ManşetDünyaKadın

ABD Yüksek Mahkemesi’nin görüşü sızdırıldı: Kürtaj hakkını koruyan emsal karar iptal edilebilir

0
Fotoğraf: Leigh Vogel / The New York Times

Amerika Birleşik Devletleri‘nde (ABD) Politico isimli yayın organı tarafından sızdırılan ABD Yüksek Mahkemesi’nin (Supreme Court) görüş taslağı, kürtaj hakkını ülkenin birinci gündemi haline getirdi.

Sızan belgeye göre Yüksek Mahkeme, yaklaşık yarım yüzyıldır kadınların kürtaj hakkını garanti eden dönüm noktası niteliğindeki Roe-Wade kararını iptal etmek için oy kullandı.

98 sayfalık belgenin yayımlanması, mahkemenin modern tarihinde eşi görülmemiş tarihi bir olay. İlk görüş taslakları, nihai karar açıklanmadan önce neredeyse hiçbir zaman sızdırılmamıştı.

Yüksek Mahkeme, açıklamasında belgenin gerçek olduğunu doğruladı ancak görüş taslaklarının nihai kararla aynı olmayabileceğine vurgu yaptı.

Taslak sızdırıldığından bu yana kürtaj hakkını savunanlar, başkentte protesto gösterileri düzenliyor. ABD Başkanı Joe Biden ve Demokratlar kararın iptaline karşı harekete geçme söz verse de, mahkemenin bu görüşe benzer karar alması sonucunda alabilecekleri güçlü bir aksiyon bulunmuyor.

Fotoğraf: Leigh Vogel / The New York Times

Neden önemli?

1973’teki dönüm noktası niteliğindeki davada anayasal kürtaj hakkını tesis eden Roe-Wade kararı, o zamandan beri Amerikan içtihatlarının merkezinde yer alıyor.

Roe v. Wade (Roe Wade’e karşı) olarak bilinen bu emsal karar, 1969 yılında “Jane Roe” takma isimli 25 yaşındaki kadının kürtajı yasaklayan Teksas eyaletine açtığı davada, kürtaj karşıtı yargıç Henry Wade‘e rağmen kazanmasıyla alınmıştı.

Roe-Wade kararı ile ABD’nin en üst mahkemesi, kadınların hamileliklerini sonlandırma haklarının ABD Anayasası ile güvence altında olduğuna hükmetti. Bu emsal karar ile ABD’de kadınların ilk üç ayında hamileliklerini sonlandırma konusunda mutlak hakkı 49 yıldır korunuyor.

Eyaletler, yalnızca ilk üç ay sonrasında kürtaja kısıtlama getirebiliyor. Fakat bu kararın iptali halinde, her eyalete kendi kürtaj sınırlarını belirleme hakkı verilmiş olacak. Yaklaşık 20 muhafazakar eyalet kararın iptali halinde kürtajı yasaklamayı veya ciddi şekilde kısıtlamayı planlıyor.

Fotoğraf: Jose Luis Magana / AP

Demokratlar ve Cumhuriyetçiler arasında bitmeyen kavga: Kürtaj

Sızan taslağa göre altısı Cumhuriyetçi ve üçü Demokrat dokuz yargıçtan oluşan Yüksek Mahkeme ise daha önce türlü kısıtlamalara rağmen iptali hiç gündeme gelmemiş bu kararın, Yargıç Samuel A. Alito Jr.’ın tabiriyle “feci şekilde yanlış” olduğunu belirterek oylamaya açtı.

Bu oylama, muhafazakar Missisipi eyaletinin 15 haftadan itibaren kürtajı yasaklayan yasasının Yüksek Mahkeme’ye taşındığı dava kapsamında yapıldı.

Bununla birlikte, ülke genelindeki valiler ve yasa koyucular, “Roe- Wade sonrası” bir döneme hazırlanmak için harekete geçti.

California gibi liberal eyaletler kendi yetki alanlarında kürtaj haklarını koruma sözü verirken Güney Dakota, Arkansas, Georgia, Indiana, Oklahoma gibi muhafazakar eyaletlerdeki liderler, Yüksek Mahkeme karar verir vermez kürtaj yasağı koymak için özel yasama oturumları çağrısı yaptı.

Biden liderliğindeki Demokratlar, kürtaj hakkını sonbaharda yapılacak Kongre seçimlerinin belirleyici bir konusu haline getirmeye söz verdiler. Cumhuriyetçiler, Demokratları belgeyi mahkemeyi korkutmak ve manipüle etmek amacıyıla sızdırmakla suçladı.

Biden,  “Mahkeme Roe-Wade kararını kaldırırsa, kadınların seçme hakkını korumak, ulusumuzun her düzeydeki seçilmiş yetkililerine düşecek” dedi. Demokrat lider New York’tan Senatör Chuck Schumer durumu”iğrenç” olarak nitelendirken Meclis Başkanı Nancy Pelosi de mahkemeyi “kendi emsal kararının 50 yıllık geçmişini yüzsüzce görmezden gelmekle” suçladı. Meclis’teki Cumhuriyetçi liderler ise, olası iptali “en temel ve değerli hakkımız olan yaşam hakkını koruyan bir karar” olarak nitelendiren ortak bir bildiri yayınladı.

Fotoğraf: Jose Luis Magana / AP

Sızdırılan görüş taslağı, kürtaj hakkına karşı Cumhuriyetçilerin sunduğu argümanlarla bezneşiyor: Anayasanın kürtaj konusunda hüküm vermediğini , metninde veya yapısında hiçbir şeyin anayasal kürtaj hakkını desteklemediğini söylüyor. Taslağa göre uygun yaklaşım, kararı eyalet yöneticilerine bırakmak.

Protestocular, Yüksek Mahkeme’nin ve Kongre’nin önünde “Bedenimden elini ve yasaklarını çek”, “Katil değil, seçim hakkı olan bir kadınım”, “Kürtaj bir insan hakkıdır” pankartlarıyla gösteriler düzenliyor.

More in Manşet

You may also like

Comments

Comments are closed.