By 
Kentsel dönüşüme yönelik düzenlemeler içeren “Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda ve 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi” TBMM Bayındırlık, İmar, Ulaştırma ve Turizm Komisyonunda dün kabul edildi.
AKP‘nin Meclis’e sunduğu kanun teklifine göre, herhangi bir taşınmazın rezerv yapı alanı olarak belirlenebilmesi için meskun alanlar (yerleşim alanı) dışında olması gerektiği şartı kaldırılıyor. Böylelikle “rezerv alan” tanımı değişecek, şehir içindeki yapı ve arazilere el konulabilecek.
Maddenin gerekçesinde, açılan davalarda herhangi bir taşınmazın rezerv yapı alanı olarak belirlenebilmesi için meskun alanlar dışında olması gerektiği yönünde değerlendirme yapılarak hüküm kurulduğu, yerleşim yerlerinde yer alan parsellerin de rezerv yapı alanı olarak belirlenmesinin mümkün olmasının amaçlandığı belirtildi. Bu ise Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı‘nın kent içinde bulunan ve depremde yıkılma riski olmayan yapılara da “rezerv alanı” ilanıyla el koyulabilmesinin yolunu açıyor.
‘Kanun eski semtlere göz dikmiş yeni zenginler için çıkıyor’
Kanun teklifinde, “rezerv yapı alanı” ilan edilen yerlerdeki binaların yıkılıp yerine yerin binalar yapılması öngörülüyor. Bu alanlarda “riskli olsun olmasın” evi, işyeri bulunanların ise şehrin başka bir bölgesine taşınması gerekecek.
T24 yazarı Mehmet Y. Yılmaz, söz konusu değişikliğin, her bir arsa, bina ya da parselinin bile tek tek rezerv yapı alanı olarak ilan edilmesine ve bakanlıkça el konulmasına olanak sağladığına vurgu yaptı:
“Kanun, müteahhitler ve eski semtlere gözünü dikmiş yeni zenginler için çıkıyor! Diyelim ki Levent’te bahçe içinde güzel bir eviniz var. İşini bilen bir müteahhit buraya gözünü diktiyse, Bakanlık burayı rezerv bina alanı ilan edip, elinizden alabilir. Ya da iktidarın içinde yaşayanlardan hoşlanmadığı bir semtte yaşıyorsunuz, mesela Beşiktaş’ta, Kadıköy’de, Bakırköy’de. Bakanlık, bütün bir mahalleyi rezerv alan ilan edip, boşaltabilir ve el koyabilir. Binaları yıktıktan sonra da yeni bina yapılsın diye müteahhitlere ihale edebilir.
Bütün bunlar olurken ne dümenlerin dönebileceğini, hangi ‘kupon’ arsaların üzerindeki binaların sakinleri yerlerinden edilerek, yandaşlara rant aktarılabileceğini Türkiye’de yaşayan herkes tahmin edebilir. Anayasa’nın mülkiyet hakkı ile ilgili hükümlerini açıkça ihlal edeceği çok açık bir düzenleme bu.”
Yoksul depremzedelerin mülkiyet hakkı da elinden alınacak
Teklifte, yoksul veya dar gelirli olarak kabul edilenlere verilecek bağımsız bölümler için de yeni düzenlemeye gidiliyor. Yasa teklifine göre, depremde evi yıkılan depremzedelerden parası olmayan ya da borçlu olanların mülkiyet hakları ellerinden alınacak. Bu kişilerin, yeni yapılacak evleri için sadece oturum hakları olacak.
Yasa teklifine göre; borçlanması gereken ancak maddi durumu yeterli olmayan hak sahibi adına isabet eden bağımsız birimin tapuda hak sahibi ile yeni kurulan Kentsel Dönüşüm Başkanlığı adına paylı mülkiyet esaslarına göre tescil edilebilecek. Öyle bir durumda hak sahibinin üzerine kayıtlı ikamet edebileceği konut nitelikli başka bir gayrimenkulü yok ise bu bağımsız bölümler üzerinde hak sahibine ve hak sahibi evli ise işlem yapıldığı tarihteki eşine oturma hakkı tanınacak. Ancak bu durumdaki kişiler mülkiyet haklarından mahrum bırakılacaklar.
Davalar ‘hızlandırılacak’
Komisyonda kabul edilen teklifte, 6 Şubat depremleri nedeniyle afet bölgesi olarak kabul edilen yerlerde, hak sahipliğine ilişkin işlemler hariç olmak üzere hasar tespit raporlarına dayalı olarak tesis edilen idari işlemlere karşı açılan iptal davalarında yeni usuller getiriliyor. Düzenlemeyle yargı süreçlerinin hızlandırılması amaçlanıyor.
Buna göre, yürütmenin durdurulması talebine ilişkin olarak verilen kararlara itiraz edilemeyecek. İstinaf istemi en geç iki ay içinde karara bağlanacak.
Kolluk kuvveti eşliğinde tahliye
Riskli yapıların yıktırılması konusunda Bakanlığa verilen görev ve yetkiler de bundan sonra Kentsel Dönüşüm Başkanlığınca kullanılacak.
Riskli yapıların yıktırılması için maliklere tek seferde 90 günden fazla olmamak üzere süre verilecek. Kanun kapsamındaki yapıların tahliyesinin engellenmesi durumunda; mülki idare amiri tarafından verilecek yazılı izne istinaden yeterli kolluk kuvveti marifetiyle tahliye yapılacak.
Başkanlık veya idare tarafından yapılan veya yaptırılan riskli yapı tespit, tahliye ve yıktırma masrafları, hisseleri oranında maliklerden tahsil edilecek.
Salt çoğunluk ile karar alınacak
Kanun teklifinde, kentsel dönüşümlerde, yapı ruhsatı alınması da dahil olmak üzere tüm iş ve işlemlerin, hisseleri oranında maliklerin salt çoğunluğu ile aldığı karara istinaden yapılabileceği; salt çoğunlukla alınan karara katılmayan maliklere, noter vasıtasıyla veya ilgili muhtarlıkta 15 gün süre ile ilan edilmek suretiyle bildirileceği yer alıyor.
Comments