EkonomiManşetTürkiye

Rapor: Türkiye, koronavirüsle mücadeleye en az nakit desteği ayıran iki ülkeden biri

0

Türkiye Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu Araştırma Merkezi (DİSK-AR)  “Dünyada ve Türkiye’de Covid-19’un Sosyal ve Ekonomik Etkileri ile Mücadeleye Ayrılan Kaynaklar” isimli bir rapor yayımladı. Rapora göre, Türkiye’nin koronavirüsle mücadeleye dünyada en az nakit desteği ayıran iki ülkeden biri olduğu açıklanırken, milli gelirin ise sadece yüzde 1,1’i düzeyinde nakit destek ayrıldığı belirtildi.

Salgın için dünyada 7,9 trilyon dolar nakit destek yapıldı

Raporda, koronavirüs salgınının ekonomiye olan yıkıcı etkisine karşı hazırlanan destek paketlerinin iki temel bileşenden oluştuğu, birincisinin doğrudan vatandaşa dönük nakit destekler iken, ikincisi ise işletmelere, şirketlere ve bankalara sağlanan finansal destek ve çeşitli mali kolaylıkların sağlanması olduğu vurgulandı ve şu ifadelere yer verildi:

Covid-19 döneminde (2020) dünyada toplam 7,9 trilyon dolar nakit destek harcaması yaparken, nakit desteklerin ülke gruplarına göre dağılımında büyük
eşitsizlikler söz konusudur. Covid-19 küresel eşitsizliği daha da derinleştiriyor. Zengin ülkeler vatandaşlarına gayri safi yurt içi hasılalarının yüzde 12,7’si düzeyinde nakit harcama ve gelir desteğinde bulunurken, orta gelirli ülkelerde bu oran yüzde 3,6, yoksul ülkelerde yüzde 1,6’dir. Türkiye’de ise yüzde 1,1’dir. Türkiye’nin toplam gelir ve harcama desteği sağlık harcamaları dahil sadece 7,6 milyar dolar olmuştur.

Türkiye, G20 ülkeleri içinde ise gelir ve harcama desteği olan en düşük ülke.

En az nakit destek ayıran iki ülke: Meksika ve Türkiye

Rapora göre, koronavirüs salgını döneminde nakit harcama ve gelir desteklerinin Gayri Safi Yurt içi Hasıla (GSYH) içindeki payının en fazla olduğu ülke yüzde 19,1 ile Yeni Zelanda. Yeni Zelanda’yı yüzde 16,7 ile ABD, yüzde 16,2 ile Birleşik Krallık ve yüzde 16,1 ile Avustralya izledi.

Salgın döneminde hükümetler tarafından yapılan nakit harcama ve gelir
desteklerinin GSYH içindeki payının en az olduğu üç ülke ise Meksika, Türkiye
ve Arnavutluk oldu:

Meksika’da nakit harcamaların ve gelir desteklerinin GSYH içindeki payı yüzde 0,7’dir. Türkiye ve Arnavutluk’un Covid-19 döneminde nakit harcamalarının GSYH içindeki payı yüzde 1,1 düzeyindedir. Böylece Türkiye, salgın döneminde nakit harcama ve gelir desteğinin GSYH içindeki payının en az olduğu iki ülkeden biri oldu.

En çok sağlık dışı nakit harcamaları yapan ülke Yeni Zelanda

Raporda, sağlık dışı nakit harcamaları yani salgın döneminde yapılan ek sağlık harcamaları haricindeki doğrudan vatandaşa dönük nakit destek harcamalarının GSYH içindeki payının en fazla olduğu ülke yüzde 17,9’luk payla Yeni Zelanda:

GSYH içindeki payının en fazla olduğu ülke yüzde 17,9 ile Yeni Zelanda’dır. ABD, Japonya, Avusturya, Kanada ve Birleşik Krallık’ta bu oran yüzde 10,9 ile 15,3 arasında değişmektedir.

Almanya, Polonya, Fransa, İtalya, Belçika gibi AB ülkeleri ile Güney Afrika’da toplam sağlık dışı nakit harcamaların milli gelire oranı yüzde 5 ile 10 arasındadır.

Romanya, Pakistan, Danimarka, Finlandiya, Endonezya, Rusya, Bulgaristan, Kore, İsveç, Norveç, Arjantin, İspanya, Hollanda, Çekya, Çin ve İsviçre’de sağlık dışı nakit harcama ve gelir destekleri ülkelerin GSYH’si içinde yüzde 1 ile 5 arasında değişiyor.

Meksika, Nepal, Arnavutluk ve Türkiye’de ise sağlık dışı nakit harcamaların GSYH içerisindeki payı yüzde 1’in altındadır. Türkiye, Nepal ve Meksika’dan sonra ülkeler arasında Covid-19 döneminde çalışanlara nakdi desteği en az yapan ülke olmuştur. Türkiye’de bu oran yüzde 0,8 düzeyinde kalmaktadır.”

Nakdi destek bütçeden değil İşsizlik Sigortası Fonu’ndan

Söz konusu raporda Türkiye toplam destekler içinde en az nakit destek ve harcama yapan ülke olurken, toplam ekonomik destek ve kolaylıkların yüzde 89’u işletmelere,
şirketlere ve bankalara yapıldı.

Türkiye tarafından yapılan sağlık hariç nakit harcama desteklerinin 6 milyar dolar olduğu tahmin ediliyor:

Bakanlık verilerine göre, Türkiye’de Covid-19 kapsamında 2020 yılında yapılan toplam nakit desteği 42,8 milyar TL’dir. 6,4 milyon haneye Sosyal Koruma
Kalkanı kapsamında 1000 TL nakdi destek yapılırken, 2 milyon aileye “Biz Bize Yeteriz” kampanyasından yine 1000 TL destek sağlandı. Böylece Mart-Aralık
2020 döneminden 8,4 milyon haneye bir defaya mahsus olmak üzere 1000 TL (toplam 8.4 Milyar TL) yardım yapıldı.

İşsizlik Sigortası Fonu’ndan ise 2,2 milyonu aşkın işçiye ayda 1.168 TL nakdi ücret desteği (ücretsiz izin ödeneği), 3,6 milyon işçiye kısa çalışma ödeneği ve 913 bin işsize ise işsizlik ödeneği olmak üzere toplamda 6,7 milyon işçiye Covid-19 salgını ile mücadele kapsamında sınırlı nakit destek sağlandı.

İşsizlik sigortası tarafından 6,7 milyon işçiye sağlanan toplam destek tutarı yaklaşık 35 milyar TL oldu.”

Raporda yer bulan bir diğer çarpıcı veri ise Türkiye’de yapılan toplam 42,8 milyar TL’lik nakit transferin 35 milyar TL’si işsizlik sigortası fonundan, yaklaşık 6,4 milyarı Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Fonu‘ndan ve 2 milyar TL’si ise bağış
kampanyasından sağlanmış olması. Türkiye’de nakit desteklerde bütçeden doğrudan ayrılan bir kaynak söz konusu değil.

 

More in Ekonomi

You may also like

Comments

Comments are closed.