yaptıkları konuşmalarda hangi konulara ne kadar değindiklerini ve ne söylediklerini özet bir şekilde görebilmek için seçim konuşmalarını analiz etti.

Analize dahil olan 125 konuşmadan 29’u Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP) Genel Başkanı ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a, 24’ü Milliyetçi Hareket Partisi (MHP) Genel Başkanı Devlet Bahçeli’ye, 21’i Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu’na, 38’i Yeşiller ve Sol Gelecek Partisi Sözcülerine, 13’ü ise Demokrasi ve Atılım Partisi (DEVA) Genel Başkanı Ali Babacan’a ait.

Analizi yürüten araştırmacı-yazar İlhan Ceyhan, konuşmaların analizi için farklı kategorilerde sözlükler oluşturarak, bu sözlüklere dahil olan kelimelerin konuşma metinlerindeki yüzdelik ağırlığı hesapladı ve siyasi figürlerin konuşmalarında değindikleri konuları karşılaştırdı.

Ceyhan, konuşma metinlerinde yer alan sözcükleri ekonomi, istihdam, göç, terör, sağlık hizmetleri, kamu düzeni, LGBTİ+, toplumsal cinsiyet, çevre ve iklim, enerji ve eğitim olmak üzere 11 kategoriye ayırdı.

Siyasi figürler mitinglerde hangi konuya hangi oranlarda değiniyor?

Grafik: Liderlerin konuşmalarında değindikleri konuların oransal dağılımı

Yeşil Sol Parti Sözcüleri: İstihdam, kamu düzeni, toplumsal cinsiyet ve çevre-iklim

Ceyhan tarafından yapılan analiz, miting konuşmalarında istihdam, kamu düzeni, toplumsal cinsiyet ve çevre-iklim konularına en çok değinen siyasi figürlerin Yeşil Sol Parti Sözcüleri olduğunu gösteriyor.

Recep Tayyip Erdoğan: LGBTİ+ ve sağlık hizmetleri

Adalet ve Kalkınma Partisi lideri ve Cumhur İttifakı’nın Cumhurbaşkanı Adayı Recep Tayyip Erdoğan, LGBT konusuna en çok değinen lider. İlhan Ceyhan, bunun sebebinin muhalefeti sık sık “LGBT”ye yakın olmak veya desteklemekle suçluyor olması olduğuna dikkati çekiyor.

Erdoğan’ın yaptığı konuşmalarda diğer liderlere göre daha çok değindiği bir diğer konu ise sağlık hizmetleri olarak görülüyor. Terör konusuna değinme oranıysa MHP lideri Devlet Bahçeli’den sonra en yüksek oranda.

Kemal Kılıçdaroğlu: Eğitim ve göç

Analiz, Cumhuriyet Halk Partisi Genel Başkanı ve Millet İttifakı Cumhurbaşkanı Adayı Kemal Kılıçdaroğlu’nun göç konusuna ve eğitime diğer lidere göre daha çok değindiğini gösteriyor.

Kılıçdaroğlu ayrıca Ali Babacan’dan sonra ekonomi konusuna da en çok değinen lider konumunda.

Devlet Bahçeli: Terör

Devlet Bahçeli’nin ise konuşmalarında en çok terör konusuna değindiğini, ikinci olarak ise ekonomi konusuna ağırlık verdiği görülüyor.

Ali Babacan: Ekonomi

Siyasi liderler arasında Ali Babacan, ekonomi konusuna açık ara farkla en çok değinen lider oluyor.

Ekonomiden sonra Babacan’ın en çok değindiği konunun istihdam olduğu görülüyor.

Siyasi liderlerin mitinglerde en çok kullandıkları kelimeler

Erdoğan: Bay BAY

Grafik: Recep Tayyip Erdoğan’ın konuşmalarında en sık kullandığı kelimeler

Recep Tayyip Erdoğan’ın seçim konuşmalarında en sık kullandığı kelime ‘bay’. Bunun sebebiyse Erdoğan’ın konuşmalarının çoğunda CHP lideri Kemal Kılıçdaroğlu’na itafen ‘Bay Kemal’ veya ‘Bay Bay Kemal’ demesi. “Türkiye”, “terör”, “inşallah”, “tesis”, “inşa”, “yeni” gibi kelimeler de öne çıkan kelimeler arasında.

Bahçeli: ‘Türk’ ve ‘Türkiye’

Grafik: Devlet Bahçeli’nin konuşmalarında en sık kullandığı kelimeler

Konuşmalarında en çok Türk ve Türkiye kelimelerine yer veren Devlet Bahçeli’nin, “cumhur”, “milli”, “aziz”, “milletim” kelimelerine de epey yer verdiği görülüyor. Bir başka dikkat çeken kelimeyse Devlet Bahçeli’nin muhalefeti eleştirirken sıkça kullandığı “zillet” kelimesi.

Kılıçdaroğlu: ‘Biliyorum’ ve ‘olacak’

Grafik: Kemal Kılıçdaroğlu’nun konuşmalarında en sık kullandığı kelimeler

CHP lideri Kılıçdaroğlu’nun en sık kullandığı kelimeler “biliyorum” ve “olacak” kelimeleri olurken, “söz”, “güzel”, “beraber” gibi kelimelerin de öne çıktığı görülüyor.

Babacan: ‘Beraber’ ve ‘gün’

Grafik: Ali Babacan’ın yaptığı konuşmalarda en sık kullandığı kelimeler

Deva Partisi Lideri Ali Babacan’ın ise en sık kullandığı kelimelerin “beraber” ve “gün” kelimeleri olduğunu görüyoruz. Diğer öne çıkan “ortak”, “destek”, “demokrasi” gibi kelimelerse Ali Babacan’ın ortak akla dayalı mesajlar verdiğini gösterir nitelikte.

Liderlerin popülist söylemleri

Özellikle seçim dönemlerinde kendinden sıkça söz ettiren bir diğer dinamikse popülist iletişim stratejisi. Akademisyen Cas Mudde, popülizm kavramının genel olarak kabul gören tanımını “Popülizm, toplumu ‘gerçek halk’a karşı ‘yozlaşmış elitler’ olmak üzere homojen ve birbirine düşman iki gruba ayırarak, siyasetin halkın genel iradesinin bir ifadesi olması gerektiğini savunur” şeklinde yapıyor.

Değişik ülkelerde farklı şekillerde karşımıza çıkan popülist söylemin çeşitlerinden biri ise manişeist söylem. Bu söylem, iyi-kötü, dost-düşman ve siyah-beyaz gibi ikici (manişeist) ve kutuplaştırıcı bir dünya görüşüne dayanmakta. Popülistler, “gerçek halk”ı ezilen, hakkı yenen insanlar olarak algılıyor ve onlarla “yozlaşmış elitler” arasında düşmancıl bir ikilik meydana getiriyor. Bu yozlaşmış elitlerse popülist siyasetçiler tarafından “gerçek ve saf olan halk”ın iradesinin altını oymaya çalışan kişiler, gruplar veya kurumlar olarak tasvir edilebiliyor.

Nisan ve Mayıs 2023’te  Cumhurbaşkanlığı ve milletvekili seçimleri için miting yapan liderler hangi oranda manişeist bir söylem benimsediğinin analiz edilebilmesi için “tehdit, tezgah, hain, ihanet, kirli, odak, taviz” ve “yalan” sözcüklerinden oluşan manşeist söylem sözlüğüyle miting konuşmaları incelendi.

Grafik: Siyasi liderlerin Manişeist söylem karşılaştırması

‘İktidar bloku liderleri daha yoğun bir manişeist söyleme sahip’

Analize göre, en yüksek oranda manişeist söylemde bulunan lider 0.43 puanla Devlet Bahçeli olurken, bunu 0.32 puanla Recep Tayyip Erdoğan takip ediyor.

Muhalefet tarafındaysa en yüksek manişeist söyleme sahip siyasi figürse 0.21 puanla Yeşil Sol Parti Sözcüleri.

CHP lideri Kemal Kılıçdaroğlu’nun konuşmalarında ise manşeist söylemlerin 0.03 puanla oldukça düşün olduğu, onu 0.11 puanla Ali Babacan’ın takip ettiği görülüyor.