“Nesli tehlike altındaki hayvanları klonlayacağız”

Bizon

Brezilya, nesli tehlike altında olan hayvanları klonlayarak koruma altına almak için bir girişimde bulunmaya hazırlanıyor.

Dvice ve IPS‘in haberlerine göre, Brezilya Zooloji (Hayvanat) Bahçesi’nde çalışan bilim insanlarının Brezilya Tarım Araştırmaları Enstitüsü (EMBRAPA) ile ortaklaşa yürüttüğü çalışmada ikinci aşamaya gelindi. Bu noktada nesli tehlike altındaki yabani hayvanların klonlama teknikleriyle korunması yöntemleri ve bunun ekosistemler üzerindeki etkisi araştırılıyor. Araştırmanın ilk aşamasında çeşitli hayvanlardan toplanan genetik materyaller tasniflenmişti.

EMBRAPA’nın araştırmacılarından Carlos Frederico Martins, Tierraamérica’ya verdiği demeçte “Şu ana kadar topladığımız 420 genetik materyal var ve bunlar genetik bankalarımızda koruma altına alınmış durumda. Bu sayı daha da artabilir çünkü materyal toplamaya devam ediyoruz” dedi.

Araştırmada öncelikli olarak 8 hayvan türü üzerinde çalışılıyor. Bunların arasında yeleli kurt (Chrysocyon brachyurus), jaguar (Panthera onca) ve siyah aslan maymunu (Leontopithecus chrysopygus) gibi türler de var. Uluslararası Doğa Koruma Birliği’nin (IUCN) sınıflandırmasına göre yeleli kurt ve jaguar “nesli tehlike altına girmeye yakın”, siyah aslan maymunu ise “nesli tehlike altında” statüsünde.

İki senedir devam eden araştırmada aynı zamanda Çalı köpeği (Speothos venaticus), Koati (genus Nasua), Güney karıncayiyeni (Tamandua tetradactyla), kahverengi kariyaku-geyik (Mazama gouazoubira) ve bizon (genus Bison) genetik materyalleri de toplandı.

Bu türlerin çoğunun, yine IUCN sınıflandırmasına göre henüz “nesli ciddi tehlike altında olmayan” hayvanlar olması da dikkat çekiyor. Araştırmacılar ise genetik materyal toplamada önceliği Brezilya’nın iç taraflarında bulunan devasa tropik savanna ekosistemi Cerrado’daki yerel türlere verdiklerini belirtiyor.

EMBRAPA’ya göre araştırmada şimdiki adım Zooloji Bahçesi’ndeki görevlilere eğitim vermek olacak. Martins “EMBRAPA’da inek klonladık. Şimdi bilgilerimizi zoologlara aktaracağız, onlar da bu yabani hayvanların nasıl klonlanabileceğini araştıracaklar” diyor. EMBRAPA, Brezilya’nın ilk klon hayvanı olan Vitoria adındaki bir buzağını “doğurtan” merkezdi. Vitoria 2001’de doğmuş, 2011’de ölmüştü. Brezilya’da Vitoria’nın ardından çoğunluğu inek ve at olan 100’e yakın klonlanmış canlı dünyaya getirildi.

Siyah Aslan Maymunu

Araştırmanın önünü açacak kanuni düzenlemeler için Brezilya Senatosu’nda 2007’den beri görüşülen bir yasa var. Mevcut yasaların klonlamayla ilgili kuralları net olarak ortaya koymadığı söylenirken ,yeni bir yasaya duyulan ihtiyacın da altı çiziliyor. EMBRAPA araştırmacı Martins “Araştırmaların önünde engel yok, herhangi bir laboratuar istediği hayvanı klonlayabiliyor. Ancak takip ve kontrol mekanizmaları çok zayıf. Dolayısıyla bugüne kadar kaç hayvanın klonlandığını bile tam olarak bilemiyoruz” diyor ve ekliyor: “Yabani hayvanların klonlanması konusunda Brezilya’da gerçekleştirilen ilk çalışma bu, ancak ABD ve Güney Kore gibi ülkelerde de benzer araştırmaların yapıldığını biliyoruz.”

Martins klonlanacak hayvanların doğaya salıverilmeyeceğini belirtiyor: “Hayvanat bahçesindeki hayvan sayıları arttırılmak isteniyor, yani klonladıklarımızı hayvanat bahçesinde tutacağız. Böylece doğal ortamlarından yabani hayvan almayacak, bu hayvanların doğal ortamlarından alınmasının yarattığı sorunları aşmış olacağız.”

Ancak Martins, olağanüstü hallerde hayvanların doğaya bırakılabileceğini de sözlerine ekliyor. Brezilya Zooloji Bahçesi Araştırma ve Koruma ekibinin başında bulunan Juciara Pelles de şu sözlerle Martins’i onaylıyor: “Nesli tehlike altına giren, tükenmek üzere olan bir hayvan olursa ve bu türü klonlanmış hayvanlarla takviye etmek bir çözüm olacaksa, bunu yapmak için gerekli kapasiteyi de oluşturmuş oluyoruz. Bu teknik hala geliştirilme aşamasında dolayısıyla doğada yok olan türleri kurtarmak için bir çözüm olabilir mi, bilmiyoruz. Yine de bunu başarabileceğimizi düşünüyorum.”

Mevcut klonlama yönteminin başarı oranı %5 ile %7 arasında. Martins’e göre bu oran, dünya standartları civarında. Yürütülmekte olan araştırmanın amaçlarından birinin de başarı oranlarında yükselme

Yeleli Kurt

sağlanması olduğu bildiriliyor.

ICMBio’da çalışan biyologlardan Onildo Joao Marini Filho’ya göreyse, ineklerin klonlanması “ticari sebeplerle” meşru gösteriliyor; ancak yabani hayvanların klonlanmasında dikkat edilmesi gerekenler var: “Klonlamanın, koruma anlamında çok yararlı olması gerekiyor. Eğer gerçekten bir katkıda bulunabilecekse, meşru görülebilir. Çiftleştirme yöntemleriyle de hayvanların sayıları arttırılabilir.”

Araştırmada ikinci aşamaya geçilmesi için, Brezilya Zooloji Bahçesi gerekli mercilerden izin bekliyor. İzinlerin çıkmasıyla klonlama için ilk adımların atılmasının bir ay içinde gerçekleşeceği umuluyor. Bunun uzun vadeli bir araştırma olduğunun da altı çiziliyor.

(Yeşil Gazete, IPS, Tierraamerica gazeteleri*)

“Tierraamerica Ağı”, IPS tarafından Birleşmiş Devletler Kalkınma Programı, Birleşmiş Devletler Çevre Programı ve Dünya Bankası desteğiyle oluşturulmuş bir uzmanlaşmış haber ajansı/ağı.