Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı‘nın 1. derece doğal sit alanı olan Boğaziçi Üniversitesi yerleşkesi ve çevresindeki 422 bin metrekarelik alanın statüsünün düşürmesine ilişkin kararı, yargıdan döndü.
2021 yılında alınan kararla, tamamı “kesin korunacak hassas alan” statüsündeki birinci derece doğal sit alanı, ‘nitelikli koruma alanı’ ve ‘sürdürülebilir koruma ve kontrollü kullanım alanlarına’ çevrilmişti.
Söz konusu karar, üniversite ve çevre alanında yapılaşmasının önünü açabileceği gerekçesiyle eleştirilmiş; Boğaziçi Üniversitesi Mezunlar Derneği (BÜMED) kararın iptali için İstanbul İdare Mahkemesi’nde dava açmıştı.
‣ Boğaziçi Üniversitesi ve çevresinin doğal SİT alanı statüsünün değiştirilmesine itiraz
Bilirkişi: Yönetmelikle statü değişikliği yapılamaz
Mahkemenin atadığı bilirkişi heyeti, alanda yer alan şehitlik için öncelikle envanter çalışması yapılması gerektiği, bölgenin ekolojik ve fizyografik yapısı itibariyle ayrı SİT derecelerine tabi olamayacağı, Boğaziçi Kanunu’na tabi alanlarda yönetmelikle statü değişikliği yapılamayacağı tespitlerinde bulundu.
Mahkeme: Bilimsel dayanağı yok, hukuka uygun değil
Bilirkişi raporlarını inceleyen İdare Mahkemesi de “davaya konu alanın ekolojik ve fizyografik yapısı itibariyle iki farklı sit derecelendirmesi ile birbirinden ayrı tutulmasının bilimsel bir dayanağının olmadığını, ekolojik bütünlük olarak uygunluk bulunmadığını, yerleşke alanının tarihi kimliği dikkate alındığında, tarihi ve dönem içinde yapılmış yapılarla alanın bütün olarak korunması gerektiği” ve “sit statü tanımlamasına ilişkin alınan kararın hem kampüs bütünlüğünü hem de Boğaziçi sisteminin doğal bütünlüğünü olumsuz etkileyeceği”ni belirtti.
Mahkeme, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın kararında hukuka uygunluk bulunmadığına karar verdi.
BÜMED: Karar emsal niteliğinde
Karardan memnun olan BÜMED, Boğaziçi Üniversitesi’nin 1863 yılında kurulan Güney Yerleşkesi‘nin barındırdığı canlı türleri, mimari yapıları ve tarihi dokusu bağlamında İstanbul ve Boğaziçi tarihi ve doğal yaşamı açısından önem arz ettiğini kaydetti:
“Mahkeme kararı tüm Boğaziçi ön görünüm bölgesi için Boğaziçi Kanunu ile getirilen koruma statüsünün, yönetmelik ile değiştirilemeyeceğini tespit ederek, tüm Boğaziçi ön görünüm bölgesinin birinci derece SİT alanı statüsü açısından emsal niteliğindedir.”
