Türkiye haziranda da doğal gaz ve kömüre devam

Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu‘nun haziran ayına ilişkin “Elektrik Piyasası Sektör Raporu”na göre, lisanslı elektrik üretiminin yüzde 25’i hidroelektrik santralleri, yüzde 21,8’i ithal kömür, yüzde 17,9’u doğal gaz santralleri, yüzde 13,2’si linyit santralleri ve 11,7’si rüzgar santrallerinde yapıldı.

Bu kaynakları sırasıyla biyokütle, jeotermal, güneş, taş kömürü, fuel-oil ve asfaltit izledi.

Türkiye’nin lisanslı elektrik üretimi haziranda geçen yılın aynı ayına göre yüzde 10,9 artışla 26 milyon 23 bin 313 megavatsaat oldu.

Lisanslı kurulu gücün dörtte biri doğal gaz santralleri

Raporda, faturalanan elektrik tüketim miktarının aynı dönemde yüzde 6,8 artarak 22 milyon 68 bin 936 megavatsaat olarak gerçekleştiği belirtildi.

Tüketimin yüzde 37,1’i sanayi, yüzde 28’i kamu ve özel hizmetler sektörü ile diğer aboneler ve yüzde 25,8’i mesken aboneleri tarafından yapıldı. Aydınlatmanın payı yüzde 1,7, tarımsal faaliyetlerin payı ise yüzde 7,3 olarak kayıtlara geçti.

Elektrikte tüketici sayısı ise haziranda geçen yılın aynı ayına göre yüzde 1,8 artarak 50 milyon 95 bin 253’e ulaştı.

Bu dönemde, mesken tüketicilerinin sayısında yüzde 1,8, tarımsal faaliyet tüketicilerinin sayısında yüzde 3 artış görüldü. Aydınlatma tüketicilerinin sayısında yüzde 1,6, kamu ve özel hizmetler sektörüyle diğer tüketicilerin sayısında yüzde 1,8 artış yaşandı. Sanayi tüketicilerinin sayısında yüzde 7,1 düşüş oldu.

Türkiye’nin lisanslı elektrik kurulu gücü ise bu dönemde yüzde 0,8 artarak 96 bin 323 megavat oldu.

Kurulu gücün yüzde 25,5’ini doğal gaz çevrim santralleri, yüzde 24,8’ini barajlı hidroelektrik santralleri, yüzde 12,6’sını rüzgar santralleri, yüzde 10,8’sini ithal kömür santralleri, kalan bölümünü ise diğer enerji kaynaklarından elektrik üreten tesisler oluşturdu.

Türkiye fosil yakıttan vazgeçmiyor

Enerji ve Tabi Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, Türkiye’nin yenilenebilir enerji alanında rekorlar kırdığını açıklasa da kömür ve diğer fosil yakıtlardan vazgeçmeme, hatta destekleme eğilimi sürüyor.

Rapor: Türkiye kömürden elektrik üretiminde ters yönde ilerliyor
[İklim Masası] Türkiye kömüre mahkum değil
Türkiye’nin çıkmazı: ‘Yenilenebilir’ de kömürden elektrik üretimi de ‘rekor kırıyor’

Enerji düşünce kuruluşu Ember’in geçen mart ayında yayımlanan Türkiye Elektrik Görünümü başlıklı analizine göre, Türkiye’de kömürden elektrik üretimi 2023’te 118 TWh (terawatt saat) ile tarihi yüksek seviyeye ulaştı. Elektrik üretiminde kömürün payının yüzde 36’ya ulaşmasıyla Türkiye, Polonya’yı geride bırakarak Avrupa’da kömürden en çok elektrik üretimi yapan ikinci ülke oldu ve neredeyse Almanya’nın 121 terawatt saatlik değerini yakaladı.

Buna göre; Türkiye’de toplam elektrik üretimi içerisindeki ithal kömürün payı, tüm zamanların en yüksek değerlerine ulaştı. Kömürden elektrik üretiminde payı yüzde 60’a yükselen ithal kömüre 2023’te toplam 3,7 milyar dolar ödendi. Rusya, ithal kömür tedariğinde ilk sıradaki konumunu sağlamlaştırdı. Son on yılda ithal kömürden üretilen elektrik miktarı iki katına çıkarken, yerli kömürden elektrik üretimi ise yüzde 12 arttı.

Bakanlığın yayımladığı son verilere göre de 2023 yılında üretilen 326,3 milyar kilovaatsaat elektriğin yüzde 36,3’ü kömürlü termik santrallardan sağlandı. Bu oran TEİAŞ istatistiklerinde, 2021 yılında yüzde yüzde 31,4, 2022 yılında ise yüzde 34,6 olarak görünüyor.

Bu yıl başında elektrik üretiminde kömürlü termik santralları yüzde 21,4’lük oranla gaz santrallarının takip ettiği; kömür ve gaz gibi iki fosil yakıtın elektrik üretimindeki payının bir önceki yıla göre yaklaşık bir puan artarak yüzde 57,7’yi bulduğu açıklanmıştı.

Öte yandan Türkiye’nin 2024-26 yıllarını kapsayan “orta vadeli programı’nda enerji başlığı altında ise “enerjide dışa bağımlılığı azaltmak amacıyla petrol ve doğal gaz arama ve üretim faaliyetleri hızlandırılarak sürdürüleceğine” dikkat çekiliyor. Buna göre;  “doğal gaz depolama tesislerinin depolama ve geri üretim kapasiteleri artırılacak. Sakarya Gazını girdi olarak kullanarak üre üretecek bir tesis kurularak yerli doğalgazın katma değeri artırılacak. Yurtdışında millî petrol şirketimizin enerji alanında farklı ortaklıklarla faaliyette olduğu üretim sahaları ile potansiyel arz eden sahalar değerlendirilecek.”