By 
Aşırı sıcaklardan, siklonlara ve orman yangınlarına kadar küresel ısınmanın etkileri olan meteorolojik çılgınlıklar yıla damgasını vurdu. İklim bilimcileri aşırı hava olaylarını iklim değişikliğine bağlamakta tereddüt etse de insan aktivitesinin riskleri arttırdığı konusunda eminler. BM hava ajansına göre kayıtlar tutulduğundan beri karbon emisyonları ve El Nino’nun etkisiyle 2015 en sıcak yıl olarak kayıtlara geçti.
İşte 2015’in NASA tarafından “insan kaynaklı iklim değişikliği” ile ilişkili olduğu belirtilen hava olayları ve etkileri;
Sıcak hava dalgaları Hindistan ve Pakistan’da binlerce insanı öldürdü
Dharnai köyü, Hindistan (Fotoğraf: Avik Roy)
Mayıs ve Haziran aylarında yaşanan bunaltıcı sıcaklık yüzünden Hindistan’da 2000’den fazla, Pakistan’da ise 1000 kişi hayatını kaybetti. Yüksek nem ve düşük hava basıncı insanlar ve hayvanlar için nefes almayı zorlaştıracak koşullar yarattı. Sınırda asfaltlar eridi, Karaçi’de sıcaklık 43C ile zirve yaptı.
Denizlerin ısınması ile mercan resifleri beyazladı
Bermuda, öncesi ve sonrası (Fotoğraf: XL Catlin Seaview Survey)
Okyanusların tamamı göz önüne alındığında mercanlar üçüncü tükenişini yaşıyor. ABD’nin Ulusal Okyanus ve Atmosfer Dairesi’nin tahminlerine göre yıl sonuna kadar dünya resiflerinin % 38’den fazlası tüketmiş olacak. Mercanların eski haline gelmesi 10-15 yıl alıyor ancak hassas ekosistemlerde eski gücünü kazanması 20-30 yıl alıyor.
Endonezya’daki orman yangınları güneydoğu Asya’yı dumana boğdu
Endonezya’daki orman yangınları, ABD ekonomisinin aynı gün yaydığı karbona eş değer zehirli duman çıkardı. Büyük çoğunluğu tarım alanı açılması için kasıtlı çıkarılan bu yangınlar El Nino’nun kuru koşulları ile birleşince çığrından çıktı. Solunum yolu rahatsızlıklarına neden oldu. Malezya ve Singapur ile ilişkileri soğuttu.
Yemen siklonlarla sarsıldı
Yemen’de Kasım ayında görülen siklonlar son 10 yılda görülmemiş seviyede sele neden oldu. Bir hafta arayla gerçekleşen iki siklon savaşın parçaladığı ülkeyi sarstı. Dünya Meteoroloji Örgütü’nden Clare Nullis BBC’ye yaptığı açıklamada siklonların “kesinlikle olağanüstü bir olay” olduğunu söyledi.
Etiyopya kronik kuraklık çekiyor
Fotoğraf: EU/ECHO/Melaku Asefa
Etiyopya art arda geçen iki yağışsız sezon sonrasında son 30 yılın en kötü kuraklığını yaşıyor. İnsani yardımlar Amhara ve Afar bölgelerinin tam felaket bölgesi olmasını engellemeye çalışıyor. Ancak BM 2016 yılı başından itibaren 8 milyondan fazla insanın gıda yardımına ihtiyacı olacağı konusunda uyarıda bulundu.
Orman yangınları ABD’yi çileden çıkardı
ABD’de orman yangınları bu yıl rekor seviyesinde yıkıcı oldu. Resmi rakamlara göre 9 milyon dönümden fazla orman yandı. Sorumlu Bilim İnsanları Birliği yangın sezonunun 2 aydan (1970’lerdeki) 7 aya çıktığını belirtiyor. Büyük yangın sayısı ise 140’dan(1980-89’deki yıllık ortalama) 250’ye (2000-2012’deki yıllık ortalama) çıktı.
Sel Hindistan’ı vurdu
Aşırı yağışlar Hindistan’ın güneyindeki Tamil Nadu’yu harap etti. Resmi rakamlara göre Chennai şehrinde 300’den fazla kişi hayatını kaybetti ve milyon dolarlık maddi hasar gerçekleşti. Times of India gazetesine göre El Nino etkisi ile artan okyanus yüzey sıcaklıkları buharlaşmaya neden oldu ve nem bakımından zengin hava bölgeye yağış getirdi.
Yazının orjinaline buradan ulaşabilirsiniz.
(Yeşil Gazete,climatechangenews)
Comments