Her ne kadar bu sözlerim gençlere fısıldanmışsa da,
yazar olmak isteyen yolun başındakiler de kendi hesaplarına birkaç tüyo çıkartabilir.
Pek çok yazar arkadaşım gibi gittiğim okullarda hep aynı soruyla karşılaşırım, “Nasıl yazar olunur, yazar olmak isteyen gençlere ne önerirsiniz, hangi kitapları okusunlar?” En son Odtü Koleji’nin Edebiyat Günü’ne katılmadan önce okulun dergisi İz’de yayınlanmak üzere aynı soruyla karşılaştım.
Sağ olsunlar bu soru, bölük pörçük defalarca dillendirdiğim cevabımı derleyip toparlamama vesile oldu. Üzerine düşünüp kısa maddeler halinde sıraladım. Sonra sevdiğim ve yazmamda emeği olan kitapları listeledim. Böylece ortaya, ‘Yazar olmak isteyenlere sahibinden çok kullanılmış tüyolar’ çıktı. Her ne kadar bu sözlerim gençlere fısıldanmışsa da, yazar olmak isteyen yolun başındakiler de kendi hesaplarına birkaç tüyo çıkartabilir. Sahibinden çok kullanılmış tüyolar bedava, istediğiniz kitap da kitapevlerinde etiket fiyatına…
1) Yazmaya okuyarak başlanmalı. Gençlere öncelikle çok okumalarını tavsiye ediyorum. Göz gezdirerek hızlı bir okuma değil ama bahsettiğim; metnin içine girerek hatta yazarın beynine girerek yapılan derinlemesine okuma.
2) Sonrasında silmekten, vazgeçmekten ve yırtıp atmaktan korkmadan yazmalarını tavsiye ederim. Dünyanın en güzel metnini yazdıklarını düşünmelerinde hiçbir sakınca yok, bu duyguları ikinci okumalarında dünyanın en kötü şeyini yazdıklarını düşünene kadar sürüyorsa. Kelimelerini silmezlerse, paragraflarından vazgeçmezlerse, tüm bir sayfayı buruşturup çöpe atmazlarsa, aylarını yıllarını verdikleri eserlerini gerekirse yırtıp atmayı göze alamazlarsa daha iyilerini asla yazamazlar.
3) Güzel yazıların bir musikisi vardır, bu şiirde olduğu kadar düzyazı için de geçerlidir. Bu yüzden yazdıklarını bitirdikten sonra sesli okumalarını öneririm. Kulağınız sizi asla yanıltmaz, ona ters gelen bir şeyler varsa ritmi yakalayana kadar tekrar tekrar yazıp denemek gerekir.
4) Okumayı yazmayı seven arkadaşlarıyla bir araya gelsinler. Kitaplar, yazarlar hakkında konuşmalarından, birbirlerinin yazdıkları üzerine tartışmalarından çok fazla kazanım sağlayacaklarına inanıyorum.
5) Ayrıntıda gizli öyküyü, hayata boş bakanların değil detayları gören duyarlı bireylerin yakaladığını hatırlatırım. Ancak çocuklar gibi meraklı, sorgulayıcı, gözlemleyici, naif olurlarsa; anlatılması gereken gerçek hikâyenin masada oturan aynı kıyafetleri giyip farklı olduğunu düşünenlerin değil onlara çay getiren bir ayağı hafif aksadığı için pantolonu daima çay lekeli garsonunki olduğunu bilirler.
6) Boş kaldıklarında dostluk yapacak bir kitabı ve akıllarına gelenleri not alacakları bir defter ve kâğıdı çantalarından ayırmasınlar. Gerçi şimdiki gençlik defteri, kalemi, kitabı bir telefona sığdırdı, bunda da sakınca yok ama ben kitap kokusunu ve kalemin kâğıt üzerindeki dansını sevenlerdenim.
7) Son olarak, yazdıklarını öğretmenlerine, yazarlara okutmaktan çekinmesinler. Onların tavsiyelerini dinlesinler ama sadece kendilerine doğru gelenlere uysunlar. Hata yapsalar dahi sonuçta insan kendi doğrularını yanlışlarından süzüp çıkartır ve deneyerek öğrendiklerini asla unutmaz.
8) Herhangi bir listedeki kitapların bir kısmını okumadan yazar olunmaz diyemem. Çünkü muhtemelen ben de bir başka yazarın verdiği listedeki kimi kitapları okumamışımdır. Söyleyeceğim kitapları okumamış olsalar bile genç arkadaşlarımın suratlarını asmasına sebep yok. Yaz tatilinde her yazarın listesinden seçtikleri bir kitabı okumak bile çok şey kazandıracaktır.
Naçizane listeme gelecek olursak:
* İskenderiye Dörtlüsü (Lawrence Durrell) * Kutsal kitaplar ve metinler
* Türk, Yunan ve Anadolu destanları ve mitolojisi * Anna Karenina (Tolstoy)
* Karamazov Kardeşler, Suç ve Ceza (Dostoyevski)
* Bahara Kadar Bekle Bandini (John Fante) * Yabancı (Albert Camus)
* Tilki Daha O Zaman Avcıydı (Herta Müller) * Dönüşüm, Dava (Kafka)
* Onca Yoksulluk Varken (Emile Ajar) * Yüzyıllık Yalnızlık (Marquez)
* At Çalmaya Gidiyoruz (Per Petterson) * Satranç (Zweig)
* Çürümenin Kitabı (E. M. Cioran) * Tatar Çölü (Dino Buzzati)
* Lütfen Sessiz Olur Musun, Lütfen? (Raymond Carver)
* Alemdağ’da Var Bir Yılan (Sait Faik) * Sineklerin Tanrısı (William Golding)
* Kürk Mantolu Madonna (Sabahattin Ali) * Germinal (Emile Zola)
* Bir Ada Hikâyesi Dörtlemesi (ilk üç kitap) (Yaşar Kemal)
* Berci Kristin Çöp Masalları (Latife Tekin) * Şairin Romanı (Murathan Mungan)
* Kara Kitap, Benim Adım Kırmızı (Orhan Pamuk) * Ana (Gorki)
* Uykuların Doğusu (Hasan Ali Toptaş) * Leş (Ferit Edgü
* Amat (İhsan Oktay Anar) * Martı, Bir (Richard Bach)
* Memleketimden İnsan Manzaraları (Nâzım Hikmet)
* Saatleri Ayarlama Enstitüsü (Ahmet Hamdi Tanpınar) * …
NOT: Tüyosunu fısıldamak isteyen yazar arkadaşlarımıza sayfalarımızın açık olduğunu ve bunun ‘seriye bağlanmasından’ mutluluk duyacağımızı belirtmek isteriz.
Mehmet Fırat Pürselim
