By 
Birleşik Krallık hükümeti, İngiltere‘de çatal bıçak ve tabak gibi tek kullanımlık plastik ürünlerin yakında yasaklanacağını duyurdu.
Hükümetin tahminlerine göre, ülkede her yıl yaklaşık 1,1 milyar tek kullanımlık tabak ve 4,25 milyar çatal bıçak takımı kullanılıyor, ancak bunların sadece yüzde 10’u geri dönüştürülüyor.
Ülkede tek kullanımlık plastik pipetler, karıştırıcılar ve pamuklu çubuklar 2020’de yasaklanmıştı.
Çevre Bakanı Thérèse Coffey, bu tür eşyanın İngiltere’de de yasaklanacağını duyurdu. Hali hazırda benzer yasaklar İskoçya ve Galler‘de yürürlükte.
‘Yok olmaları 200 yıl sürüyor’
Araştırmalar, paket yiyecek ve içecek için kullanılan plastik nesnelerin (kaplar, tepsiler ve çatal bıçak takımları dahil) dünya okyanuslarının en büyük kirleticileri olduğunu gösteriyor. İngiltere’de her yıl milyarlarca tek kullanımlık plastik ürün geri dönüştürülmek yerine atılıyor.
Coffey, “Plastik bir çatalın ayrışması 200 yıl, yani çöplükte iki yüzyıl veya okyanuslarımızı kirletmesi anlamına gelebilir” dedi.
Karar, Çevre, Gıda ve Köy İşleri Bakanlığı’nın (Defra) Kasım 2021’den Şubat 2022’ye kadar gerçekleştirdiği istişarenin ardından geldi. Sorunu doğrudan çözmek için harekete geçmeye kararlı olduğunu belirten Coffey, “Son yıllarda önemli adımlar attık – ancak daha yapılacak çok şey olduğunu biliyoruz ve halkın çağrılarına bir kez daha kulak verdik. Bu yeni yasağın, milyarlarca plastik parçasının yarattığı kirliliğin önüne geçmek ve gelecek nesiller için doğal çevrenin korunmasına yardımcı olmak için büyük bir etkisi olacak” diye konuştu.
Kapsam çok dar tutulmuş
Ancak plastik üretimine karşı çalışan kampanyacılar, yasağı sınırlı kapsamı nedeniyle, yeni karara eleştirel bakıyor. Zira yasak, süpermarketler veya mağazaları değil, sadece restoranları kapsıyor. Tek kullanımlık plastik su şişeleri ve plastik poşetler de kapsam dışı, ayrıca plastik atıkların yakılmasına ilişkin bir öneri de taslakta yer almıyor. İçecek kapları için hala bir depozito iadesi planı ve yoksul ülkelere plastik atık ihracatına yönelik herhangi bir kısıtlama da taslakta bulunmuyor.
Coffey’in taslağında herhangi bir mali teşvik veya yemek endüstrisini veya hane halkını daha fazla geri dönüşüm yapmaya teşvik edecek herhangi bir madde de yok. Plajlara veya yol kenarlarına dökülen plastiği temizlemek için yerel yetkililere hiçbir şekilde yardım edilmeyecek, tek kullanımlık plastik üretimine herhangi bir sınırlama getirilmeyecek, sadece belirli yerlerde bazı kötü tanımlanmış ürünlerin üretimine sınırlama getirilecek.
Taslağa uygun oluşturulacak mevzuatın boşluklarla dolu olacağına işaret ediliyor.
Greenpeace UK‘den Megan Randles, “Genellikle çöpe atılan milyarlarca öğenin kaldırılması asla kötü bir şey olmasa da – bu çok gecikmiş bir hareket ve plastik dalgasını durdurmak için gereken eylemle karşılaştırıldığında hala okyanusta bir damla” dedi.
Whilst the removal of billions of commonly littered items is never a bad thing – this is a very long overdue move and still a drop in the ocean compared to the action that's needed to stem the plastic tide. https://t.co/jBPC4P6MKD
— Meg Randles 🌎 (@megrandles) January 8, 2023
Pek çok ülkenin gerisinde
Yasağın ayrıntıları henüz açıklanmadı. Önümüzdeki hafta daha fazla ayrıntı açıklanması ve hangi maddelerin yasak kapsamına gireceği ve nerede uygulanacağının duyurulması bekleniyor.
Karar, AB ülkelerindeki uygulamaların da epey gerisinde kalıyor. AB’de pipetler, plastik şişeler, kahve bardakları ve paket servis kapları da dahil olmak üzere çok sayıda yaygın kirletici hali hazırda yasak. AB dışındaki Norveç de aynı uygulamayı sürdürüyor.
‣ Kanada’da tek kullanımlık plastik yasağı: Kademeli olarak uygulanacak
‣ Tayland yeni yıla plastik poşet yasağıyla girdi
‣ Fransa, 30 üründe plastik kullanımını yasakladı
Avrupa Yeşil Mutabakatı‘nın ambalaj atıklarıyla mücadelesinin bir parçası olarak, otellerdeki minyatür banyo malzemelerinin konduğu plastik kapların da yasaklanması gündemde.
‣ AB’den plastik ve ambalaj atıklarını azaltmak için bir adım daha
Almanya’da da plastik üreticileri 2025’te çöp toplama için ödeme yapmaya başlayacak.
Plastik 70 yıldır durdurulamayan devasa bir sektöre dönüşmüş durumda. Hükümetler tarafından kısıtlanmayan petrokimya endüstrisi, yeni pazarlar yaratmak için, yeni plastik fabrikaları ve yakma tesisleri inşa ediyor, gelişmekte olan ülkelere plastik atık ithalatı engellenemiyor. Fosil yakıt endüstrisi, yenilenebilir enerjiye geçişten kaynaklanan gelecekte beklenen kayıpları dengelemek için en çok plastikten elde edilen kârlara güveniyor.
‣ Yaşayan insanların akciğerlerinde ilk kez mikroplastik görüldü
‣ Tek bir poşet çayda 13 bin mikroplastik parçacığı tespit edildi
‣ Hollanda’daki çiftlik hayvanlarının etinde, sütünde ve kanında mikroplastik tespit edildi
‣ Araştırma: Kağıt bardaklardan sıcak içeceklere ve suya mikroplastik geçiyor
‣ Konserve balık ambalajında mikroplastik bulundu
‣ ‘Plastik kirliliğini önlemek imkansız değil, acil!’
Hükümetler tarafından iyi bilinmesine rağmen, özellikle deniz ortamındaki plastik kirliliğinin ölçeği artık çok büyük. Tüm plastiğin kabaca yarısı, yaklaşık %40’ı ambalaj olmak üzere tek kullanımlık ürünlere gidiyor.
Comments