Abdullah Aysu’nun yeni kitabı “Osmanlı’da Tarım Politikaları” Yeni İnsan Yayınevi’nden çıktı. Yayınevinin Yeşil Politika Kitaplığı’na eklediği kitapta Aysu, Osmanlı İmparatorluğu’nun sosyo-politik tarihini toprağı kılavuz edinerek okuyuculara aktarıyor.
Sendikalı bir çiftçi ve yazar olan Aysu, kitabında altı yüzyılı aşkın bir süre hüküm süren ve merkezinde tarımın yer aldığı Osmanlı Devleti’nin kuruluş, yükseliş ve çöküş dönemlerini tarım üzerinden anlatıyor.
‘Tarımla yükselip tarımla çöken bir devlet’
Toplam 18 bölümden oluşan kitapta Abdullah Aysu, Osmanlı’nın ilk yıllarında toprak düzeninin yaklaşık olarak eşit ölçekte olması üzerinde duruyor ve toprakta özel mülkiyetin bulunmamasının etkilerini sorguluyor.
Özel mülkiyet eksikliğinin sömürünün olmaması anlamına gelmediğini savunan Aysu, her dönemde Osmanlı’da üretenlerin sırtından geçinen sınıflar olduğunu ortaya koyuyor. Toprakta daha önce olmayan kişisel mülkiyetin kendisini gösterdiği yükseliş dönemiyle beraber düzenin sarsıldığını belirten yazar şu tespiti yapıyor:
Özel mülk sahiplerinin köylüyü sömürmesiyle toprakları her geçen gün büyüdü, reayanın ise toprağı küçüldü, bazı reaya topraksız bile kaldı.
Arka kapak tanıtımında “Bu kitap bir tarih araştırması değil. Osmanlı’ya biraz sosyal, biraz politik bir nazar atan bir çalışma” şerhinin düşüldüğü eserde, aslında geçmişte, yani Osmanlı’da yapılan hatalardan Cumhuriyet döneminde ne kadar ders alındığı sorgulanıyor.
Tam da bu nedenle İngilizlerin öncülüğünde yabancı ticaret burjuvazisinin tarım düzenini alt üst edecek şekilde Osmanlı pazarına giriş yaptığı İmparatorluğun son yıllarının anlatıldığı kısım büyük bir önem arz ediyor. İngilizlerin devlet katında kopardığı imtiyazlar, onları takip eden Batılıların tütün tarımını düzenleyip vergilendirmek için kurduğu Reji İdaresi ve alacak tahsilatçılığı yapan 20 bin çiftçinin katili Kolcular…
Osmanlı’da tarım kooperatifçiliği
Kitapta derinlemesine incelenen bu konular Osmanlı toplumunun hafızasına kazınan acı hatıralardan ibaret değil. “Osmanlı’da Tarım Politikaları” adlı eseri diğer tüm benzerlerinden ayıran en önemli noktaysa tarihin tozlu sayfalarına itilen İmparatorluğun tarım kooperatifçiliği deneyimine atfettiği önem. Abdullah Aysu, Osmanlı Anonim Aydın İncir ve Himaye-i Zürra Şirketi’ni ve Vali Rahmi Bey’i dışa bağımlı tarım politikalarına karşı cesaret örnekleri olarak okuyuculara sunuyor.
Abdullah Aysu’nun çalışması geçmişi hatırlatarak, gelecekte sömüren zalimlerin olmayacağı bir dünyanın umuduyla, okuyucuları tarihin tekerrürüne karşı uyarıyor.
Osmanlı tarihine ilginin tavan yaptığı bir dönemde, Yeni İnsan Yayınevi etiketiyle raflarda yerini alan “Osmanlı’da Tarım Politikaları” adlı eser, İmparatorluğun alternatif tarihine ilgi duyanların kayıtsız kalamayacağı bir eser.
Abdulllah Aysu kimdir?
Abdullah Aysu, 1954 yılında Ankara’da doğdu. Çiftçilik ile uğraşan bir ailenin sekiz çocuğundan birisidir. Beş yıllık eğitimini aldığı zirai öğrenimle beraber 39 yıldır tarımla uğraşmaktadır. Tarım Bakanlığı’nda yedi yılı aşkın süre çalışmış, 12 Eylül 1980’den sonra bakanlıktan ayrılmak durumunda kaldı. Türkiye Ziraatçılar Derneği İstanbul Şube Başkanlığı, Türkiye Tarımcılar Vakfı Genel Başkanlığı yaptı. Hububat Üreticileri Sendikası (HUBUBAT-SEN) ve Çiftçi Sendikaları Konfederasyonu(ÇİFTÇİ-SEN) Kurucu Genel Başkanlığı’nı yürüttü.
İktisat fakültesi mezunu olan ve çeşitli uluslararası konferanslarda tarım, gıda ve ekoloji üzerine sunumlar yapan Aysu, Türkiye’de Tarım Politikaları (2001), Tarladan Sofraya Tarım (2002), Avrupa Birliği ve Tarım (2006), Küreselleşme ve Tarım (2008), Topraksızlar 25 Yaşında (2010), Modern Dünya’da Tarım ve Özgürlük, MST- Topraksız Kır İşçileri, İki Damla Hayat: Su ile Kooperatif adlı kitapların yazarı. Birgün Gazetesi ve bianet’te yazıları yayımlandı. Özgür Gündem ve karasaban.net’te tarım, gıda ve ekoloji üzerine haftalık yazılar üretti. Hâlen Yeni Yaşam Gazetesi’nde ekoloji ve tarım üzerine haftalık yazılar yazıyor.
