İtalya kürk çiftliklerini yasaklıyor

İtalya, ülkede kalan tüm kürk çiftliklerinin önümüzdeki altı ay içinde kapatılmasını öngören tasarıyı bütçe toplantısında oylayarak kürk üretimini ve çiftliklerini yasaklama kararı aldı.

Böylece hayvan hakları örgütlerinin uzun süreli mücadelesi sonucu hayvanlar için önemli bir kazanım elde edilmiş oldu.

İtalyan Senatosu Bütçe Komitesi‘nde dün onaylanan karara göre, ülkedeki 10 kürk çiftliği  altı ay içinde kapatacak ve ülke kürk üretimine kalıcı bir yasak getirilecek. Kararın son aşamada Parlamento tarafından onaylanacağına ve yasağın en kısa sürede yürürlüğe gireceğine kesin gözüyle bakılıyor.

Kararda, ülkedeki üm aktif kürk çiftliklerinin kapatılması için son tarih olarak 30 Haziran 2022 verildi. İtalya Tarım Bakanlığı ise üreticilere toplam 3 milyon Euro’luk bir tazminat ödeyecek.

İtalya’da her yıl, aralarında vizon, tilki, rakun köpekleri ve çinçilla’nın da (chinchilla) bulunduğu da çok sayıda hayvan, kürk üretimi için yetiştiriliyordu. Her yıl kürkleri için öldürülen mink sayısı ise 60 binin üzerinde. Hayvan hakları örgütlerinin çabaları ve kürk karşıtı toplumsal tepki sayesinde, 1 Ocak 2022’den itibaren bu zulüm bir daha bu ülkede tekrarlanmayacak. Mevcut tesislerdeki hayvanlara ne olacağı ise henüz bilinmiyor.

Dönüşüm kamu fonlarıyla yapılacak

Karar, yakın zamanda hükümete ayrıntılı bir rapor sunan hayvan koruma kuruluşu Humane Society International’ın (HSI) ve İtalya merkezli LAV adlı hayvan hakları örgütünün kapsamlı ve uzun vadeli mücadelesi sonucu alındı.

Gucci, Valentino, Armani, Prada ve Versace gibi ülkenin moda devlerinin birçoğunun koleksiyonlarında gerçek kürk kullanımını bırakmasının da yasa değişikliğinde ve bu dönüşümde etkili olduğu belirtiliyor.

Hayvan zulmü ve zoonotik hastalıklardan kaynaklanan halk sağlığı riskleri nedeniyle kürk çiftliklerine son vermeyi amaçlayan HSI/Avrupa’nın “kürk çiftliği dönüştürme önerisi”, İtalya Parlamento Üyesi ve Hayvan Hakları Komisyonu Üyesi Michela Vittoria Brambilla tarafından gündeme getirilmiş; ardından dönüşüm stratejisini mevcut kamu fonlarıyla uygulamak için siyasi eylemi başlatılmıştı. Değişiklik, resmi olarak Senatör Loredana De Petris tarafından sunuldu.

‘Tarihi bir zafer’

HSI İtalya Direktörü Martina Pluda, yasak kararıyla ilgili şu değerlendirmeyi yaptı:

“Bu karar, İtalya’da hayvanların korunması için tarihi bir zafer. Ülkemizde kürk çiftliklerini kapatmak ve yasaklamak için ekonomi, çevre, hayvan hakları ve halk sağlığına ilişkin pek çok sebebimiz var.

Yabani hayvanların moda için anlamsızca toplu olarak üretilip yetiştirilmesine izin vermek, hem hayvanlar hem de insanlar için risk oluşturuyor. Bu risk, zulüm içeren kürk endüstrisinde faaliyet gösteren küçük bir azınlığa sunulan sınırlı ekonomik faydalarla haklı çıkarılamaz. İtalya’da alınan bu kritik karar işte bu gerçeği kabul ediyor.

Pek çok tasarımcı, perakendeci ve tüketicinin kürkten vazgeçmesi ve kürk çiftliklerinin dönüştürülmesi, insanlara kürk ticaretinin sağlayamayacağı sürdürülebilir bir gelecek sunuyor.”

Pandemisi hak temelli baskıyı artırdı

Hayvan sömürüsünün ötesinde Covid-19 pandemisi de kürk çiftliklerinin hem insanlara hem de hayvanlara ne denli zarar verebileceğini, salgın hastalıkların insandan hayvana ve hayvandan insana kolaylıkla geçebileceğini ortaya koyması açısından kürk yasaklarında ve kürk çiftliklerinin yasaklanmasına yönelik baskının artmasında önemli bir rol oynadı.

Aralık 2021 itibarıyla, İtalya dahil 12 ülkedeki (10 Avrupa ülkesi ile ABD ve Kanada) 465 vizon çiftliğinde Covid-19 salgınları doğrulandı. Şubat 2021’de Avrupa Gıda Standartları Ajansı, tüm vizon çiftliklerinin salgın bakımından risk altında sayılması gerektiğini bildirmişti.

Dönüm noktası 2021 yılı

2021, dünya genelinde kürk karşıtı kampanyalar için önemli bir milat oldu. Sadece moda dünyasının ünlü isimleri kürk kullanımına karşı mesajlar vermekle kalmadı, dünyanın dört bir yanındaki şehirler ve ülkeler de kürk üretimini veya satışını yasaklayan düzenlemeleri uygulamaya koydu.

• Aralık ayı içinde, moda sektörüne örnek olabilecek bir adımla ELLE dergisi ve dünya çapındaki 45 baskısının tamamı, çevrimiçi versiyonları da dahil olmak üzere, kürk reklamlarına ve tanıtımlarına son verdiğini duyurdu.
• Eylül ayında Yves Saint Laurent, Gucci, Balenciaga ve Alexander McQueen gibi lüks moda markalarının bağlı olduğu Fransız moda endüstrisinin en büyüklerinden biri olan Kering şirketler grubu, Canada Goose, Valentino, Oscar de la Renta, Tory Burch, Moose Knuckles, Mackage ve Rudsak’ın da yaptığı gibi, hayvan kürkü kullanımına son verdiğini açıkladı.
• Ekimde İrlanda hükümeti, uzun süredir hayvan hakları aktivistlerinin mücadele ettiği kürk çiftliklerine karşı harekete geçerek kürk üretimine yasak getirildiğini, 2022’de uygulamaya konacak yeni yasayla kedi, çinçilla, köpek, tilki, vizon ve gelincik gibi pek çok hayvanın kürk çiftliklerinde derileri ve kürkleri için hapsedilmesinin ve yeni kürk çiftliklerinin kurulmasının yasadışı hale geleceğini açıkladı.
• Bu yılın başlarında ise İsrail kürk satışını yasaklayan ilk ülke olmuştu.  Birleşik Krallık da hayvan kürkü ithalatını ve satışını yasaklamayı gündeme almak için resmi bir çağrı yaparak bilgi ve veri toplama sürecine girdi. 2022’de ülke çapında #FurFreeBritain kampanyası, en önemli başlıklardan biri olacak.
• ABD’nin çeşitli eyaletlerinde Ann Arbor, Brookline, Weston, Hallandale Beach ve Boulder gibi şehirlerde kürk satışı yasaklandı. Daha önce Los Angeles, West Hollywood, Berkeley ve San Francisco da kürk satışını yasaklayan şehirler arasında yer almıştı.
• Ünlü modacı Stella McCartney, HSI ile birlikte çalışarak kürk üretiminin dünya çapında sona ermesine yardımcı olmak için ülke liderlerine seslenen bir kampanya başlattı. Toplanan yaklaşık 900 bin imza, HSI ve Fur Free Alliance (Kürk Karşıtı İttifak) tarafından Roma’daki G20 toplantısı öncesinde heyete teslim edildi.

Türkiye’de yasa da yok yasak da… 

Türkiye’de ise ulusal mevzuatta kürk hayvanı yetiştiriciliğine ilişkin açık bir hüküm bulunmasa da kürkü için çinçilla yetiştiriciliği yapıldığı ve bu işletmeleri denetleyen bir sistemin bulunmadığı biliniyor. Tarım ve Orman Bakanlığı’nın web sitesinde, kürkü için yetiştirilen çinçillaların 10-14 aylık olduklarında çeşitli yöntemlerle öldürülebilecekleri, ancak tercihen bayıltma veya boynunu kırarak öldürmenin en yaygın yöntemler olduğu belirtiliyor.

2019’un Ekim ayında hayvan hakları savunucularının uzun süreli çağrıları sonucu beş partinin uzlaşısıyla ortaya çıkan TBMM Hayvan Hakları Araştırma Komisyonu raporu, hayvanlardan kürk elde etmenin, yurtdışından ülkeye işlenmiş ya da işlenmemiş halde kürklerin girişini sağlamanın ve kürk elde etmek için hayvan yetiştirmenin/üretmenin yasaklanmasını tavsiye ediyordu.

Bu madde, kürk ve deri çiftliklerinin kapatılması, kürk ithalatının yasaklanması ve veteriner fakültelerinde kürke dair müfredatın kaldırılmasına yönelik taleplerin gerçekleşmesi için önemli bir dönüm noktası olacaktı. Ancak bu yıl TBMM’den geçen güncellenmiş 5199 sayılı Hayvanları Koruma Kanunu’nda kürk çiftliklerinin yasaklanıp kapatılması ve hayvanların korumaya alınması gündeme bile gelmedi.

Dünyada her yıl 100 milyondan fazla hayvan, kürkü için öldürülüyor. Sadece Çin’de bir  yılda 20,6 milyon mink, 14,1 milyon tilki ve 4 milyon rakun köpeğinin kürkü için katledildi, 2018 yılında 2 milyonun üzerinde yaban hayvanının kürkü satıldı.