Rusya’nın Ukrayna’yı işgali de iklime zarar

Savaşın Sera Gazı Muhasebesi Girişimi’nin (IGGAW) yeni raporu, 175 ülkenin çatışmalardan kaynaklanan emisyonlarını inceledi.

Çatışmaların iklim değişikliğine etkisi üzerine bugüne kadar yapılan en kapsamlı araştırmayı sunan rapor, Rusya’nın Ukrayna‘yı işgalinin yol açtığı emisyonların diğer 174 ülkenin çatışma emisyonlarından daha yüksek olduğunu gösterdi.

‣ [6 Kasım Savaş ve Silahlı Çatışmalarda Çevre İstismarını Önleme Uluslararası Günü] Savaşlar iklime de zarar!
‣ Gazze’nin yeniden inşasının karbon maliyeti: 135 ülkenin emisyonunu aşacak
‣ Gazze Savaşı’ndan kaynaklanan emisyonlar ‘iklim felaketi’ni derinleştiriyor

Askeri faaliyetler, arazi yangınları, rotası değiştirilmek zorunda kalan uçaklar ve zorunlu göçler toplamda 175 milyon ton karbondioksit, nitröz oksit ve sülfür hektaflorür emisyonuna yol açıyor.

Bir yıl boyunca 90 milyon benzinli aracın ürettiği emisyona tekabül eden bu miktar, Hollanda, Venezuela ve Kuveyt gibi ülkelerin bir yılda ürettiği emisyondan daha fazla.

Rusya’nın iklim maliyeti 32 milyar dolar

Birleşmiş Milletler Genel Kurulu, Rusya’nın Ukrayna’ya iklim emisyonlarının yol açtığı hasarı da dahil edildiği bir tazminat ödemesi gerektiğini söylüyor.

IGGAW Raporu, savaşın ilk iki yılı için Rusya’nın 32 milyar dolarlık iklim tazminatıyla karşı karşıya olduğunu hesapladı. Maliyetlerin karşılanması için dondurulmuş Rus varlıklarının kullanılması tartışılıyor.

Araştırmada, karbonun sosyal maliyeti her bir tonluk sera gazı emisyonu için 185 dolar olarak hesaplanıyor.

IGGAW başyazarı Lennard de Klerk, The Guardian‘a Rusya’nın hem Ukrayna’ya hem de iklim değişikliğinden en çok zarar görecek ülkelere bir bedel ödemesi gerektiğini söyledi.

Ukrayna Çevre Koruma ve Doğal Kaynaklar Bakanı Ruslan Strilets, “Analiz, Rusya’nın işgalinin iklim üzerindeki sonuçlarına dair elimizdeki en güncel ve en kapsamlı kaynak” diyerek bu çalışmanın Rusya’ya açılan tazminat davasında önemli bir dayanak noktası olacağını belirtti.

IGGAW raporuna göre emisyonların dağılımı şu şekilde:

• Savaş emisyonlarının üçte biri doğrudan askeri faaliyetlerden kaynaklanıyor. Rus birliklerinin kullandığı yakıt 35 milyon ton karbondioksit salıyor. Diğer başlıca emisyon kaynakları ise her iki ülkenin de kullandığı karbon yoğun patlayıcılar, mühimmat ve askeri teçhizatları taşımak için harcanan yakıtlar.
• Emisyonların diğer üçte biri ise hasar gören binaların, köprülerin veya fabrikaların yeniden inşa edilmesi için ihtiyaç duyulacak beton ve çelikten geliyor. Yeniden inşa çalışmaları bazı bölgelerde şimdiden başladı. Yeniden inşanın karbon etkisi ise inşaat sürecinde kullanılacak malzemelere bağlı değişiklik gösterecek.
• Son üçte birlik kısım ise yangınlar, rotasını değiştiren ticari uçaklar, yerinden edilen en az 7 milyon savaş mağdurunun ulaşım emisyonları ve enerji altyapılarını hedef alan saldırılardan kaynaklanıyor.

Askeri emisyonlar küresel emisyonların yüzde 5,5’inden sorumlu

Savaşlar ve askeri faaliyetlerin iklim üzerindeki etkileri uzun zamandır göz ardı edilen ancak son yıllarda giderek daha fazla dikkat çeken bir konu.

Askeri gizlilik ve güvenlik kaygıları askeri emisyonların hesaplanmasını ve raporlanmasını zorlaştırsa da yapılan araştırmalar, orduların yıllık küresel emisyonların yaklaşık yüzde 5,5’inden sorumlu olduğunu gösteriyor. Bu oran, havacılık ve denizcilik endüstrilerinin emisyonlarından daha yüksek.

Rusya’nın Ukrayna’yı işgalinin halihazırda yüksek olan askeri emisyonları daha da artırması, iklim hasarının maliyetinin hesaplanması için çatışmalardan kaynaklanan emisyonların nasıl ele alınacağı üzerine uluslararası anlaşmalara ihtiyaç duyuluyor.

‣ Ordular emisyonlarını neden raporlamıyor, şeffaflık mümkün mü?