By İskoçya’da 1994 yılından beri faal olmayan bir nükleer santralin yakınlarında alınan bal örneğinde radyasyon olduğu çeşitli testler sonrasında bilim insanları tarafından tespit edildi. Nükleer santralin devreden çıkarılmasının üstünden 21 yıl geçmiş olmasına rağmen hala dekontaminasyon süreci dolayısıyla nükleer risk süreci devam ediyor.
İskoçya’da kapalı bulunan Dounreay Nükleer santrali, bölgede 4 reaktör ve bir nükleer denizaltı da bulunuyor
Numuneler üzerinde yapılan bu testler radyoaktivite olduğu düşünülen baldaki radyoaktif sezyum oranının normalin 14 katı olduğunu ortaya koydu. Şimdi uzmanlar daha geniş ölçekli bir radyoaktif kirlilik olup olmadığını anlamaya çalışıyor.
Bağımsız enerji danışmanı John Large arıların çevre kirliliğinin olup olmadığını anlamaya yarayacak barometre olarak görüyor . Zira arılar 4,5 kilometre yarı çaplı gibi bir mesafeye kadar topraktan , bitki ve çeşitli meyvelerden topladıklarıyla bal yapıyor. Onların topladığı karışımın temiz olup olmaması o bölgenin temiz olup olmadığını gösteriyor.
“Bu gösterge insanın tüketebileceği maksimum oran içerisinde kalsa da balın içinde sezyum 137 nin bulunmaması gerekir bu normal değil “ diye ekliyor.
Sonuçlar üzerinden geçen hafta hükümetin sunduğu Gıdadaki Radyoaktivite ve Çevre raporuna ek yapılması bekleniyor.
İskoçya Çevre Koruma Ajansından bir yetkili bu miktarın çok az bir tehlike oluşturacağını iddia ediyor . “Burda tespit edilen radyoaktivite çok düşük bir oran, ne çevre ne halk sağlığı için zararlı” diyor .
Dounreay Nükleer santraline , 1998 yılında İskoçya Çevre Koruma Ajansı tarafından güvenlik denetimleri yapılmış ve 143 tavsiyede bulunulmuştu. Bu süreci izleyen 2002 yılında da 20 çalışanda yüksek oranda radyoaktivite tespit edilmişti . Tavsiyeler neticesinde santralin sökülmesi için öngörülen 100 yıllık süre 40-60 yıla indirilmişti . Burada bulunan 25 ton radyoaktif çubuk için ise 3 karardan biri uygulanacaktı. Radyoaktif çubukların 1) Tamamının Dounreay’da yeniden işlenmesi , 2) Bir kısmının Dounreay’da bir kısmının Sellafied’de 3) Tamamını Dounreay’da depolamak. Santralin sökülmesi ise 2030’da başlanarak 2100’de tamamlanacak. (Ek Kaynak: wikipedia)
Diğer yandan bilim insanlarının sunduğu raporlara göre ise düşük doz radyasyon da insan sağlığı için tehlike arz ediyor. Sonuç olarak İskoçya’ da tespit edilen bu radyoaktif durumun Hükümetin nükleer santrallerin kurulması yönündeki iştahını biraz kesmesi de bekleniyor.
Ekim ayında İngiltere Çin ile 2 milyar dolarlık bir anlaşma imzalamış ve böylece Çinliler Hinkley Point adlı nükleer santrale yapılacak yatırımların talibi olmuştu. Söz konusu işbirliği yeni bir nükleer santralin birlikte inşa edilmesi açısından iş çevrelerinde büyük bir memnuniyetle karşılanmıştı .
Pınar Demircan
(RT, Yeşil Gazete)
Comments