By 
İklim krizi, Birleşik Krallık‘ta turbalık alanların kurumasına ve bu tabakanın koruduğu arkeolojik mirasın zarar görmesine neden oluyor.Yağış oranı yüksek yerlerde su altında kalan bitkilerin çok yavaş bir şekilde çürümesiyle oluşan yarı kömürleşmiş tabakaya turba deniyor.
ikBirleşik Krallık’ta yaklaşık 22 bin 500 kazı alanının tehlike altında olma ihtimali var. Romalılara ait bir tuvalet oturağı, dünyanın en eski boks eldiveni ve bir kadının elinden çıkan en eski mektup, Birleşik Krallık’ın kuzeyindeki turbalık alanda bulunan olağan dışı arkeolojik kalıntılardan sadece birkaçı.
Turba tabakasında oksijen miktarı son derece düşük olduğu için tahta, deri ve kumaş gibi organik malzemeler çürümüyor ve oksijensiz ortamda binlerce yıl bozulmadan kalabiliyor.
Ancak toprak kurumaya başladığı zaman oksijen devreye girerek çürüme sürecini başlatıyor. Böyle durumlarda el yapımı eşyalar hızla çürüyüp yok olabiliyor.
BBC Türkçe‘nin aktardığına göre, sorun, yüzde 10’u böyle sulak arazilerden oluşan Birleşik Krallık’da değişen hava koşullarının bazı turbalık alanları kurutmaya başlamış olması.
Bu devasa alanların kazılması hem milyonlarca sterline mal olabilir, hem de yıllar sürebilir. Bu arada toprak altında gömülü olan kalıntılar da büyük zarar görebilir.
Oksijensiz toprakta yaklaşık 2000 yıl bozulmadan kalan bir bebek ayakkabısı – BBC
‘Tarihi bir zaman kapsülü tehlikede’
Arkeologlar, Birleşik Krallık’ın kuzeyinde, ülkeyi enlemesine ikiye bölen Hadrian‘ın Duvarı üzerindeki Roma kalelerinden Magna’da bu bozulma sürecinin başlamış olmasından kaygı duyuyor.
Milattan sonra 122 yılında Roma İmparatoru Hadrian tarafından yaptırılan duvarın 1900. yıldönümü dolayısıyla düzenlenen etkinlikler bu hafta başlayacak.
Duvarın üzerindeki kalelerden birinin yer aldığı Magna’daki kazıya başkanlık eden Dr. Andrew Birley, toprak seviyesinin son on yıl içinde yer yer bir metre kadar azaldığını ve bunun kurumaya işaret ettiğinden endişeli olduklarını söylüyor.
Birley, şimdiye kadar Magna’nın sadece çok küçük bir bölümünün kazıldığını belirterek, “tarihi bir zaman kapsülü tehlikede” diyor.
Dr. Birley, “Burasının olağanüstü bir potansiyeli var. Romalıların burada 300-400 yıl boyunca kullandıkları her şey o zamanki haliyle korunmuş olabilir, bu da inanılmaz bir fırsat” diyor.
Magna’ya birkaç kilometre uzaklıktaki bir başka Roma kalesinde bulunanlar, burada ne muazzam eşyalar bulunabileceği hakkında fikir veriyor.
Taraklar, oyuncaklar ve ayakkabıların yanı sıra bir boks eldiveni de bulundu – BBC
Vindolanda‘daki kazılarda, dünyanın en eski boks eldivenlerinden biri bulundu. O kadar iyi korunmuştu ki, boksörün parmak boğumlarının izi hala üzerindeydi.
Vindolanda’da dünyanın hiçbir yerinde olmadığı kadar çok sayıda Romalı ayakkabısı bulundu.
Şimdiye kadar bulunan en eski kadın el yazısı da yine Vindolanda’dan.
Yakınlardaki bir başka kalenin komutanının eşi olan Claudia Severa, yazdığı notta arkadaşı Lepidina‘yı 1900 yıl önce 11 Eylül’deki doğum günü partisine davet ediyor.
“Doğum günüme gelmeni ne kadar istiyorum bilemezsin” diyor. “Sen gelirsen çok daha eğlenceli olacak. Umarım gelebilirsin. Hoşça kal kardeşim, canım benim.”
Bu gibi gündelik yaşama dair eşyalar, antik çağlarda sıradan insanların yaşamıyla ilgili eşsiz bilgiler sunuyor.
Vindolanda’daki kazılara da başkanlık eden Dr. Andrew Birley, “bu tür şeyler genelde korunup kalmaz” diyor ve ekliyor:
“Yaklaşık 2000 yıl önce, burada kuzey sınırında yaşamın nasıl olduğuna dair müthiş bir öngörü edinmemizi sağlıyor.”
Birley, Magna’da şimdi önceliğin yerin altında neler meydana geldiğini tespit etmek olduğunu söylüyor.
Bunun için sondaj kuyuları açılıyor, her saat başı su düzeyi ve ısı ölçümü yapılıyor.
Comments