TEMA Vakfı yaz mevsiminde havaların ısınmasıyla birlikte artan orman yangını riskine dikkat çekti. Türkiye’de 16 – 23 Temmuz 2018 tarihleri arasında 33 ilde 90’dan fazla orman yangını çıktığına vurgu yapan TEMA Vakfı, yangınların büyük bir kısmının insan kaynaklı olduğunun altını çizdi.
“Piknik ateşi yakılıyor, sigara izmariti atılıyor”
Yaz mevsiminde orman yangınlarında belirgin bir artış görülüyor. Orman yangınlarının büyük bir bölümünün piknik ateşi yakılması, sigara izmariti atılması gibi ihmal ve kusurlardan kaynaklandığını hatırlatan TEMA Vakfı Yönetim Kurulu Başkanı Deniz Ataç, yangınların yalnızca ağaçlara değil ormanda yaşayan tüm canlılara zarar verdiğini söyledi.
“İklim değişikliğinin etkisiyle yangın riski daha da artıyor”
Orman ekosisteminin büyük zarar gördüğüne dikkat çeken Deniz Ataç, “Orman yangınlarıyla ağaçların yanı sıra orman altı bitki örtüsünü ve ormanın içinde yaşayan çok sayıda canlıyı kaybediyoruz. Her geçen yıl iklim değişikliğinin etkisiyle yangın riski daha da artıyor. Ormanlık alanlarda çok dikkatli davranmamız gerekiyor. Yapılan yanlış bir hareket binlerce hektar orman alanının ve canlının hayatını kaybetmesine neden olabilir. Ormanda ateş yakılmaması, sigara izmaritlerinin ormana atılmaması ve bir yangın görüldüğünde hemen ALO 177’nin aranması gerekiyor” dedi.
Günde ortalama 11 orman yangını çıkıyor
Orman Genel Müdürlüğü’nün web sayfasında yer alan bilgilere göre son günlerde ortalama 11 yangın çıkıyor. Antalya, Muğla, İzmir, Manisa ve Hatay illeri orman yangını sıralamasında ilk beş sırayı teşkil ediyor, 33 ildeki yangınların %50’si bu illerde gerçekleşiyor.
Yangına müdahale süresi 15 dakikaya kadar indi
Türkiye’de 2002 yılında orman yangınlarına müdahale süresi ortalama 40 dakika iken Orman Genel Müdürlüğü’nün yaptığı yatırımlarla bugün 15-16 dakikaya kadar geriledi. Erken haber alma sistemlerinin kurulması ve helikopterlerin de aralarında yer aldığı yangın müdahale araçlarının yenilenmesi sürenin azalmasında etkili oluyor. Orman yangınlarına erken müdahale edilmesinde yurttaşlara da önemli roller düşüyor. Yurttaşlar herhangi bir yangın ya da duman gördüklerinde ücretsiz ALO 177 Orman Yangın İhbar Hattı‘nı arayarak yangına erken müdahale edilmesine destek verebilirler. Bu sayede yangınlara daha kısa sürede ulaşılıyor ve büyümesine imkan verilmeden küçük alanlarda kontrol ediliyor.
Türkiye’de ormanların %60’ı yangın riski altında
Türkiye’de 1997-2017 yılları arasında çıkan yaklaşık 46 bin 200 adet orman yangını ile 185.665 hektar (166 bin hektarlık Tuz Gölü büyüklüğünün de üzerinde) orman yandı. Çıkan orman yangınlarının yaklaşık %90’ının insan kaynaklı olduğu görülüyor. Bu yangınların:
- %49’u ihmal ve dikkatsizlik olarak nitelenen anız yakma, çöplük yangını, avcı ve çoban ateşi, sigara, piknik ateşi, enerji nakil hattı, trafik kazaları gibi sebeplerden kaynaklandı. Yalova ilinin 1,5 katı büyüklüğünde (yaklaşık 123.000 hektar) orman ihmal ve kusurlar nedeniyle yandı.
- %10’u terör, kundaklama, orman açma ve diğer nedenlerle kasıtlı olarak çıkarıldı.
- %31’inin nedeni saptanamadı. Uzmanlar bilinmeyen nedenlerin hemen hemen hepsinin insan kaynaklı olduğunu kabul ediyor.
- Doğal nedenlerle çıkan orman yangınları, yanan ormanların yaklaşık %3’ünü oluşturuyor.
2017’de 2 bin 400 orman yangını kaydedildi
Sadece 2017 yılı verilerine bakıldığında yaklaşık 2 bin 400 orman yangını çıktı. Yaklaşık 12 bin hektarlık (16 bin futbol sahası büyüklüğünde) bir orman alanı yandı.
Yangın başına beş hektarlık alanın yandığı ve bu yangınların %11’inin doğal, %89’unun insan kaynaklı (%6 kasıt, %30 ihmal ve dikkatsizlik, %53 faili meçhul) çıktığı tespit edildi.
Yazları sıcak ve kurak geçen Akdeniz iklimi etkisi altındaki Türkiye’de ormanların %60’ı yangın riskiyle karşı karşıya. Kahramanmaraş’tan başlayıp Akdeniz ve Ege’yi takiben İstanbul’a kadar uzanan 1700 km’lik bandın 160 km derinliğindeki bölümü yangın açısından büyük risk taşıyor. Bu alanda yangına birinci derecede hassasiyet taşıyan 12 milyon hektar orman alanı bulunuyor.
Küçük ihmallerin felaket getirdiğini hatırlatan ve Yunanistan’daki orman yangınlarında hayatını kaybeden tüm canlılar için üzüntülerini paylaşan TEMA Vakfı, havaların ısınmasıyla birlikte artan orman yangını riskine karşı yurttaşları dikkat ve hassasiyet göstermeye çağırdı.
(Yeşil Gazete)
