By 
Haber: Avjin AKTOP
*
DİYARBAKIR- 2013 yılında Diyarbakır‘ın Bağlar semtinde kurulan kadın semt pazarına tezgah kurmak için iki seneden fazladır uğraşan erkek pazarcılara Bağlar Belediyesi’nden izin çıktı.
Kadın pazarcılar, mağdur edilmiş, gelir durumu düşük ve bu zamana kadar hiç çalışmamış kadınların istihdamı için 2013’te açılan Jiyan (Kürtçede Yaşam) pazarında, erkek pazarcıların uzun zamandır talep ettiği yerin verilmesiyle haksız rekabete uğradıklarını söylüyor.
Bağlar Belediyesi’nin kararına göre, kadın pazarından 3 km uzağa tezgah açmak isteyen erkek pazarcılar, artık Zana Düğün Salonu çevresinde perşembe günleri satış yapabilecek. Protestolar üzerine Bağlar Belediyesi’nin kayyım başkanı Hüseyin Beyoğlu kadın pazarcılardan kendisine güvenmelerini istedi; ancak daha önce de benzer sıkıntıları yaşayan kadın pazarcılar mağdur olmak istemediklerini, pazarlarını geri istediklerini ve herhangi bir müzakereye girmeyecekleri yanıtını verdi.
‘Pahalı diyenler, cinsiyet normlarını dikkate almıyor’
Kadın pazarında satılan ürünler, hem erkek pazarcılar hem de bazı vatandaşlar tarafından zaman zaman “pahalı” diye eleştiriliyor. Ancak erkek pazarcıların hiç bir sorun ile karşılaşmadan yıllarca bu işi yaşadıkları için, en ucuz malzemeyi, araçları ile tarladan alıp getiriyor olması, kadın pazarcılara bir ürün ulaşama kadar üç-dört kez el değiştirdiği hesaba katılmıyor. Erkek pazarcıların sattığı ürünlere göre, yüksek maliyetten doğan biraz daha yüksek fiyatlara rağmen, bir çok Diyarbakırlı Jiyan pazarını diğer semt pazarlarına tercih ettiğini, çünkü kadınların daha kaliteli malzeme getirdiğini ve ürünleri seçmelerine izin verdiğini söylüyor.
‘Sadece kadınız diye engelleniyoruz’
11 yıldır pazarcılık yapan Rojbin Polat, üç çocuğunu kadın pazarı sayesinde okuttuğunu ve evine baktığını söylüyor. Polat, kadın pazarcıların sadece kadın oldukları için birçok yönden engellenmeye çalıştıklarını ifade ediyor:
“2012’de başladım pazarcılığa. Öncesinde evde el işleri yaparak evi geçindirmeye ve çocuklarımı okutmaya çalışıyordum. En başta Jiyan’da başladık. Yerimiz sabitti ve o kadar fazla kar elde edemiyorduk. Sonrasında belediyenin de izniyle farklı yerlerde pazar kurmaya başladık. Gelirim arttı, çocuklarımı büyüttüm, şimdi hepsi üniversitede. Fakat maalesef her gün engellemelere maruz kalıyoruz. Mesela mallarımızı pikaplarımız yok diye tarladan gidip alamıyoruz, halden alıyoruz. Haldekiler de sırf kadınız diye bize daha pahalıya satıyorlar. Her sene kış geldi mi erkek pazarcılar Bağlar’daki pazarda bizden daha fazla kazanmalarına rağmen bizim kazancımıza da göz dikiyor fakat Bağcılar bizi zor kaldırıyor zaten.”
Kadın pazarının kadınlar için önemini ise acı bir örnek vererek anlatıyor:
“Jiyan’dayken bir kadın pazarcı arkadaşımız vardı, kendisi eşinden şiddet görüyordu. Onun için çalışmak, erkek şiddetinden hem fiziksel olarak hem de maddi olarak kurtulmak ve altı çocuğuna bakmak demekti. Fakat bir gün eşi onu silahla vurdu, şimdi yatalak.”
‘Yanımıza başka kadınlar gelsin istiyoruz’
45 senedir pazarcılık yapan, sekiz çocuk annesi Şefike Ulaş‘ın eşi çalışmıyor, evi kendisi geçindiriyor. Kadın pazarı kurulmadan önce erkek pazarında, Şeytan Pazarı‘nda ve Balıkçılar’da çalışan Ulaş, Bağcılar’ın hep kadınlara ait olduğunu, fakat şimdi bir avuç kadın pazarcı kaldığından yakınıyor: “Neden kadın pazarcıları almıyorsunuz yanımıza? Biz müzakerede kadın pazarcıları istiyoruz, elimiz ekmek tutsun, evimizi geçindirelim istiyoruz.”
Kadın pazarcıların direnişi devam ediyor. Erkeklerin tezgah açmasını müzakere etmeyeceklerini söyleyen kadınlar, diğer kadınların desteğini bekliyor.
Comments