İklim Finansmanı Bağımsız Üst Düzey Uzman Grubu‘nun bugün yayımladığı rapora göre, Çin dışındaki yükselen piyasa ve gelişmekte olan ülkelerin Paris Anlaşması’nı yerine getirmek için ihtiyaç duydukları yatırımlar için 2030’a kadar 1 trilyon dolara ihtiyaç duyuluyor. 2035’e kadar ihtiyaç duyulan iklim finansmanı ise 1,3 trilyon dolar.
Azerbaycan‘ın başkenti Bakü‘de düzenlenen COP29 Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Zirvesi‘nde müzakereler liderlerin de ülkelerine dönmesinin ardından heyetlerarası iklim finansmanı görüşmelerine odaklandı.
Rapor şu uyarıda bulunuyor:
“2030’dan önce yatırımlarda yaşanacak herhangi bir eksiklik, takip eden yıllar üzerinde daha fazla baskı yaratacak ve iklim istikrarına giden yolda daha dik ve potansiyel olarak daha maliyetli bir yol oluşturacaktır. Dünya şimdi ne kadar az şey başarırsa, daha sonra o kadar fazla yatırım yapmamız gerekecek. Geciken eylem, kritik hedefleri yakalamak için daha kısa zaman dilimlerinde daha da büyük meblağları harekete geçirmemiz gerekeceği anlamına gelir. Ayrıca, iklim ve doğa riskleri arttıkça uyum ve dayanıklılığın yanı sıra kayıp ve hasar ile doğanın restorasyonuna yönelik yatırım ihtiyaçları da keskin bir şekilde artacaktır.”
İklim Finansmanı Bağımsız Üst Düzey Uzman Grubu
Amar Bhattacharya, Vera Songwe ve Nicholas Stern‘in eş başkanlığını yürüttüğü Grup, COP26‘dan bu yana birbirini izleyen COP Başkanlıkları altında iklim finansmanı gündemine ilişkin müzakereleri destekliyor.
Grup, Glasgow İklim Paktı, Şarm El-Şeyh gündemi ve COP28 Küresel İklim Finansmanı Çerçevesi ile güçlendirilen Paris Anlaşması taahhütlerinin, azminin, girişimlerinin ve hedeflerinin yerine getirilmesi için gerekli olan kamu ve özel yatırım ve finansmanın teşvik edilmesi ve etkinleştirilmesi için politika seçeneklerinin ve tavsiyelerinin geliştirilmesine ve ortaya konulmasına yardımcı olmakla görevlendirildi.
Bu, Grup tarafından yayınlanan üçüncü rapor.
Rapor, 2015 yılında Paris’te düzenlenen COP21 Birleşmiş Milletler iklim değişikliği zirvesinde alınan karara istinaden, ülkelerin COP29’da 2025 sonrasında gelişmekte olan ülkelere yönelik mali destek için “yeni bir toplu sayısallaştırılmış hedef” (NCQG) üzerinde müzakere ettikleri sırada yayımlandı.
Ülkeler yeni hedefin 2025’ten önce “yıllık 100 milyar ABD doları tabanından” belirlenmesi konusunda mutabık kaldı.
En büyük pay Çin’in
Yeni raporun önemli saptamaları şu şekilde:
“İklim eylemi için öngörülen küresel yatırım ihtiyacının 2030 yılına kadar yılda yaklaşık 6,3-6,7 trilyon dolar olduğunu tahmin ediyoruz; bunun 2,7-2,8 trilyon doları gelişmiş ekonomilerde, 1,3-1,4 trilyon doları Çin’de ve 2,3-2,5 trilyon doları Çin dışındaki gelişmekte olan ülkelerde.
Bu son ülkeler, bugünden 2030’a kadar ortalama artan yatırım ihtiyaçlarının neredeyse yüzde 45’ini karşılayacak, ancak özellikle Sahra Altı Afrika olmak üzere geride kalıyorlar. 2035 yılı için, iklim eylemi için küresel yatırım gereksinimlerinin yılda yaklaşık 7-8,1 trilyon dolar olacağını, gelişmiş ekonomilerin 2,6-3,1 trilyon dolara, Çin’in 1,3-1,5 trilyon dolara ve Çin dışındaki gelişmekte olan ülkelerim 3,1-3,5 trilyon dolara ihtiyaç duyacağını tahmin ediyoruz.
Bu ihtiyaçlar, Paris Anlaşması’nın hayata geçirilmesi için gerekenlere ilişkin tahminlerimizdir ve yatırımlar aynı zamanda sürdürülebilir büyümeye ve Sürdürülebilir Kalkınma Hedeflerine ulaşılmasına hayati bir katkı sağlayacaktır.”
‘Güven inşa edilmeli’
Uluslararası kamu ve özel sektörün yanı sıra diğer tüm kaynaklardan sağlanacak dış finansmanın 2030 yılına kadar toplam yatırım ihtiyacının yılda 1 trilyon dolarını, 2035 yılına kadar ise yaklaşık 1,3 trilyon dolarını karşılaması gerekeceğine dikkat çeken yazarlar, “Yatırım fırsatlarının değişen doğası göz önüne alındığında, sınır ötesi özel finansmanın bu ihtiyaçların yaklaşık yarısını karşılayabileceğini savunuyoruz” diyor.
Yazarlar, raporda yer alan rakamların Paris Anlaşması’nın hedeflerine ulaşmak için “2030 yılına kadar toplam iklim finansmanında dört kattan fazla, dış finansmanda ise altı kattan fazla artış” anlamına geldiğine dikkat çekiyor.
Rapora göre, 2030 yılında Çin dışındaki gelişmekte olan ülkeler için öngörülen yıllık yaklaşık 2,4 trilyon dolarlık yatırım ihtiyacının yaklaşık 1,6 trilyon doları temiz enerji geçişi, 0,25 trilyon doları uyum ve dayanıklılık, 0,25 trilyon doları kayıp ve zarar, 0,3 trilyon doları doğal sermaye ve sürdürülebilir tarım ve 0,04 trilyon doları da adil bir geçişin teşvik edilmesi için: “Gelişmiş ülkelerden gelen iki taraflı katkılar toplam iklim finansmanının küçük bir bileşeni olsa da, güven inşa etmek, daha zor ihtiyaçların bazılarını karşılamak ve diğer finansman kaynaklarından yararlanmak için kritik öneme sahiptir.”
Rapor, Dünya Bankası da dahil olmak üzere çok taraflı kalkınma bankalarının (MDB’ler) “NCQG’nin bir parçası olarak kredi verme kapasiteleri artırmasının önemine dikkat çekerken, iklim yatırımlarının geniş ölçekte serbest bırakılması” çağrısında bulunuyor.
İmtiyazlı finansmandaki mevcut boşluğu doldurmak için “yenilikçi çözümlerin aktif bir şekilde uygulanmasını” öneren yazarlar, zirvede standartları belirlenen gönüllü karbon piyasasının da ihtiyaç duyulan gelirleri yaratmada yeni bir ivme yaratabileceğini vurguluyor.
Raporun tamamına buradan ulaşabilirsiniz.
