By 
Uluslararası Araştırmacı Gazeteciler Konsorsiyumu‘nun (ICIJ) paylaştığı ve 117 ülkeden 600’den fazla gazetecinin incelediği yaklaşık 12 milyon Pandora Belgeleri‘nde, dünya liderleri, siyasetçiler ve milyarderlerin gizli servetleri ve anlaşmaları ortaya çıktı.
Sızdırılan Pandora Belgeleri’nde 35 mevcut ve eski ülke lideri ile 300’den fazla kamu çalışanının şirketleri ve hesaplarına dair bilgiler yer alıyor. Türkiye’den de Rönesans Holding‘in adı geçiyor. Holding, son beş yılda yaklaşık 16 milyar TL’lik 10 ihale almıştı.
Karlarını vergiden kaçınmak için Virjin Adaları’na aktarıyor
İktidara yakınlığıyla bilinen Rönesans Holding, belgelere göre kamu projeleriyle elde ettiği karların bir kısmını vergiden kaçınmak için Britanya Virjin Adaları‘na aktarıyor.
Belgelerde Rönesans Holding’in kurucusu, Erman Ilıcak‘ın annesi Ayşe Ilıcak‘ın da ismi geçiyor. Ayşe Ilıcak’ın, Alcogal firması aracılığıyla Dolmine International Ltd. ve Covar Trading Ltd. isimli iki şirket kuruyor. İki şirket de Rönesans Holding’in üstlendiği Cumhurbaşkanlığı Sarayı‘nın inşaatı devam ederken 17 Mart 2014’te kuruluyor.
İkisinin de İsviçre’de faaliyet göstereceği belirtiliyor ve şirketlerin sermaye kaynağı da Rönesans Holding’in çalışma alanları olan “inşaat, gayrimenkul ve enerji üretimi sektörlerinde faaliyet gösteren aile şirketi” olarak kayıtlara geçiyor.
Covar Trading Ltd.’nin hesaplarını yöneten İsviçreli Kendris Ltd. firmasının mali raporlarına göre, Covar Trading Ltd.’nin hesaplarına 2015 yılında 105, 5 milyon ABD doları girdi. Aynı yıl 105,4 milyon dolar ise bağış adı altında şirket hesabından çıktı. Bu bağışın nereye gittiği bilinmiyor.
Ayşe Ilıcak’ın bir diğer firması olan Dolmine International Ltd.’nin mali raporunda ise yine 2015 yılında 105,2 milyon doların şirketin İsviçre’deki Banque Pictet & Cie hesabına yattığı görülüyor. Raporda sadece 2015 yılı için nakit benzeri varlıkların faiz geliri olarak firmaya 491,6 milyon ABD dolarının girdiği gözlemleniyor.
Her iki firmanın da 2016 ve 2017 yıllarında başka herhangi bir ekonomik aktivitesi bulunmuyor. Bu durumda Ayşe Ilıcak’ın sadece bir yılda vergi cennetlerine aktardığı paranın 210,7 milyon ABD doları olduğu anlaşılıyor. Ilıcak’ın vergi cennetlerine aktardığı bu tutarın yüzde 40’lık gelir vergisi ödenmiş olsa, hazinenin kasasına yaklaşık 750 milyon TL girecekti.
Dünya liderleri belgelerde
Pandora Papers, Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenskiy, Lübnan Başbakanı Necib Mikati, Kenya Cumhurbaşkanı Uhuru Kenyatta, Ekvator Cumhurbaşkanı Guillermo Lasso Mendoza, Azerbaycan Devlet Başkanı İlham Aliyev’in ailesi, Şili Devlet Başkanı Sebastián Piñera‘nın çocuğu ve eski Birleşik Krallık Başbakanı Tony Blair‘in offshore sistemiyle neler yaptıklarını gözler önüne seriyor.
Belgeler, Ürdün Kralı Abdullah’ın Birleşik Krallık ve ABD’de 70 milyon sterlinlik mülk aldığını gösteriyor ve Eski Birleşik Krallık Başbakanı Tony Blair ve eşinin de Londra’da bir ofis alımı sırasında 312 bin sterlinlik damga vergisinden kaçındığı da gösteriyor. Çiftin ofisi doğrudan almak yerine ofisin sahibi olan off-shore şirketi satın aldığı görülüyor.
Aynı belgeler, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin‘i Monaco‘da gizli tutulan varlıklarla ilişkilendiriyor. Önümüzdeki günlerde genel seçimde yarışacak olan Çek Cumhuriyeti Başbakanı Andrej Babis‘in de Fransa’nın güneyinde 12 milyon sterlinlik iki villayı bir offshore yatırım şirketi üzerinden alışını deklare etmediğini gösteriyor.
Gizli belgeler, Fas Prensesi Lalla Hasna, Birleşik Arap Emirlikleri Başbakanı ve Dubai Emiri Muhammed bin Raşid el-Mektum ile Katar Emiri Temim bin Hamed es-Sani‘nin de vergi cennetlerindeki faaliyetlerini gِözler önüne seriyor.
Azerbaycan Devlet Başkanı İlham Aliyev ve ailesinin Birleşik Krallık’ta 400 milyon sterlinden fazla mülk alımına dahil olduğu ortaya çıktı.
Dünyaca ünlü şarkıcı Shakira, top model Claudia Schiffer, müzisyen Julio Iglesias, Ringo Starr ve Elton John da belgelerde ismi geçen ünlülerden.
Offshore sistemi
Bu hesaplar resmi olarak ikamet edilmeyen bir yerde açılan hesap anlamına geliyor. Yani hesabın açıldığı ülke ve kurum size kendi ülkenizden çok daha avantajlı bir durumda olmanıza yardımcı oluyor.
Offshore ülkeler veya bölgeler genellikle şirket kurmanın kolay olduğu, şirket sahiplerinin kimliğini ortaya çıkarmanın zor olduğu, kurumlar vergisinin düşük olduğu veya hiç bulunmadığı ülkeler oluyor. Bu ülkelere vergi cenneti de deniyor.
Offshore varlıklara sahip olmak illegal olmasa da, gizli şirketlerden oluşan karmaşık bir ağı kullanarak para transferleri yapmak yasa dışı yollardan elde edilen gelirleri gizlemenin en etkili yolu olarak kabul ediliyor.
Dünyanın her yerinden ülke liderinin, politikacıların, yüksek kamu gِörevlilerinin, ünlülerin vergi cennetlerinde şirketler açtığını gösteren belgeler, küresel anlamda offshore sistemiyle neden gerçek anlamda savaşılmadığını da ortaya koyuyor.
Comments