2014 Nobel Fizik Ödülü, mavi LED ışıklarını icat eden üç Japon profesör Isamu Akasaki, Hiroşi Amano ve Şuji Nakamura’ya verildi.
“Işık yayan diyot” yani (LED) ışıklarını bulan üç profesör bu icatları ile aydınlatmada enerji tasarrufu açısından çığır açtı. İsveç Kraliyet Bilim Akademisi konuyla ilgili yaptığı açıklamada buluşun 20 yaşında olduğunu ancak günümüzde tamamen yeni bir madde olan ve herkesin istifade ettiği beyaz ışığın bulunmasına katkıda bulunduğu belirtildi. Nobel Komitesi ise ödülü kazanan bilim insanları için “herkesin başarısız olduğu bir şeyi başardılar” ifadelerine yer verdi.
Söz konusu bilim adamlarının buluşu günümüzde birçok elektronik cihazda kullanılıyor ve enerji tasarrufu sağlayan aydınlatma sistemlerine imkân sağlıyor. Ödülü kazanan bilim insanlarına yaklaşık 2 milyon 450 bin Türk Lirası tutarında ödül verilecek. Haberi Japonya’da uyanır uyanmaz aldığını söyleyen Profesör Şuji Nakamura, basın toplantısında “Bu inanılmaz bir his” şeklinde konuştu.
Nobel Kimya ödülü bugün, merakla beklenen barış ödülü ise Cuma günü açıklanacak. Pazartesi günü ise ekonomi ödülünün sahibi belli olacak. Nobel Ödülleri, Alfred Nobel’in ölüm tarihi olan 10 Aralık’ta törenle sahiplerine sunulacak. Nobel Tıp Ödülü’nün sahibi ise beynin yer belirleme sistemini keşfeden araştırmacılar Profesör John O’Keefe ile May-Britt Moser ve Edvard Moser’a verildi.
Nobel Komitesi, O’Keefe ve Moser çiftinin, beyinde konumlama sistemini oluşturan hücreleri keşifleriyle Tıp Ödülü’ne layık görüldüklerini, keşiflerinin, beynin “bizi çevreleyen alanın haritasını nasıl çizdiğinin ve karmaşık bir ortamda nasıl yol alabildiğimizin” izah edilmesine yardımcı olduğunu açıkladı.
John O’Keefe’nin, bu konumlandırma sisteminin ilk bileşeni olan sinir hücresini 1971 yılında keşfettiği, Moser çiftinin de hassas yön bulma için koordinat sistemini meydana getiren bir tür sinir hücresini tanımladığı belirtildi. Komite, beynin konusundaki bilginin, Alzheimer hastası kişileri etkileyen, “yıkıcı uzamsal hafıza kaybına zemin teşkil eden mekanizmanın anlaşılmasına” yardım edebileceğini bildirdi.
(BBC Türkçe)
