Van’da art arda sel felaketi: ‘Evimiz yıkıldı, hiçbir şeyimiz kalmadı’

Haber: Şenol BALI

*

Ülkenin Ege ve Akdeniz Bölgeleri orman yangınlarıyla boğuşurken, Doğu Bölgesi’nde ise sel felaketi yaşanıyor.

Van’ın Başkale ilçesine bağlı Esenyamaç Mahallesi’nde bir gün arayla yaşanan iki büyük sel felaketi sonucu 70 ev zarar görürken bunların 16’sı kullanılamaz hale geldi.

Birçok hayvanın yaşamını yitirdiği köyde yeşil alanlar ve tarlalar da ağır bir tahribata uğradı. Köylerde park halinde bekleyen araçlar da sular altında kaldı.

Gece yaşansaydı tablo farklı olurdu

Selden kısa bir süre önce muhtarlığın vatandaşlara evlerinin damına ve yüksek yamaçlara çıkmaları yönünde yaptığı çağrı olası insan ölümlerini önledi.

Ancak köylüler gündüz vakti yaşanan selin gece olması durumunda birçok insanın sele uykuda yakalanarak hayatını kaybedebileceğini söylüyor.

Su ve elektrik kesik

 Van Büyükşehir Belediyesi ve Devlet Su İşleri’ne (DSİ) bağlı ekipler köydeki çalışmalarına başladı. İlk olarak dolan dere yatağını temizleyen iş makinaları tıkanan yolları açarak mahallede biriken hafriyatı tahliye ediyor.

Direklerin devrilmesi veya kabloların kopması sonucu elektriklerin kesik olduğu köyde su borularının patlamasıyla sular da akmıyor. Van Gölü Elektrik Dağıtım Şirketi (VEDAŞ) ile Van Su ve Kanalizasyon İdaresi (VASKİ) köyde bakım ve onarım çalışmalarına başladı.

Mahalleliler, kendilerine dağıtılan suya ek olarak civarda bulunan doğal kaynak sularını at veya eşeklerle taşıyarak su ihtiyacını karşılıyor.

3 bin nüfuslu mahalleye altı çadır

 Öte yandan Kızılay ve AFAD ekipleri de köyde aktif olarak çalışma yürütüyor. Kızılay, tespit edilen evlere battaniye, kuru gıda, su ve ekmek gibi temel ihtiyaçları ulaştırırken AFAD ise 3 bin nüfuslu mahalleye altı adet çadır kurdu.

Ancak köylüler kurulan çadırlarda değil evi hasar görmeyen komşularında kalıyor. Mahalle sakinleri, çadırların hem yetersiz olduğunu hem de geniş aileler için uygun olmadığını düşünüyor.

Çocuklar Kızılay’ın dağıttığı yemek kuyruğunda.

Esenyamaç’a bağlı mezralarda da sel yaşandı

Aşırı yağışlar Esenyamaç’a bağlı Onikidere mezrasında da yıkıma neden oldu. 50 hanelik mezrada birçok ev hasar görürken bunlardan altısı kullanılamaz halde.

Birçok ağacın kökünden söküldüğü, köprü ve geçitlerin dolduğu mezrada da düzenleme ve tahliye çalışmaları başladı.

Hasar tespit çalışmalarını sürdüren AFAD ve Kızılay da mezrada 11 çadır kurarken, mahalleliye iki öğün yemek servisi yapıyor.

Buradaki yurttaşlar da Esenyamaç’taki yurttaşlar ile benzer talepler dile getiriyor ve sel felaketinin bir daha yaşanmaması için daha uzun ömürlü planlamalarının yapılmasını istiyor.

‘Sel başlar başlamaz yamaçlara kaçtık’

İki kardeşiyle beraber evlerine dolan çamur yığınını tahliye etmeye çalışan Rabia Acar, sel sırasında çok korktuklarını söyledi. Sel başlayınca yamaçlara kaçtıklarını söyleyen Acar şu ifadeleri kullandı:

“Selden kısa süre önce yamaçlara çıktık. Daha sonra indiğimizde balkonumuzu sel suları götürmüştü yine camekanın camları kırılmıştı. Alttaki ambarımızda ise un, peynir ve çimento gibi malzemelerimiz vardı. Mutfak eşyalarını bıraktığımız bölme de gitti. Hiçbir şeyimiz kalmadı. Şu an temizlemeye çalışıyoruz.’’

‘Komşularda kalıyoruz’

Evi tamamen kullanılamaz hale gelen Nimet Özer ise muhtarın anonsu sayesinde kaçtıklarını ve bu nedenle mahallede herhangi bir kişinin yaşamını yitirmediğini söyledi:

“Buraya yazın geliyoruz. Düğüne gitmiştik o saatlerde. Saat 12 gibi yağış başladı ve hemen sonrasında muhtar bizi uyararak tepelere çıkmamızı söyledi. Millet kaçtı ve sel cana değil mala geldi böylece. Çadırlar kurmuşlar ama gidemiyoruz. Şu an komşularda kalıyoruz. Şimdiye kadar yapılan müdahaleler yeterli.”

Nimet Özer

Sele kapılan Yurtseven konuştu

Sele kapıldığı anın kameralara yansımasıyla gündemde oldukça yer tutan Kader Yurtseven ise yaşadığı o anları anlattı. Sel sırasında evinin önünde duran Yurtseven sel sularına kapıldıktan kısa bir süre sonra çevredekilerin müdahalesi kurtarılmıştı. Hala psikolojik olarak olanları atlatamadığını kaydeden Yurtseven şunları dile getirdi:

‘’Sel sırasında evimiz yıkıldı, hiçbir şeyimiz kalmadı. Komşulara gidip kalıyoruz. O gün kardeşim selin içine düşmüştü. Onu bulmak için hareket ettiğimde ben de kapıldım. Komşumuz beni çıkardı ve devamında kalp masajı yaptı bana. Uzun süre sonra kendime geldim. Çok zordu. Psikolojik olarak hala etkisindeyim. Sanki bir rüya gibiydi. Öyle bir şey yaşamamışım sanki.’’

Kader Yurtseven

Bir evi daha önce yakılmıştı, ikinci evini sel adlı

Mahalle sakinlerinden Fettah Avcı’nın da evi kullanılamaz hale geldi. 58 yaşındaki Avcı daha önce başka bir mezrada yaşarken evlerinin yakılmasıyla buraya geldiklerini ve şimdide evlerinin sel sonucu yıkıldığını ifade etti.

‘’Evimizi sel götürdü, eşyalarımızı sel götürdü. Hiçbir şey bırakmadı. Yatacağımız yer de yok şimdi. Yetkililerden destek istiyoruz. Şimdiye kadar çok önemli bir şey yapılmadı mahallede. Herkesten bizi görmelerini istiyoruz’’ diyen Avcı, durumlarının ne olacağına dair bir şey kestiremediğini söyledi.

Van Demokrasi Platformu’ndan inceleme

Van Demokrasi Platformu da kalabalık bir heyetle Esenyamaç Mahallesi ve bağlı mezraları ziyaret etti. Çok sayıda kurum, dernek ve STÖ temsilcilerinin yer aldığı grup, mahallede ev ev gezerek yurttaşların mağduriyet ve taleplerini dinledi.

Mahallelerdeki temaslarını gün boyu sürdüren heyet, yaşanan sel felaketine ve selden dolayı zarar gören yurttaşların acil taleplerine ilişkin geniş kapsamlı bir rapor hazırlayarak kamuoyu ile paylaşacak.

Van Demokrasi Platformu alanda inceleme yaptı.

Van Valisi ve HDP’li siyasetçilerden ziyaret

Van Valisi Mehmet Emin Bilmez, etkili olan sağanak sonrası sel yaşanan mahalleyi ziyaret etti. Burada bir dizi incelemede bulunan Bilmez, Çevre ve Şehircilik, AFAD ile Tarım ve Orman Müdürlüğü ekipleri detaylı bir hasar tespiti istedi.

Bilmez, “Bu mahallenin acısı bizim acımızdır. Başkale’de selin yaralarını en kısa sürede saracağız. Evi zarar görenler için barınma yeri ayarlandı. Biz de bütün ekiplerimizle buradayız. Bir vatandaşımız sele kapılmış. İlk müdahaleyi muhtarımız yapmış. Yağışlar sürecek dikkat etmemiz gerekiyor. Özellikle hayvanlarımızı dere yataklarında otlatmayalım” dedi.

Halkların Demokratik Partisi (HDP) Van milletvekili Muazzez Orhan ve beraberindeki partililer de mahalleyi ziyaret etti. Burada konuşan Orhan, yardımların daha hızlı ve çok yönlü yapılması çağrısında bulundu.

Van’da başka bölgelerde de sel yaşandı

Esenyamaç’ta sel felaketinin yaşandığı günlerde Başkale ilçe merkezini de su bastı. Yaklaşık yarım saat süren sel sonucu birçok dükkan zarar gördü. İlçe merkezindeki tahliye ve temizleme çalışmaları sürüyor.

Yine Van merkeze bağlı Bostaniçi Mahallesi’nde de sel etkisini gösterdi. Birçok ev dükkanın hasar aldığı selde bazı arabalar da sele kapıldı. Selin vurduğu bir başka ilçe ise Çaldıran oldu.

İlçeye bağlı üç ayrı mahallede yaşanan selde bazı evler yıkıldı, birçok küçükbaş hayvan can verdi. Aynı günlerde Özalp ilçesinde bir çoban yıldırım çarpması sonucu hayatını kaybetti.