By 
One Green Planet’ta yayımlanan yazı dizisinin Julieanna Hever tarafından kaleme alınan altıcı bölümünü Yeşil Gazete gönüllü çevirmeni Nazlı Deniz Sarıyıldız’ın çevirisiyle sunuyoruz.
***
OneGreenPlanet.org’un süt ve süt ürünlerinden bağımsız yaşam üzerine gelmiş geçmiş en faydalı 7 makalesi
Bu bölümde, One Green Planet’in süt ve süt ürünlerinden bağımsız bir yaşam sürmeye yardımcı olacak 7 makalesine bakacağız. Neredeyse hepimizin büyütüldüğü süt ve süt ürünlerine dayalı beslenme biçimi yerine bitkisel beslenmenin neden daha sağlıklı ve şefkatli olduğuna, hangi tür bitkisel bazlı ürünlere yönelmenin daha doğru olduğuna, sütün yerine ne koyabileceğimize dair öğrenilecek çok şey var. Eğer siz de bitkisel beslenmeye dair bu sorularla boğuşuyorsanız veya cevapları başkalarına kolayca anlatma konusunda yardıma ihtiyacınız varsa, işte size hepimizin sorularını cevaplayabilecek 7 makale.
***
Süt ürünleri her yerdeyken, marketlerde raflarda, restoranlarda ve paketli gıdaların içinde iken, onları hayatımızdan çıkarmak zor olabilir. Bizler, sağlıklı kemiklere ve dişlere sahip olup gelişmek için tek yolun süt ve süt ürünlerinden geçtiğini öğreten bir kültürle büyütüldük.
Ama olay bundan ibaret değil! Hatta dünyadaki insanların yüzde 75’inde laktoz intoleransı var. Vücudunuzun ihtiyacı olan kalsiyumu sağlayabilecek birçok bitkisel gıda bulunuyor. Süt ürünlerinden, yavruları kendilerinden alındığında yas tutan anne inekler için vazgeçin.
1. Kimyasal bir kokteyl!
Süt, steroit, (doğal ve sentetik olarak oluşan) hormonları, pestisitler, herbisit, fungisit, gübre, antibiyotik, veteriner ilaçları, sentetik koruyucular, katkı maddeleri ve belki de en rahatsız edicisi irin olarak bilinen beyaz kan hücreleri içerebileceğinden kimyasal bir kokteyl olarak düşünülebilir!
2. Sağlıklı kemikler için süte ihtiyacınız yok
Sağlıklı kemikler için süte ihtiyacınız yok. Alkalize olarak kemik sağlığını destekleyen birçok kalsiyum dolu besin kaynağı vardır. Brokoli, lahana, diğer yeşil yapraklı sebzeler, susam, tahin, kalsiyum destekli tofu, badem ve güçlendirilmiş bitki sütleri/suları tüm günlük gereksinimlerinizi karşılamak için yeterli miktarda kalsiyum içerir.
3. Egzersiz, kemikleriniz için çok daha iyidir
Kemik sağlığında bir numaralı faktör egzersizdir. Kemik yoğunluğunu artırmak ve muhafaza etmek için kemiklerin düzenli olarak çalıştırılması gerekir. Kemik kütlesini arttırmak ve osteoporozu önlemek için koşu, yürüme gibi direnç artırıcı pratikler ekleyin. Egzersiz faktörü kemik sağlığı için herhangi bir besin bileşeninden çok daha önemlidir. Benim favori ifadem “kullan veya kaybet” yani özetle egzersiz yapın ve bunu sık sık yapın!
4. Kazein bağımlık yapar
Sütün içinde bulunan birincil protein kazein, fizyolojik bağımlılığa neden olur. Peynir yedikçe daha da fazla peynir yemek istediğinizi fark ettiniz mi hiç? Peynir yedikçe veya süt içtikçe beyninizde morfin türevi olan kazomorfinler oluşur. Bu maddeler de beyinde hoşnutluk hissi oluşturur ve fiziksel olarak daha fazlasını istersiniz. Bu bağımlılık döngüsünü kırmak için tek yol, onu tamamen kesip atmaktır.
5. Kazein’in güçlü bir kanserojen olması mümkün
China Study çalışmasının yazarı Dr. T. Colin Campbell, yıllar süren laboratuar araştırmaları sonucu kazeinin güçlü şekilde kanser hücresi oluşumunu desteklediği sonucuna varmıştır. Ham kazein içeriğini arttırarak kanser hücrelerinin oranını kolayca değiştirebilmiştir.
6. Doymuş yağ ve kolesterol ile dolu
Süt, içeriğindeki doymuş yağ oranı ve kolesterol sebebiyle damar tıkanıklığı ile de ilişkilidir. Damar tıkanıklıkları da kalp hastalıklarına yol açar.
7. D vitaminini unutmayın
D vitamini de kemik sağlığında önemli bir rol oynar. Ne kadar kalsiyum tüketirsek tüketelim, vücudun bunu sindirmesi için D vitaminine ihtiyacı vardır. Nüfusun %70-97 civarında bir kısmı, D vitamini eksikliği çekmekte. D vitamin seviyenizi anlamak için doktorunuzdan 25-hidroksivitamin D testi yapmasını isteyebilirsiniz ve D vitamini seviyeniz 35-50 ng/ml altında ise, günlük güneş ışığı dozunuzu (güneş koruma kremi olmadan güneşin tepede olduğu saatlerde bir kaç dakika güneşe maruz kalarak) artırabilirsiniz. Bu D vitamini seviyenizi artırmaz ise, gıda takviyesi gerekebilir.
8. Siz buzağı mısınız?
İnsanlar olarak biz bir başka canlının sütünü içen ve sütten kesildikten sonra süt içmeye devam eden tek canlı türüyüz.
9. Bitkisel bazlı sütler süperdir!
Şu an marketlerde bitki bazlı ve lezzetli bir çok süt çeşidi bulunmaktadır. Badem sütü, kenevir süt, yulaf sütü, hindistan cevizi sütü, yulaf sütü, pirinç sütü ve diğer çeşitler arasında seçim yapabilirsiniz. Heyecanlı, yaratıcı ve çok daha sağlıklı!
10. Laktoz intoleransı
Daha çok insanın süt tüketimi sebebiyle ağrılı sindirim sistemi sorunları yaşaması, insan vücudunun süt tüketmek için çok uygun olmadığı gerçeğini göstermektedir. Dünya nüfusunun yüzde 70’i laktoz intoleransından mustarip.
Doktorlar ve diyetisyenler artık süt ürünlerinin “yeterli miktarda” alımını sağlamak için laktoz enzimlerini ve diğer intolerans belirtilerini giderici ilaçların kullanımını öneriyorlar. Bir şeyi kabul etmesi için vücudumuzu zorlamak gerekiyorsa, orada bir şeylerin yanlış olduğunu düşünebilir miyiz?
***
Çevirmen Notu
Merhaba, ben vejetaryen besleniyorum. Bir vejetaryen olarak doğmadım. Hayatımın ilk 25 yılını et ve süt ürünlerinin de dâhil olduğu bir beslenme şekliyle yaşadım. Vejetaryen olmaya karar verdiğimde, birçok yerli ve yabancı kaynaktan bilgi topladım. Okuduğum birçok şey benim için çok yeniydi. Yıllarca bana söylenenlere ters düşen, kitlesel medya kanallarında, reklamlarda anlatılmayan yepyeni bir dünyayı keşfetmeye başladım. İnsanın bildiklerine, inandıklarına, alışkanlıklarına ters düşen bilgiyi sindirmesi kolay olmuyor.
Hayvancılık sektörü tüm dünyada olduğu gibi Türkiye’de de çok büyük bir sektör ve diğer sektörlerden farklı olarak içinde birçok sektörü barındırıyor. Bu durumda gücü elinde tutan kurum ve kuruluşlar, endüstrinin bilinmeyen yüzüne dair gerçeklerin ortaya çıkmaması için çok çalışıyor.
Vejetaryen beslenemeye başladığım o dönemlerde Türkçe kaynaklar da bulmuş olsam da, yabancı kaynaklarda konunun bilimsel taraflarına değinen daha fazla yazı ve makale bulabildim. Şimdi de bu yazı serisi ile bu bilgileri, ilgilenenlere paylaşmaya başlıyoruz.
Elimizden geldiğince ve kaynaklara ulaştıkça, burada paylaşılan bilgilerin bilimsel araştırma sonuçlarını da sizlerle paylaşacağız. Makaleleri okurken bazı kısımların linklerinin eklendiğini göreceksiniz (tıklanabilir kelimeler). Önerimiz, sadece burada yazılanlarla sınırlı kalmamanız ve öğrenmek istediğiniz alanlarla ilgili (özellikle süt ve protein konusunda) kendi araştırmanızı yapmanız ve olabildiğince farklı bilimsel kaynağa ulaşmanızdır.
Bu seri boyunca paylaşacağımız konu başlıkları:
1. Inek sütüyle ilgili inanmamanız gereken, sağlığa dair 5 iddia
2. Kazein (memeli süt proteini) ve sağlığınız arasındaki rahatsız edici bağlantı nedir?
3. ‘Süt Hayatı’ çiftlik inekleri için hiç de hayat değil!
4. Hayvan endüstrisi ineklerin hayatını nasıl kısalttı?
5. Süt ile dolu bir hayat? Peki ya yok ettikleri; hayvan endüstrisi ve çevre arasındaki yok eden ilişki
6. Süt ürünlerini hayatınızdan çıkarmanız için 10 iyi neden
7. Kalsiyumun önemi ve süt ürünleri olmadan ihtiyacınız olan kalsiyuma ulaşma yolları
Ek olarak et ve süte dair bilimsel makaleler…
***
Yazının İngilizce Orijinali
Yazı: Julieanna Hever
Yeşil Gazete için Çeviri: Nazlı Deniz Sarıyıldız
Çeviri Editörü: Ayşe Ceren Sarı
(Yeşil Gazete, One Green Planet)
Comments