Cancun, 6 Aralık 2010 – Maksika’nın Cancun kentinde devam eden COP16 iklim zirvesinde karar altına alınması beklenen en önemli başlık olan finansman konusunda sivil toplum örgütleri ortak bir deklerasyon yayınladı.
Geçen sene Kopenhag’da varılan anlaşmayla gelişmekte olan ülkelerin iklim değişikliğinin etkilerine adapte olmaları ve karbon emisyonlarını düşürmeleri için gerekli parayı ortak bir fondan karşılamaları amacıyla geliştirilecek finansman havuzuna 2020’ye kadar 100 milyar dolar ayrılması kararlaştırılmıştı.
Bugün Cancun’da aralarında 500 üyeli Uluslararası İklim Eylem Ağı (CAN International), Oxfam, Tcktcktck, 350.org, Greenpeace, WWF ve Friends of the Earth’ün de olduğu 200’ü aşkın sivil toplum örgütü ortak bir bildirge yayınlayarak oluşturulacak iklim fonunun hangi esaslara dayanması gerektiği konusunda tabanda bir anlaşma olduğu mesajını bakanlar toplantısına ilettiler.
Konuyla ilgili olarak Oxfam ve tcktcktck tarafından düzenlenen ortak toplantıda Oxfam’dan Tim Gore adil ve spesifik bir fon oluşturulması için üzerinde anlaşmaya varılan beş noktayı açıkladı. Sivil toplum örgütleri ve aktivistlerin finansman konusunda olmazsa olmaz kabul ettikleri ortak noktalar şöyle:
– Fon bütün ülkelerin temsil edildiği tek uluslararası meşru zemin olan Birleşmiş Milletler çatısı altında yönetilmeli. Gelişmekte olan ülkeler fonu yönetmesi istenen Dünya Bankası ve GEF’e güvenmiyorlar.
– Fonun yönetiminde gelişmekte olan ülkelere eşit temsil hakkı tanınmalı. Bu paraya ihtiyacı olan ülkeler kaynağın en çok nerelerde kullanılması gerektiğini de daha iyi biliyorlar.
– İklim fonu tek amaçlı ve tek bir yerde toplanmış spesifik bir fon olmalı. Dağınık kaynakların etkin ve şeffaf bir şekilde yönetilmesi mümkün değil. Kabul edilen anlaşma net olmalı, içi boş bir çerçeve olmamalı.
– Kaynağın %50’si adaptasyon için harcanmalı. Geçen sene Kopenhag’da fonun adaptasyon ve emisyon azaltımı için dengeli bir şekilde kullanılması öngörülmüştü. Ancak şu anda paranın %90’ı emisyon azaltımına gidiyor. Adaptasyon yeterince önemsenmiyor. Varılacak anlaşmada yuvarlak laflarla yetinilmemeli, kaynağın tam %50’sinin adaptasyona harcanacağı belirtilmeli.
– İklim değişikliğinden en çok ve en önce zarar gören kadınlar, fonun yönetiminde de ön planda olmalı, kadınların eşit temsili önemsenmeli.
Seller ve kuraklık aynı anda
Toplantıda yerli halklar adına Panama’dan Florina Lopez de bir konuşma yaptı. Yaşadıkları yerde suların yükselmesi nedeniyle tarım alanlarının zarar gördüğünü, avcılık ve balıkçılığın hayatlarını sürdürmekte önemli bir yeri olmasına rağmen dağlara doğru göç etmek zorudan kaldıklarını anlatan Lopez sık yaşanan seller nedeniyle ocakta yakacak odun bile bulamadıklarını anlattı. Adaptasyonun önemine dikkat çeken lopez, yaşamları değişirken kendilerine kimsenin yardım etmediğini ve teknik yardımda bile bulunmadığını söyledi.
Toplantıda konuşan Mozambik çevre bakanı Alcinda Abreu ise Mozambik’in her yıl sellerle, kuraklıkla ve tropikal fırtınalarla mücadele ettiğini anlatarak ülkelerinin adaptasyon çalışmaları için sadece başlangıçta 10 milyon dolara ihtiyaç duyduğunu söyledi. Ülkelerinde geçimlik tarımı kadınların yaptığını söyleyen Abreu, adaptasyon fonlarının yönetiminde mutlaka cinsiyet dengesinin gözetilmesi gerektiğini vurguladı. Mozambik Çevre Bakanı Abreu “ancak insanların yaşam koşullarını iyileştirebilirsek iklim değişikliğinin etkilerini azaltabiliriz.” dedi.
200’ü aşkın sivil toplum örgütü tarafından yayınlanan deklerasyon yarın başlayacak bakanlar toplantısı öncesi taraflara sunulacak.
(Yeşil Gazete)
