TÜSİAD’dan demokrasi, laiklik, bağımsızlık ve yeşil dönüşüm çağrısı

İklim krizi ve Paris Anlaşması

Özilhan ayrıca yeşil dönüşüm ve iklim krizine dikkat çekerek “Faiz ve enflasyonun yanı sıra emisyonları, hava, su ve toprak kirliliğini de azaltmak gerekiyor” dedi.

Özilhan’ın konuşmasındaki satır başları şöyle:

• Bu yıl dünyanın her yerinden sel, yangın, kuraklık haberleri geldiğini duyduk. Son BM raporu, Akdeniz havzasının küresel ısınmadan en çok etkilenecek yer olduğunu ortaya koyuyor. Türkiye’nin yüzde 60’ı çölleşmeyle karşı karşıya. Su rezervleri tarihsel olarak en düşük seviyelerine iniyor.
• Türkiye’nin tarım ürünleri üreten tahıl ambarı olarak bildiğimiz bölgelerini etkileyen şiddetli kuraklık tarımı ve çiftçileri olumsuz etkiliyor. Sibirya‘yı kasıp kavuran orman yangınları,  Kanada‘da can alan rekor hava sıcaklıkları, sellerin karşısında Avrupa’da hayatını yitirenler Afrika‘da kuraklık nedeniyle ortaya çıkan kıtlıkların yol açtığı can kayıpları iklim krizinin ne kadar yoğun ve yaygın olduğunu ve giderek hız kazandığını gösterdi.
• Benzer afetleri ülkemizde de gördük doğaya orantısız müdahale çarpık yapılaşma yanlış kentleşme gerekli hazırlıkların olmaması sellerde ve orman yangınlarında can kayıplarına artırdı. Bu sorunların çözümünde adım atmazsak gelecek senelerde da artacak ekstra hava olaylarında yine canımız yanmaya devam edecek deprem gerçeğinde de aynı sıkıntıları görüyoruz.
• Marmara depreminin üzerinden geçen 22 yılda kentleşme anlayışındaki değişim ve depreme hazırlık konusunda kat etmiş olduğumuz mesafe de maalesef çok az. İklim değişikliğinin korkutucu sonuçları ve deprem bölgesinde olmamız eski politikalarla devam etmemizi olanaksız kılıyor, çevreci bir Türkiye’de bütün önlemlerimizi hızla almalıyız.
• Paris İklim Anlaşması’nın Meclis’ten geçmesi ile Türkiye anlaşmayı onaylamayan altı ülkeden biri olmaktan çıktı ama karşı karşıya olduğumuz sorunun önemi ve aciliyeti daha fazlasını gerektiriyor. Önlem almakta gecikmek bugün doğal kaynakları özensiz tüketmenin maliyetini gelecek kuşaklara ödetmek anlamına geliyor. Bu yanlış olduğu gibi artık devam ettirilebilir bir yaklaşımda değil şu andaki ekonomi modelini baştan aşağı değiştirmemiz karbon nötr ekonomi yaklaşımını benimsememiz üretim ve tüketim kalıplarımızı bu duruma ayarlamamız gerekiyor.”

Özilhan, iklim değişikliği konusunda Türkiye’nin ve iş insanlarının hedeflerini ise şöyle özetledi: Avrupa Yeşil Mutabakatı’na uyumlu, bilimsel temelli, etki analizleri üzerine inşa edilen, politikalar arası tutarlılığı ve bütüncüllüğü sağlayan, sektörel yeşil dönüşüm hedeflerini destekleyen, enerjinin yeşil dönüşümünü ve döngüsel ekonomiyi içselleştiren, 2050 yılına yönelik karbon-nötr olma hedefi belirleyen “yeşil ekonomi yol haritası”nın tüm tarafların katılımıyla hazırlanması ve kararlı uygulamayı sinerji içinde gerçekleştirecek kurumsal yapının oluşturulması….”

Toplumsal fay hatları, sığınmacılar

• Gelişmekte olan ülkelerde tüm hızıyla devam eden kentleşmenin yol açtığı sonuçların yönetilmesi ciddi kaynak ve yönetim mahareti gerektiriyor. Nitekim ülkemizde de kentleşmedeki hızlanmanın, üretim ve tüketim modellerinden, çevreye, toplumsal hareketlerden, siyasi tercih kaymalarına uzanan sonuçlarını gözlemliyoruz. Son yıllarda bu etkilerin üzerine eklenmiş olan sığınmacı hareketliliği, kalkınmanın adalet boyutunun ihmale gelmediğini hatırlatıyor.
• Doğa bize fay hatlarına, dere yataklarına inşaat yapmamayı acı yoldan gösterdi. Toplumsal fay hatlarının da üzerini suni olarak örterek siyaset yapmanın, bu fay hatlarını ortadan kaldırmadığını biliyoruz. Farklı eşitsizliklerin iç içe geçtiğini ve ötelenen sorunların kartopu misali büyüdüğünü görüyoruz.

Enerji uyarısı

• Bugün birçok ülkedeki birçok şirket tedarik zincirlerini yeniden yapılandırmayı gündemine almış durumda. Aynı anda birçok şirkette üretim modeli değişikliğine gidilmesi küresel ekonomide belirsizlik ve riski başka bir noktaya çekiyor. Kuraklık ve enerji problemi kaynaklı tedarik sıkıntıları durumu daha da ağırlaştırıyor. Şu günlerde enerji piyasalarında yaşanmakta olan sorunlar gelecekte iklim krizinin etkileri arttığında yaşanabilecek olanların habercisi. Küresel enerji piyasaları büyük bir değişim arifesinde. Enerjiyi nasıl üretip nasıl tükettiğimizi yeniden düşünmeliyiz.

Merkez Bankası’nın bağımsızlığı tartışma dışı olmalı’

“Başta Merkez Bankası olmak üzere düzenleyici kurumların bağımsızlığı tartışma dışı olmalı” diyen Özilhan şunları söyledi:

“Cari açık ve bütçe açığına beceri açığı, bilgi açığı, liyakatlı kadro açığı ve yönetişim açığı da ekleniyor. Düşen sadece TL’nin değeri değil, su rezervlerimiz, birbirimize güvenimiz, ihracatımızda yüksek teknolojili ürünlerin payı, mutluluk ve huzurumuz da geriliyor. Sadece makroekonomik dengesizlikleri değil, bölgesel kalkınma farklılıklarını ve gelir dağılımı bozukluklarını da gidermek istiyoruz.

Faiz ve enflasyonun yanı sıra emisyonları, hava, su ve toprak kirliliğini de azaltmak gerekiyor. Üretimin, tüketimin, yatırımların artmasına ihtiyaç duyduğumuz kadar, hak ve özgürlük alanlarının genişlemesine de ihtiyaç duyuyoruz.

‘100 yıl boyunca laiklik sayesinde ayakta durduk’

Farklı dil, din, ırk, mehzep, etnisite, sosyo-ekonomik kökenden insanlardan oluşan milleti düşününce, herkesi harekete geçirmek, herkesin katkısını almak, kimseyi dışarıda bırakmamak ancak demokrasi ve laiklik ile mümkün olabilir.

Demokrasi ve laiklik, farklılıklarımızın bizi bölen, ayıran fay hatlarına dönüşmek yerine kültürel ve düşünsel iklimimizi besleyen, bilimde, sanatta, teknolojide ileri gitmemizi mümkün kılan zenginlikler haline gelmesini sağlar.  Tarihte de modern toplumun temelini oluşturan, ekonomik ve toplumsal gelişmenin önünde engel oluşturan sınıfların ayrıcalıklarını ortadan kaldıran bu ilkelerdir.

Atatürk ve arkadaşlarının modern dünyanın üyesi olmak için atmış oldukları en önemli adım laikliktir.

100 yıl boyunca ayakta dimdik durmamızı sağlayan laikliktir.”

Kaslowski’den İstanbul Sözleşmesi vurgusu

TÜSİAD Başkanı Simone Kaslowski ise kurumun “Geleceği İnşa” çalışmasında dikkat çektikleri üç unsurun acilen hayata geçirilmesinin gerektiğini ifade ederek “Bu üç unsur  İnsani gelişme yetkinleşme, bilim teknoloji ve inovasyon, siyasi ekonomik toplumsal kurum ve kurumlar. Bu üç unsur bir bütünlük arz eder” diye konuştu.

İstanbul Sözleşmesi’nden çıkılmasına da vurgu yapan TÜSİAD Başkanı,  “Modern ve demokratik bir toplumun yapı taşlarından biri de kadınların her alada var olmasıdır. Kadınların birçok gelişmiş ülkeden daha önce siyasi haklarını elde ettiği Türkiye’de, İstanbul Sözleşmesi’nden çıkılması kabul edilebilir değil” diye konuştu.

Kadınların toplumsal hayata girmelerinin ancak laiklikle olabileceğini ifade eden Kaslowski konuşmasına şöyle devam etti:

‘Kişi başı milli geliri 20 yılda 30 bin dolara çıkabilir’

“Günümüzde refahın asır belirleyici ne yer altı kaynakları ne fiziksel sermaye ne de ucuz emeğe dayalı üretimdir. Yer altı kaynaklarıyla zenginleşmiş ülkeler bulunmakla birlikte gelişmiş ülke olmak için bu yeterli değildir. Toplumların refahının en önemli belirleyicileri maddi olmayan kaynaklardır.

İleri ülkelerin gerisinde kalmamak için acilen ve tüm kaynaklarımızla raporumuzda altını çizdiğimiz şu üç unsurun acilen hayata geçirmek için seferrberlik içine girmemiz gerektiğine inanıyoruz. O üç unsur; İnsani gelişme yetkinleşme, bilim teknoloji ve inavasyon, siyasi ekonomik toplumsal kurumlar ve kurallar.

Bu çalışmada yer verdiğimiz 105 ülkeyi kapsayan ekonometrik analiz şunu gösteriyor: İnsani gelişim bilim teknoloji ve kurumlarda kendimizi OECD ortalamasına çıkarmak için gerekli adımları atabilirsek 20 yıl içinde kişi başı milli gelirimizi 30 bin dolara yükseltebiliriz. Fakat altını çizmek isterim ki hedefimiz sadece zenginlik değil.

Bu üç alanda büyük ilerlemeler kaydederek gelişmiş, saygın, adil ve çevreci bir Türkiye inşa edilmiş olacaktır.”