İsveç‘te, 2018 yılında yasalarda yapılan büyük bir değişikliğin ardından, tecavüz nedeniyle hüküm giyenlerin sayısının, geçen iki yıl içinde yüzde 75 oranında arttığı ortaya çıktı. Bu durum pek çok ülkede yasal mevzuatın benzer şekilde değiştirilmesi çağrılarını beraberinde getirdi.
Ülkede tecavüz, 2018 yılı itibarıyla “rıza alınmayan cinsel ilişki” olarak tanımlanmaya başladı. Bu tanıma göre pek çok ülkedekinin aksine tecavüzün baskı, şiddet ya da zorlama içermesi gerekmiyor.
‘Ev ve okulda işlenen cinsel suçlar daha çok konuşulmalı’
Suç Önleme İsveç Ulusal Konseyi‘nden (Bra) Stina Holmberg, Reuters‘e oranların 2017-2019 yılları arasında 190’dan 333’e çıkmasına bakıldığında, yasadaki değişikliğin sonuçlarının, öngördüklerinin çok üzerinde olduğunu belirterek “Bu iyiye işaret. Bu, tecavüz mağdurları için daha büyük bir adalete giden yolu açacak” diye konuştu. Holmberg ayrıca yasa sayesinde rıza kavramının ev ve okulda da, daha fazla tartışılmasını umduğunu söyledi.
Britanya, Belçika, Kanada, Güney Kıbrıs, Almanya, Yunanistan, İzlanda, İrlanda ve Lüksemburg da halihazırda rıza içermeyen cinsel ilişkiyi tecavüz olarak tanımlıyor. Danimarka, Finlandiya, İspanya ve Portekiz de benzer reformları gerçekleştireceğini vaat eden ülkelerden.
‘Stereotipleştirmeler kurbanların işini zorlaştırıyor’
Uluslararası Af Örgütü İsveç‘ten Katarina Bergehed, bu oranların, diğer ülkeler için acil bir çağrı anlamına geldiği görüşünde. Pek çok durumda, tecavüze uğrayan kişinin faili tanıdığını vurgulayan Bergehed, buna rağmen kamuoyunda büyük ölçüde tecavüzün bilinmeyen/tanınmayan kişi tarafından gerçekleştiği yolunda bir algı olduğunu, bunun tecavüze uğrayan kişiler açısından problem yarattığını belirtiyor:
Bu gibi stereotipleştirmeler, kurbanların öne çıkmasını engelliyor. Deneyimlediklerinin gerçekten tecavüz olup olmadığı konusunda emin olamıyorlar.
İsveç’in 2018 yılında yapmış olduğu değişiklik, rızanın inşa edilmediği ancak failin tecavüz saikiyle hareket etmediği durumları da tecavüz olarak tanımlıyor.
