Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP) başta İstanbul olmak üzere şehir içinde veya kenarında bulunan ve yapılaşma izni verilmeyen “özel ormanların” imara açılmasına yol açacak bir kanun teklifini TBMM‘ye sundu.
AKP milletvekillerinin TBMM kapanmadan getirdiği teklifinin yasalaşması halinde başta İstanbul’un Polonezköy, Sarıyer ve Beykoz ormanları olmak üzere imara açılmasına izin verilmeyen özel statüdeki ormanlar kesilerek betona dönüştürülebilecek.
Yasa teklifiyle ayrıca ormanda kesilecek ağaçları damgalama yetkisi de ilk kez özel şirketlere verilecek. Ormandan izin verilenin yüzde 10 üzerinde ağaç çıkarılmasına da parası alınarak göz yumulacak.
2020’deki kanunla önü açılmıştı
2020’nin ekim ayında tarım arazilerinin hobi bahçeleri gibi uygulamalarla bölünmelerinin engellenmesi ve sahipli arazilerde izinsiz ağaç kesimiyle ilgili cezaların artırılmasını içeren torba kanun teklifi, TBMM Genel Kurulu‘nda kabul edilerek yasalaşmıştı.
Düzenlemede, “orman sınırları dışında olup, yüzölçümü üç hektarı aşmayan sahipli arazilerde tabii olarak yetişen her nevi ağaç ve ağaççıklarla örtülü yerler” ile “orman sınırları dışında olup, alan büyüklüğüne bakılmaksızın sahipli arazilerde, ekim ve dikim yolu ile yetiştirilen her nevi ağaç ve ağaççıklarla örtülü yerlerin” orman sayılmaması öngörülüyordu.
Torba Yasa’yla sahipli arazilerdeki ormanlar, ‘ormanlıktan’ çıkarıldı
Uzmanlar yasanın Anayasa’ya aykırı olduğunu ve bir yere orman denmesinin mülkiyete bağlı olmayacağını belirterek, bu uygulamanın ormanlık alanların geleceğini tehlikeye attığı uyarısı yapmıştı.
AVM, rezidans ve villalar yapılabilecek
Yasa teklifine göre, özel statüdeki ormanlar ‘böl parçala’ yöntemiyle imara ve betonlaşmaya açılacak.
Düzenlemede, Osmanlı döneminden bu yana miras ve satış yoluyla sahipliği değişen ancak devlet ormanları gibi koruma altında bulunan özel ormanların alanı, 3 hektarın altına düşürülüyor ve “orman alanı” dışına çıkarılıyor.
Mevcut yasaya göre ise küçük parçalar halinde dahi olsa bu ormanlar bir bütün sayıldığı için imar izni verilmiyor.
Bu yöntemle örneğin 30 hektarlık ormanların 11’e bölünmse ve üç hektarın altına düşürülmesi mümkün olacak.
Böylece başta İstanbul’un nefes alanları olan ormanlar olmak üzere ülke genelinde 15 bin kişinin elinde görünen 25 bin 400 hektarlık orman kesilerek üzerine AVM’ler, rezidanslar, konutlar, iş merkezleri kurulabilecek.
Anayasa’ya aykırı
Sözcü‘ye konuşan İstanbul Üniversitesi emekli Öğretim Üyesi Prof. Doğan Kantarcı, yasa teklifiyle orman talanının yanı sıra yanan ormanların imara açılması, ormandan yüzde 10 fazla adı altında kaçak ağaç çıkarılması ve kesilecek ağaçların damgalanma işinin özelleştirilmesi gibi dizi Anayasa’ya aykırı değişiklik öngörüldüğünü söyledi.
Prof. Kantarcı, yanan ormanların 2B adı altında imara açılacağı uyarısında bulunurken kesilecek ağaçların damgalanma işinin de özel şirketlere verilemeyeceğine dikkat çekti.
‘Boşlukları fırsata çeviriyorlar’
Bianet‘e konuşan HDP İzmir Milletvekili ve Çevre Komisyonu üyesi Murat Çepni de yasa teklifine ilişkin itirazlarını şöyle dillendirdi:
“Bizim itirazlarımızın ana vurgusu şu: Türkiye’de zaten ormanlar, tarım alanları, sulak alanlar, göller hızla yok oluyor. Orman yangınlarında yok olan ormanların dört beş katı fazlası turizmcilik, madencilik ve benzeri şirketlere verilen izinlerle yok oldu. Hâl böyleyken iktidar alelacele her fırsatta yeni yasalar getiriyor”
Teklife Çevre Komisyonu’nda itiraz ettiklerini ancak aynı teklifin şimdi Tarım Komisyonu’nda görüşüldüğünü anlatan Çepni, teklifteki diğer maddelere de şöyle dikkat çekti:
“Bu yasanın maddelerinin hemen hemen hepsi ormanlık alanların inşaata açılmasına izin veren, bu izinlerin önünü açan ve oluşan boşlukları fırsata çeviren maddelerdir. Bizim itirazlarımız hem deprem sürecinde hem de depremden sonra ortaya çıkan bütün sonuçlarıyla birlikte daha önce iktidara yönelik eleştiri ve uyarılarımıza rağmen gerçekleşti. İktidar şimdi yine aynısını yapmaya çalışıyor.”
Komisyonda kavga çıktı
Ormanları imara açan yasa teklifinin TBMM Tarım, Orman ve Köyişleri Komisyonu’ndaki görüşülmesinde, AKP Milletvekili İbrahim Halil Yıldız, Cumhurbaşkanı ve AKP Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan‘a “yalancı” dediği için CHP Milletvekili İlhami Özcan Aygun’a su fırlatıp, “Ya s.tir ol git ya!” diye bağırdı. Ortamın gerilmesi üzerine toplantıya ara verildi.
Yasa teklifinin görüşmeleri üç saatlik kesintiden sonra yeniden başladı.