Araştırma metodolojisine göre “0” puan en yüksek yolsuzluk algısına, “100” puan ise en düşük yolsuzluk algısına işaret ediyor. Uzmanların, sivil toplum örgütlerinin ve iş dünyası temsilcilerinin kamu kesimindeki yolsuzluğa dair algılarını yansıtan Yolsuzluk Algı Endeksi‘ndeki sıralama, uluslararası kurumların her ülke üzerine yürüttüğü araştırmalarla belirleniyor.
100’den fazla ülkede faaliyet gösteren örgüt, 1995’ten beri her yıl “Yolsuzluk Algı Endeksi” yayımlıyor.
2011 yılı endeksine dair dair hazırlanan raporda, tüm dünyada temel insan hakları ve özgürlük ihlallerinin endişe duyulacak seviyelere indiği ve bunun da yolsuzluğu arttırdığının altı çizildi.
BBC’nin aktardığına göre, sivil ve politik özgürlüklerin olduğu ülkelerde yolsuzluğun daha iyi kontrol altına alındığı kaydedilen raporda, dünya çapında otoriter rejimlerin demokrasilerin yerini almaya başlamasının yarattığı endişe de dile getirildi.
Endekse göre 131 ülke yolsuzluğa karşı 2021 yılında neredeyse hiçbir ilerleme kaydetmedi. 27 ülke ise son 10 yılda tarihi bir puan kaybı yaşadı. Bunlardan biri de Türkiye oldu.
📢2021 Yolsuzluk Algı Endeksi açıklandı!
🔻Türkiye, geçen yıla göre 2 puan kaybederek 38 puanla 180 ülke arasında 96. sırada yer aldı
📉2013-2021 yıllarında en çok düşüş yaşayan 10 ülkeden biri Türkiye.
Basın duyurumuz: https://t.co/96kxJlFDwt#CPI2021 pic.twitter.com/WiBB56zPqu
— Transparency Int'lTR (@TransparencyTR) January 25, 2022
Uluslararası Şeffaflık Örgütü, endeks sonuçlarının temel demokratik ilkelerin, hukuk devletinin ve medya özgürlüğünün yolsuzlukla mücadelede vazgeçilmez olduğunu gösterdiği vurgusu yaptı. Cezasızlık uygulamaları da yolsuzluğun yaygınlaşmasına ve sıradanlaşmasına yol açıyor.
Ayrıca bütçe şeffaflığı ve kamu kaynaklarının kullanımına ilişkin hesap verilebilirlik konusunda temel ihlaller bulunuyor. Hem medya kuruluşlarına ve gazetecilere hem de sivil topluma yönelik baskı ve yıldırma politikaları da artmış durumda.
Öneriler kısmında da yargı bağımsızlığı korunarak yolsuzlukla mücadelenin güçlenedirilmesi, kamu-özel işbirliği proje, ihale ve sözleşme süreçlerinin şeffaf ve açık yürütülmesi, projelerin kamu maliyesine oluşturduğu yükün toplumla paylaşılması yer aldı.
2013'te Doğu Avrupa ve Orta Asya grubunda lider konumda olan Türkiye, 2021'de 7. sıraya geriledi
Küresel sıralamada ise ekonomik, sosyal ve politik istikrarsızlıklarla boğuşan, demokrasi ile tanışmamış birçok ülkenin gerisinde yer aldı.https://t.co/w9LUKFlTzo#CPI2021 pic.twitter.com/du8IvNsd3R
— Transparency Int'lTR (@TransparencyTR) January 25, 2022
Türkiye, tüm AB üyelerinin gerisinde
2013’te Doğu Avrupa ve Orta Asya ülkeleri arasında endekste ilk sırada olan Türkiye, 2021’de aynı grupta yedinciliğe indi. Avrupa Birliği üyesi ülkelerle karşılaştırıldığında ise 27 birliğe üye ülkeden de düşük puan alarak Bulgaristan‘ın ardından son sıraya yerleşti.
2020 ile kıyaslandığında ise iki puan kaybederek 10 sıra gerileyen Türkiye bu sıralamayla ekonomik, sosyal ve politik istikrarsızlığın yoğun olduğu, demokrasi ile yönetilmeyen birçok ülkenin arkasında kaldı.
Yolsuzluk Algı Endeksi’nde 88 puan alan Danimarka, Yeni Zelanda ve Finlandiya‘nın ardından ikinci sırayı 85 puanla Norveç, İsveç ve Singapur paylaştı. Sıralamanın sonunda ise 13 puanla Suriye, Somali ve 11 puanla Sudan yer aldı.
Son 10 yıl içinde Türkiye’yle birlikte küresel olarak en çok puan kaybeden ülkeler ise Avustralya, Bosna Hersek, Botsvana, Kanada, Şili, Kıbrıs, Guatemala, Honduras, Macaristan, Lübnan, Liberya, Lüksemburg, Mali, Moğolistan, Nikaragua, Filipinler, Polonya, Saint Lucia, Güney Sudan, Suriye, ABD ve Venezuela.
