Avrupa Komisyonu’na bağlı Copernicus İklim Değişikliği Servisi, 2022 yılında küresel olarak öne çıkan iklim verilerini yayımladı. Rapor, hem Avrupa’da hem de dünya çapında yüksek sıcaklık rekorlarının kırıldığını, kuraklık ve sel gibi diğer aşırı olayların geniş bölgeleri etkilediğini gösteriyor.
2022’de Avrupa, şimdiye kadar kaydedilen en sıcak yazını gördü ve birkaç kez yaşanan uzun süreli ve yoğun sıcak dalgası, Batı ve Kuzey Avrupa‘nın çok sayıda bölgesini etkiledi. C3S, Avrupa sıcaklıklarının son 30 yılda küresel ortalamanın iki katından fazla arttığını ve ölçümlerinin dünyadaki herhangi bir kıtadaki en yüksek artış oranına sahip olduğu konusunda yaygın olarak kullanılan diğer sıcaklık veri kümeleriyle paralel olduğunu belirtti.
Açıklanan verilere göre, 2022 yılı ‘sıcaklık kayıtlarının tutulmasından bu yana ölçülen en sıcak beşinci yıl’ oldu. Son sekiz yılsa ‘en sıcak sekiz yıllık dönem’ olarak kayıtlara geçti.
Şimdiye kadar, küresel olarak kaydedilen en sıcak yıllar sırasıyla 2016, 2020 ve 2019 ve 2017.
2022’de sıcaklıklar orta kuzey Sibirya’nın bazı kısımlarında ve Antarktika Yarımadası boyunca 1991–2020 referans dönemi ortalamasının 2°C üzerinde oldu. ERA5 veri setine göre ise, bazı bölgeler kaydedilen en sıcak yılı gördü. Bunlar arasında Batı Avrupa’nın büyük bölümü ve Orta Doğu, Orta Asya ve Çin, Yeni Zelanda, kuzeybatı Afrika ve Afrika Boynuzu’nun bazı kesimleri yer alıyor.
Copernicus’un elde ettiği veriler şöyle:
küresel olarak
- 2022 en sıcak beşinci yıl oldu ancak en sıcak dördüncü ve sekizinci yıllar arasındaki fark birbirine çok yakın.
- Son sekiz yıl, kayıtlardaki en sıcak sekiz yıl olarak ölçüldü.
- Yıllık ortalama sıcaklık, 1991-2020 referans döneminin 0,3°C üzerindeydi, bu da 1850-1900 döneminden yaklaşık 1,2°C daha sıcaklık yüksek anlamına geliyor.
- Atmosferdeki karbondioksit konsantrasyonları son yıllardaki oranlara benzer şekilde yaklaşık 2,1 ppm arttı. Atmosferdeki metan konsantrasyonları da 12 ppb’ye yakın artarak ortalamanın üzerinde, ancak son iki yılın rekor seviyelerinin altında kaldı.
- La Niña koşulları, üst üste üçüncü yıl boyunca yılın büyük bölümünde devam etti.
Avrupa
- Avrupa şimdiye kadar kaydedilen en sıcak yazı yaşadı
- Sonbahar, kaydedilen en sıcak üçüncü mevsimdi
- Uzun süreli ve yoğun sıcak dalgaları batı ve Kuzey Avrupa‘yı etkiledi.
- Kalıcı düşük yağış seviyeleri, yüksek sıcaklıklar ve diğer faktörlerle birlikte yaygın kuraklık koşullarına yol açtı.
- Son 15 yılda AB ve Birleşik Krallık‘ta, yaz döneminde yaşanan orman yangınları için tahmin edilen en yüksek yangın emisyonları, bu yıl Fransa, İspanya, Almanya ve Slovenya’da en yüksek seviyesine ulaştı; son 20 yılın en yüksek yaz orman yangını emisyonları ölçüldü.
diğer bölgeler
- Uzun süreli sıcak dalgası koşulları ilkbaharda Pakistan ve kuzey Hindistan‘ı, yaz aylarında ise orta ve doğu Çin‘i etkiledi.
- Pakistan’da kuraklığın ardından bastıran aşırı yağış nedeniyle ağustos ayında bütün ülkeyi kaplayan yaygın bir sel yaşadı.
- 2022’de doğu Avustralya’da nispeten düşük sıcaklıklar ve yüksek yağış, tipik olarak La Niña koşullarıyla ilişkilendirilen iklimsel özellikler olarak kayda geçti.
- Şubat ayında Antarktika Denizi buzu, 44 yıllık uydu kaydındaki en düşük, minimum boyutuna ulaştı.
- Altı ay boyunca Antarktika Denizi buzunun rekor veya rekora yakın düşük değerlere ulaştığı saptandı.
Copernicus İklim Değişikliği Servisi Direktör Yardımcısı Samantha Burgess şunları söyledi: “2022, Avrupa’da ve dünya genelinde iklim aşırılıklarının yaşandığı bir başka yıl oldu. Bu olaylar, ısınan dünyamızın yıkıcı sonuçlarını şimdiden deneyimlediğimizi vurguluyor. Bu rapor, en kötü sonuçlardan kaçınmak için toplumun hem acilen karbon emisyonlarını azaltmasını hem de değişen iklime hızla uyum sağlamasını gerektireceğine dair net kanıtlar sunuyor.”
