Gezi davasında ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına mahkum edilen, Anadolu Kültür Yönetim Kurulu Başkanı, hak savunucusu, iş insanı Osman Kavala ile ilgili yargılamanın yenilenmesi için yapılan üçüncü başvuru da reddedildi.
Kavala’nın çarptırıldığı cezayla ilgili Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) “hak ihlali” kararı vermiş; bu karara uyulmaması nedeniyle Avrupa Konseyi Türkiye hakkında yaptırım sürecini başlatmıştı.
Kavala’nın talebi üzerine, önceki yargılamada bulunmayan hakimlerden oluşturularak yenilenen İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesi heyeti, oybirliğiyle son talebi de geri çevirdi. Heyet, kararına, Kavala’nın yargılamanın yenilenmesi için öne sürdüğü iddiaların yargılama aşamasında zaten değerlendirilmiş olmasını gerekçe gösterdi. Kararda, AİHM kararına ve Avrupa Konseyi sürecine ise yer verilmedi.
Yerel seçimlerden sonra tartışma başlamıştı
31 Mart yerel seçimlerinin ardından, başta hükümete yakın gazetecilerden Abdulkadir Selvi olmak üzere, farklı çevrelerce Kavala’nın tahliye edilebileceği ve/ya yeniden yargılama sürecinin başlatılabileceği tartışmaları yaşanıyordu.
CHP Genel Başkanı Özgür Özel de 2 Mayıs’ta Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile yaptığı görüşme sonrası açıklamalarında, davada yeniden yargılama konusunda bir yol bulunması çağrısı yapmıştı.
Kavala’yı ağırlaştırılmış müebbet hapse mahkum eden İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesi heyetinin yenilenmesi, Osman Kavala için bir umut ışığına neden olmuştu. oluşturulan yeni heyetin talebi karara bağlayacak olması, farklı yorumlara neden olmuştu.
Mahkeme: 312. madde iptal edilmeli
Talebi oybirliğiyle reddeden mahkemenin yenilenmiş heyeti kararda, savcılığın görüşüne yer verdi ve Selvi tarafından gündeme getirilen, Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’ne geçildiği için yargılamanın yenilenmesi gerekeceği yönündeki görüşün doğru olmadığını savundu:
“İlgili itirazın hükumet sisteminin ortadan kalkması sebebi ile TCK 312. maddesini geçersiz kılacağına yönelik olduğu anlaşılmakla; ilgili TCK 312. maddesinin halen yürürlükte bulunduğu, hükumet sistemi değişikliğinin T.C. Anayasası kapsamında değerlendirildiği ve düzenlendiği, bu hususta ilgili kanun maddesinin geçerliliğini hali hazırda koruduğu, buna ilişkin başvurunun kanun iptali gerekçesiyle AYM’ne başvuru yapılmak suretiyle kanun iptali durumu olması halinde geçerlilik kazanacağı anlaşılmakla, şu aşamada yürürlükte bulunan TCK 312. Maddesi sebebiyle reddine…”
AİHM kararı yok sayıldı
Kararda, CMK’daki yargılamanın yenileneceği hallere yönelik düzenleme de anımsatıldı: “Ceza hükmünün, İnsan Haklarını ve Ana Hürriyetleri Korumaya Dair Sözleşmenin veya eki protokollerin ihlali suretiyle verildiğinin ve hükmün bu aykırılığa dayandığının, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin kesinleşmiş kararıyla tespit edilmiş olması, bu halde yargılamanın yenilenmesi, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi kararının kesinleştiği tarihten itibaren bir yıl içinde istenebilir”
Buna karşılık, mahkeme, kararında bu duruma değinme gereği görmeyerek şu ifadeleri kullanmakla yetindi:
“Yargılamanın yenilenmesindeki amaç, gerçeğin araştırılması ve böylece toplumun ve sanığın menfaatinin korunmasıdır. Yargılamanın yenilenmesi talebinde yeni kanıtlar öne sürülüp, önceki dosyada mevcut diğer belgelerle birlikte talep dilekçesi değerlendirildiğinde hükümlü lehine yeni bir durum oluşturmayacağı ve hükümlü hakkında verilen Mahkememiz kararının Yargıtay incelemesi neticesinde onanmak suretiyle kesinleştiği, sanığın dilekçesinde belirttiği hususların kanun yolu aşamasında incelendiği, CMK 311. Maddesinde bulunan koşulların oluşmadığı, CMK 311. Maddesindeki yargılamanın yenilenmesi sebeplerinin mevcut olmadığı kanaati ile aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.”
Kavala 6.5 yıldır tutuklu
Gezi Parkı davası kapsamında Osman Kavala 1 Kasım 2017’den; Çiğdem Mater, Mine Özerden, Can Atalay, Tayfun Kahraman ise 25 Nisan 2022’den bu yana hapiste bulunuyor.
İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesi Nisan 2022’de Kavala’ya “hükümeti ortadan kaldırmaya teşebbüs” suçundan ağırlaştırılmış müebbet; Mücella Yapıcı, Çiğdem Mater, Hakan Altınay, Mine Özerden, Can Atalay, Tayfun Kahraman, Yiğit Ali Ekmekçi‘ye ise bu suça yardımdan 18 yıl hapis cezası verdi. Yapıcı, Altınay ve Ekmekçi daha sonra tahliye edildi.
Bu cezalar Eylül 2023’te Yargıtay tarafından onandı.
