Kirli hava beyin kanseri riskini artırıyor

Kanada’da gerçekleştirilen bir  araştırmaya göre, hava kirliliği beyin kanseri riskini artırıyor. Araştırmaya göre ultra-fine particles (UFPs) olarak bilinen çok küçük parçacıklar, özellikle dizel araçlarda, yakıtların yanması sonucunda ortaya çıkıyor ve yüksek oranda maruz kalındığında ölümcül bir kanserle sonuçlanıyor.

Bu çalışmayla beraber hava kirliliği ve beyin kanseri arasındaki ilişki ilk defa ortaya konmuş oldu. Önceki araştırmalar nanopartiküllerin kansere yol açan kimyasalları taşıdığını ve beyne ulaşabildiğini gösteriyordu.

‘Çalışmanın tekrarlanması önemli’

Epidemiology dergisinde yayımlanan araştırmada, Kanada’da 1991 ila 2016 yılları arasında kirliliğe maruz kalan 1.9 milyon yetişkin incelendi. Ancak araştırmanın geniş çaplı olsa da doğrudan nedensellik sağlamadığı belirtildi.

Kanada’da McGill Üniversitesi’nde araştırmayı yürüten Scott Weichenthal şunları söyledi: “Hava kirliliği gibi çevresel riskler çok büyük risk taşımıyor ancak bu küçük riskleri yoğun kişi sayısıyla çarptığınızda kanser vakası sayısı da artıyor. Büyük bir şehirde bu azımsanamayacak kadar çok insana denk düşüyor, özellikle beyin kanserinin ölümcül olduğu düşünüldüğünde…”

Weichenthal, nanopartiküller ve beyin kanseri arasındaki korelasyonu “şaşırtıcı bir şekilde tutarlı” olarak değerlendirdi. Ancak bu çalışma bir ilk olduğu için gelecek benzer çalışmaların tekrarlanması önem arz ediyor.

Hava kirliliği zekâyı etkiliyor

Hava kirliliği kaynaklı yoğun zehirli nanopartiküllere, insan beyninde 2016 yılında rastlanmıştı. 2019 yılının başlarında yapılan incelemeye göre ise hava kirliliğinin vücudumuzdaki bütün organlara ve hücrelere zarar veriyor.

Bunların dışında zehirli hava hem yetişkinlerin hem de çocukların zekasında ciddi oranda düşüşe, demans ve akıl sağlığı sorunlarına sebep oluyor. Dünya Sağlık Örgütü’ne göre (DSÖ) hava kirliliğini görünmez bir kamu sağlığı acil durumu.

Hava kirlendikçe kanser riski artıyor

Hava kirliliği ve beyin kanseri arasında ilişkiyi olduğunu ilk defa söyleyen araştırmaya göre, bir yıl boyunca -sakin bir caddeden işlek bir yere geçmeye eş değer olan- metreküp başına 10 bin nanopartikülün olduğu kirli havaya maruz kalmanın beyin kanseri riskini yüzde 10 artırıyor.

Weichenthal, santimetre küp başına 50 bin nanopartikül kirliliğin olduğu yerde yaşayan birinin, 15 bin nanopartikül bir yere oranla beyin kanseri olma riskinin %50 daha fazla olduğunu söyledi.

‘Küçük partiküllerin etkisi daha fazla’

Araştırmada yer almayan, Barselona Küresel Sağlık Enstitüsü’nden Profesör Jordi Sunyer de “UFP’lerin doğrudan otomobiller yoluyla salındığı ve hayvanlar üzerinde UFP’lerin büyük partiküllere oranla etkisinin daha büyük olduğunu gösteren birçok çalışma göz önünde bulundurulduğunda, bu oldukça önemli bir bulgu” dedi.

İngiltere, Lancaster Üniversitesi’nden Profesör Barbara Maher ise, “Trafik kirliliği kaynaklı, demir açısından yoğun nanopartiküller kansorejen etkiye sahip. Bu sebeple beyin kanserine yol açması muhtemel” diye konuştu. Maher ayrıca, nanopartiküllerin hiçbir yerde ölçülmediği ve herhangi bir yönetmeliğe tabi tutulmadığını belirtti.