By 
Kadın Cinayetlerini Durduracağız Platformu, 2023 yılına ait veri raporunu açıkladı.
2008 yılından itibaren kadın cinayeti verisini kayıt altına alan kuruluş, İstanbul Sözleşmesi’ne imzanın atıldığı 2011 yılının, 15 yıl sürede kadın cinayetlerinin azaldığı tek yıl olduğuna dikkat çekti.
İstanbul Sözleşmesi hakkında tartışmalar başladığından bu yana kadın cinayetleri ve şüpheli ölümlerde yükselme oldu.
Sözleşmeden imza çeken Türkiye’de, 2023 yılında da kadın cinayetleri ve şüpheli kadın ölümlerinde büyük bir artış meydana geldi.
Grafik: Kadın Cinayetlerini Durduracağız Platformu
Kadınlar en çok evlerinde öldürüldü
2023 yılında öldürülen kadınlardan yüzde 65’inin evlerinde öldürüldüğü açıklandı. Bireylerin kendini en çok güvende hissetmesi gereken yer olan evlerin 205 kadına mezar olduğunu vurgulayan platform, ”Toplumun temel yapı taşı olarak gösterilen aileler, birçok kadının hayatına mal oluyor. Geçtiğimiz aylarda Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanı‘nın belirttiği esnek çalışma modeli, kadınların üzerindeki bakım emeği yükünü artırırken aynı zamanda kadınları, yıllardır açıkladığımız verilerde açıkça ortada olan, en güvensiz oldukları alana evlere hapsediyor” dedi.
Grafik: Kadın Cinayetlerini Durduracağız Platformu
Yüzde 31’i bir kesici aletle bıçaklanarak, yüzde 55’i bir ateşli silahla
2023 yılında öldürülen kadınların yüzde 31’i bir kesici aletle bıçaklanarak öldürülğünü, yüzde 55’inse bir ateşli silahla vurularak öldürüldüğünü belirtildi.
2022 yılında da olan kadın cinayetlerinin yüzde 60’ının ateşli silahlarla olması Türkiye’deki bireysel silahlanma hakkındaki yasal düzenlemelerin ne kadar ihmalkar olduğunu ifade eden platform, ruhsatsız ateşli silahlara erişimin kolaylığı ve denetimlerin eksikliğinin bedelini kadınlar yaşam özgürlükleriyle ödediğini bildirdi.
Grafik: Kadın Cinayetlerini Durduracağız Platformu
‘Kadınların yaklaşık yüzde 70’i hayatlarına dair karar aldıkları için öldürülüyor’
Kadınların hayatlarını kaybetmesine sebep olan şiddet olaylarında nedenleri ve failin kimliği açığa çıkarılmadıkça, suçluların hesap vermesi ve toplumun önleyici önlemler alması engelleneceği vurgulandı.
Bu yıl öldürülen kadınların yüzde 58’inin hangi bahaneyle öldürüldüğünün tespit edilemediği, bahanesi bilinen kadın cinayetleri arasında ise kadınların yaklaşık yüzde 70’i hayatlarına dair karar aldıkları için erkekler tarafından öldürüldüğünü açıklayan platform şunlara dikkat çekti:
Bu demek oluyor ki kadınlar en çok ayrılık, boşanma vb. gibi kendi özgür iradeleriyle hayatlarına dair aldıkları kararlar nedeniyle ölüme sürükleniyor.”
Grafik: Kadın Cinayetlerini Durduracağız Platformu
En çok evli olduğu erkek tarafından öldürüldü
Bu yıl öldürülen kadınların yüzde 41’i evli olduğu erkek tarafından öldürüldüğü, evli olduğu erkek tarafından öldürülen 30 kadının fail ile boşanma aşamasında olduğu belirtildi.
En temel insan haklarından biri olan özgürlüğü ve güvenliği için mücadele eden kadınların, boşanmak istediklerinde karşılaştıkları şiddetin pençesinde hayatlarını kaybettiğine dikkat çeken kuruluş, kadınlar için boşanma kararı almanın zor olduğu Türkiye’de, nafaka hakkının tartışmaya açıldığını şu sözlerle ifade etti:
”Bu alanda en yetkili makam olan Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanı göreve ilk geldiğinde ‘Nafaka erkekleri mağdur ediyor’ diye açıklama yapabiliyor. Ekonomik eşitsizliği ortadan kaldırmak, kadınların ekonomik olarak güçlendirilmesi ve toplumsal refahın artırılması devletin öncelikleri arasındayken yetkililer nafaka hakkını tartışmaya açıyor. Kadınları yoksullukla şiddet arasında bir seçim yapmak zorunda bırakıyorlar.”
Grafik: Kadın Cinayetlerini Durduracağız Platformu
‘Genç kadınların yüzde 39’u hayatlarına dair karar aldıkları için öldürüldü’
Embriyodan cenine, bebekten çocuğa, erişkinden yaşlıya kadar tüm kadın cinsiyetteki bireylerin sadece cinsiyetlerinden dolayı ya da toplumsal cinsiyet kimliği algısına aykırı eylemleri bahane edilerek, bir erkek tarafından öldürülmesi ya da intihara zorlanmasını kadın cinayeti olarak değerlendirildi.
Kadın Cinayetlerini Durduracağız Platformu, bu yıl ki verilerinin Türkiye’de kadınların yaşları fark etmeksizin erkekler tarafından toplumsal cinsiyet kalıplarına zorlandığı ve bu bahanelerle öldürüldüğünü gösterdiğini açıkladı:
”Bu yıl öldürülen kadınların yüzde 35’i 19-35 yaş arası genç kadınlar. Genç kadınlar ayrılmak istediklerinde, çalışmak istediklerinde, hayatlarına dair karar almak istediklerinde ölümle karşılaşıyorlar. Öldürülen genç kadınların yüzde 39’u hayatlarına dair karar aldıkları için öldürüldü.”
Grafik: Kadın Cinayetlerini Durduracağız Platformu
‘Cezasızlık sistemi suçlulara tekrar suç işleme cesareti veriyor’
Cezasızlık kararlarının, suçlulara tekrar suç işleme cesareti verdiğini, 2023 yılında yaşanan kadın cinayetlerinden yüzde 10’unda faillerin adli sicil kayıtlarının olduğunu ifade edildi:
”Ne demek bu? Bu cinayetlerin başka bir suçtan suç kaydı olan, hüküm giymiş olan, cezaevinden izinli çıkmış olan failler tarafından gerçekleştirilmesi demek. Bu yıl eylül ayında öldürülen Damla Dakım, ‘Kasten öldürmeye teşebbüs’ suçundan hükümlü olduğu açık cezaevinden izinli çıkan Neşet Güneş tarafından öldürüldü. 15 yıl önce kadın cinayeti işlemiş bir fail 7 yıl tutuklu kaldıktan sonra serbest bırakıldı. Fail bu sefer evli olduğu Özlem Küçükyılmaz’ı ve annesi Nezife Çetingök’ü öldürdü. Fatoş Çetin’i bıçakladığı için cezaevine giren fail Mehmet Dinç, 4 ay sonra tahliye olup Fatoş Çetin’i bıçaklayarak öldürdü. Eylemsizlik ve indirimlerle dolu bir adalet sisteminden vazgeçilmeli ve kadınların korunduğu mekanizmalar etkin bir şekilde yürütülmelidir. Cezasızlık devam ettikçe, koruyucu ve önleyici tedbirler uygulanmadıkça kadın cinayetleri artmaya devam ediyor.”
Kadınlar koruma kararına rağmen öldürüldü
Devlet tarafından verilen ve uygulanması gereken koruma tedbir kararlarının kadınlar için can simiti olduğunu, ancak 28 kadının koruma kararlarına rağmen kararlar uygulanmadığı için öldürüldüğü ifade etti. Ailenin Korunması ve Kadına Karşı Şiddetin Önlenmesine Dair Kanun veya 6284 Sayılı Kanun uygulanmadığı için kadınların öldürüldüğünü belirten platform şu şekilde açıkladı:
”İlgili kolluk kuvveti soruşturma geçirdi mi? 6284 uygulanmıyor, kadınlar öldürülüyor. Öldürülen 291 kadının tedbir kararı durumu tespit edilemiyor. Bu kadınların tedbir kararı alabilecekleri kurumlara erişebilirliklerinde bir aksaklık olduğunu gösteriyor. Baskıdan, korkudan kolluk kuvvetine gidemiyorlar ya da karakollardan geri gönderiliyorlar. Diğer bir durum ise; kadınların tedbir kararı olup olmadığı bilinmiyor, gizleniyor. Bu bilgi devletin görevini yapmadığını saklamak için mi gizleniyor?”
Grafik: Kadın Cinayetlerini Durduracağız Platformu
2023 yılı toplam 315 kadın cinayetinin 62’sinde kadınlar yakınlarıyla birlikte hedef alındı. Şüpheli ölümlerin yüzde 19’u ise yüksekten düşme şeklinde gerçekleşti. Bunların 41’inde kadınlarla birlikte yakınları da öldürülürken; 21 olayda da kadınların yakınları yaralandı.
315 kadının 162’sinin çocuğu vardı, 3’ü hamileydi. 134 kadının ise çocuk sahibi olup olmadığı tespit edilemedi.
Grafik: Kadın Cinayetlerini Durduracağız Platformu
315 kadının 155’i evli, 72’si bekardı. 88 kadının ise medeni haline dair bilgi tespit edilemedi.
Grafik: Kadın Cinayetlerini Durduracağız Platformu
Kadınların yüzde 17’sinin bir işyerinde çalıştığı bilinmiyor.
Grafik: Kadın Cinayetlerini Durduracağız Platformu
İllere göre 2023 yılı kadın cinayetleri verileri ise şöyle:
Grafik: Kadın Cinayetlerini Durduracağız Platformu
Grafik: Kadın Cinayetlerini Durduracağız Platformu
Comments