Genel SİT alanı olan Büyükada, Maden Mahallesi’nde denize 69 metre uzaklıkta bulunan dört dönümlük bir arazide 6 Ekim’de ağaçlar kesilmeye başlandı. Vatandaşa ağaç kesimlerine dair herhangi bir bilgi verilmezken Zabıta‘ya yapılan şikayetler sonrasında bölgede kalan diğer ağaçlar da hemen ertesi gün, 7 Ekim’de kesildi.
Dört dönümlük ve 287 ada 3 parselde bulunan alana herhangi bir bilgilendirici tabela dahi asılmış değil.
‣Üsküdar’da sır gibi millet bahçesi: Kimsenin haberi yok…
Konuyla ilgili ulaştığımız Adalar Belediyesi‘nden alanın Geçiş Dönemi Yapılaşma Koşulları ile ruhsatlandırıldığı ve Bakanlık tarafından bir spor salonu yapıldığını öğreniyoruz. Ancak Adalar hem SİT alanı, hem de Kasım 2021’de Cumhurbaşkanı kararı ile Özel Çevre Koruma Bölgesi (ÖÇKB) ilan edilmiş bir bölge ve yapılan proje diğer SİT alanları için de tehdit niteliğinde.
Öte yandan Adalar’daki imar bilmecesi de “SİT alanında böyle bir proje nasıl yapılabilir?” diye sordurtuyor. TMMOB İstanbul Büyükkent Şube Başkanı Esin Köymen imar planı olmayan Büyükada’daki alana yapılan projeye ilişkin şunları söylüyor:
“2021’de ÖÇKB ilan edildi. Bütün yetkileri Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı‘nda. Daha öncesi Adalar genelinde Adalar Belediyesi ve İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) Koruma Amaçlı İmar Planı çalışmalarına da başlamıştı. Yetki tamamen Bakanlığa geçince yapılan çalışmalar Bakanlığa iletildi. Dolayısıyla imar planı olmayan bir yerden bahsediyoruz. Bakanlık bir imar planı yaptıysa bu planın askıya çıkması gerekiyor. Bir mevzi imar planı olması gerekiyor o zaman ki bununla ilgili bir işlem yapılsın. [Proje] Kaçak durumdadır. İmar planı olmayan bir yerde herhangi bir şekilde uygulama yapılamaz.”
Projenin SİT alanına yapılmasından dolayı 2863 Sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu’na da aykırı bir işlem olduğunu aktaran Köymen, “İmar planı olmayan bir yerde bir yapı yapmak mıdır korumak? Bu nedenle mi yetkiler İBB ve Adalar’dan alınarak ÖÇKB ilan edilerek Bakanlığa devredildi? Nerede o zaman Adalar’ın imar planları? Korumanın ötesinde bir şeyden bahsediyoruz. Yetki almak kuralsızlık anlamına gelmez” diyor.
‣Adalılar, Nazım İmar Planı ile ilgili bilgi istiyor
Ağaç kesimini duyuran isim olan ve Dünya Mirası Adalar‘dan Derya Tolgay ise Adalar’da cereyan eden her olayın şeffaflığın ve katılımcılığın olmamasıyla alakalı olduğunu belirterek şunları söylüyor: “Hiçbir şeye ekosistem ve eşitlik üzerinden bakılmıyor. Bilgi hiçbir şekilde alamıyoruz. Ormanda bekleyen TOMA‘lar var. Bunlardan birine ‘Siz ormanları korumak için buradasınız değil mi?’ diye sordum ve gereken her yere ileteceğini söyledi. Ertesi gün sanki yangından mal kaçırırcasına son kalan ağaçların da kesildiğini gördüm.”
Dün Büyükada’da onlarca ağaç hızarlarla sıra sıra kesildi. 4 dönümlük arazide tek ağaç bırakılmadı. İşçiler “kesin dediler kestik, başka bilmiyoruz” dediler. Sit bölgesi adalarda tam da imar planları askıya çıkacakken yangından mal kaçırmalar hızlandı @istanbulbld @adalarbld + pic.twitter.com/I933PsLraX
— Dunya Mirasi Adalar (@dunyamirasiada) October 8, 2022
Ada’da projenin yanı başında ikamet eden Cem Kesici de şunları anlatıyor:
“Geçen hafta devasa armut ve badem ağaçlarının hepsi kesildi. Tabela asmadılar. Oradaki dokuyla uzaktan yakından ilişkisi olmayan bir iş gibi görünüyor. Dünya kadar ağaç kestiler. Bu bir hizmetse bunun bir yerde şeffaf olması lazım. Vatandaşın hiçbir şeyden haberi yok. Baştan aşağı yeşillik alan. Adalıların gelip topladığı dev bir armut ağacı vardı. Gitti. Kucaklayabileceğiniz büyüklükteki ağaçlar kesildi. Oraya bir servet harcanacak ve fonksiyonel bir şey olacağını düşünmüyorum.”
‣Adalar’da sit alanına tuvalet inşaatı
Kurumlar arası bilinmezlik
Konuyla ilgili Adalar Belediyesi, İstanbul Gençlik ve Spor İl Müdürlüğü, Adalar Kaymakamlığı gibi birçok kurumla şantiye alanına tabela bile asılmayan projeyi konuştuk.
Gençlik ve Spor İl Müdürlüğü yetkilileri projeye ilişkin belediyeden ruhsatın alındığını ve Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu‘yla Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı‘ndan onayların olduğunu, projeye bu kapsamda başlandığını aktarıyor. Ancak projenin ne aşamada olduğuna ilişkin müdürlük yetkililerinin de bir bilgisi bulunmuyor.
Ürkütücü olan, durumu kurumlara haber vermemize rağmen üstünden 24 saat geçmeden arazide kalan son ağaçların alelacele kesilmiş olması. İşin absürt tarafı ise @AdalarKent ile videoyu paylaşıp sorduğumuzda yönetim kur üyesinin “tırışkadan ağaçlar, iyi yakacak odun olur”demesi! pic.twitter.com/qUDqy0Q9qW
— Dunya Mirasi Adalar (@dunyamirasiada) October 8, 2022
Ağaç kesimine ilişkin sorular yönelttiğimiz yetkililer, önce alanda ağaç kesimi olup olmadığından haberleri olmadığını ve üstlenici firmadan kesime ilişkin bilgi alacaklarını söylüyor. Daha sonra ulaştığımızda ise ağaçların spor salonuna denk geldiği için kesilmek zorunda olduğu belirtiliyor.
Adalar Kaymakamlığından ise her şeyin yasal çerçeve içerisinde yürütüldüğü ancak projedeki son duruma ilişkin bilgilerinin olmadığını öğreniyoruz.
Adalar Belediyesi‘nde ulaştığımız İmar ve Şehircilik Müdürlüğünden belediyenin ruhsatını verdiği projeyle ilgili verilen bilgiler ise şöyle:
- Ruhsat verilmiş.
- Geçiş Dönemi Yapılaşma Koşulları ile ruhsatlandırılmış.
- Yakın zamanda tabela asılacak.
