İki nükleer santrali rezervde tutan Almanya: Nükleerden çıkışta geri adım yok

Almanya hükümeti Pazartesi günü elektrik şebekesi ile ilgili sunulan stres testinin sonucunda, kalan üç nükleer santralinden ikisinin 2023 baharına kadar “acil durum rezervi” olarak çalışmaya devam edeceğini duyurmuştu. 

‣ Almanya, kışa hazırlık için iki nükleer santrali rezervde tutacak

Ekonomi Bakanı, Yeşiller Partisi‘nden Robert Habeck tarafından düzenlenen basın toplantısında sunulan stres testinin bulguları, Güney Almanya’daki iki enerji santralinin şebeke rezervine aktarılmasını, yenilenebilir enerji santrallerinin çokça yer aldığı Kuzey Almanya‘daki son santralin ise, yıl sonunda tamamen kapatılmasını öngörüyor.

Geri adım yok

Kışın yaklaşması ve Ukrayna’yı işgal eden Rusya’nın ajitatif tutumu yüzünden halen mevcut enerji krizinin büyüyebileceğini öngören Alman koalisyon hükümeti, bununla birlikte santrallerin süresiz uzatılmasının söz konusu olamayacağının altını çizdi.

Ekonomi Bakanı Habeck Almanya’da kalan üç nükleer santralin tümünün planlandığı gibi 2022’nin sonunda şebekeden çekileceğini söyledi.

Germany has announced it will extend the last two nuclear power plant lifespans by a few weeks. Vice Chancellor Robert Habeck said a "stress test" had shown they could, under extreme circumstances, be important in safeguarding energy supply in the country. pic.twitter.com/UlUp5ozYqa

— DW Politics (@dw_politics) September 5, 2022

“Nükleer Enerji Yasası’nda düzenlendiği gibi nükleeri aşamalı olarak kullanımdan kaldırmaya kararlıyız. Yeni yakıt çubukları yüklenmeyecek ve 2023 Nisan ayının ortalarında rezerv de tamamen kapatılacak. Nükleer enerji yüksek riskli bir teknolojidir ve olmaya devam edecektir; ve yüksek seviyeli radyoaktif atıklar gelecek nesillere yük olacaktır. Nükleer güç, oyun oynanacak bir konu değildir. Bu nedenle, nükleer santrallerin işletme ömürlerinin kapsamlı bir şekilde uzatılması, güvenlik gerekçesiyle de savunulamaz.”

Almanya Şansölyesi Olaf Scholz, haziran ayında nükleer enerjinin genişletilmesini zaten reddetmişti. Muhafazakar muhalefet partilerinin ve Maliye Bakanı Christian Linder‘ın (FDP) baskılarına rağmen Almanya nükleer enerjiye son verme kararında geri adım atmadı.

Merkel liderliğindeki önceki koalisyon hükümeti, 2022’nin sonuna kadar nükleer enerjiyi aşamalı olarak tamamen kaldırmaya karar vermişti.

2011 ve 2021 yılları arasında toplam 14 nükleer santral kapatılmasıyla Bavyera, Baden-Wurttemberg ve Aşağı-Saksonya bölgelerinde şebekede sadece üç nükleer santral bugün faaliyetine devam ediyor.

İki santrali rezerv olarak tutma kararında, gaz krizinin yanı sıra Fransa’daki nükleer santrallerin sınırlı kalması ve Avrupa’daki tarihi kuraklıkla birlikte hidroelektrik üretiminin azalması nedeniyle arz kesintilerinin yaşanması gibi diğer faktörler de etkili oluyor.

Grundemiggen Nükleer Enerji Santrali. Fotoğraf: Reuters

Güvenilir, uygun fiyatlı ve sürdürülebilir elektriğin tek yolu: Yenilenebilir enerji

Germanwatch Politika Bölümü Başkanı Lutz Weischer, ülkenin enerji şebekesine yapılan stres testinin, eski fosil-nükleer enerji sisteminin nasıl sorunlara yol açtığını teyit ettiğini belirtiyor:

Fransız nükleer reaktörlerinin çoğu güvenlik nedeniyle çalışmıyor, ucuz Rus gaz ithalatı dönemi sona erdi ve iklim krizi nehirleri kurutuyor, kömürle çalışan elektrik santrallerine artık yakıt sağlanamıyor.

Bu krizin cevabının, yenilenebilir enerjiye, enerji verimliliğine ve enerji tasarrufuna büyük bir yatırım olması gerektiği açıktır; güvenilir, uygun fiyatlı ve sürdürülebilir elektriği sağlamanın tek yolu budur.

Weischer, hükümetin bu ‘acil durum’ adımını ise şöyle değerlendiriyor:

“Eski Fransız reaktörlerindeki güvenlik sorunlarının cevabının eski Alman reaktörlerini daha uzun süre çalıştırmak olması absürt olmakla kalmıyor, aynı zamanda stres testi, santrallerin ömürlerini uzatmanın şebeke istikrarı üzerinde çok sınırlı bir etkiye sahip olacağını da doğruluyor. Habeck’in dört aylık güvenlik rezerviyle önerdiği şey, büyük olasılıkla asla kullanılmayacak bir güvenlik önlemidir. Bunun yerine ihtiyacımız olan şey, enerji geçişini hızlandıracak devasa bir politika ve yatırım paketidir.”

Nerckarwestheim Nükleer Enerji Santrali. Fotoğraf: Michael Probst / AP

Nükleer için gösterilen çaba ve getirisi oransız

Friends of the Earth Almanya (BUND) Uluslararası İklim Politikası Uzmanı Susann Scherbarth, arz açığı olmamasına rağmen bu önlemin orantısız olduğunu savunuyor.

Kalan üç nükleer santralin ülkenin enerji krizinde ne elektrik fiyatı ne de gaz kıtlığı için önemli bir rol oynadığını belirten Scherbarth krize rağmen, Almanya’daki arz güvenliği ve elektrik şebekesinin istikrarının yüksek olduğunu hatırlatıyor:

“Arz açığımız yok, ancak küçük faydalar için orantısız riskler içeren kabul edilemez bir güvenlik açığımız var. Almanya’nın nükleer santralleri Neckarwestheim 2 ve Isar 2 31 Aralık’ta kapatılacak, ancak yapılan stres testinin sonucu olarak acil bir durum olduğunda Nisan 2023’e kadar herhangi bir zamanda yeniden başlatılabilirler.”

Alman Ekonomik Araştırmalar Enstitüsü (DIW Berlin) Enerji Ekonomisi ve Enerji Politikası uzmanı Prof. Claudia Kemfert de uygulamayı eleştirenlerden:

Stres testleri, Almanya’daki enerji arzının nükleer güç olmasa bile güvenli olduğunu gösteriyor.  Nükleer santraller, bir anda açılıp kapatılamadığından şebeke rezervi için uygun değildir. Güvenlik açısından kontrol edilmeli, personel ve yakıt ögeleri hazır bulundurulmalıdır.

Bu zaman alıcı ve pahalıdır. Bu nedenle gösterilen çaba ve getirisi orantısız.

Kemfert de tedarikin güvence altına alınması için özellikle Almanya’nın güneyinde yenilenebilir enerjinin genişletilmesi, etkin enerji ve baz yük yönetiminin sağlanmasının yanında depolama seçeneklerinin genişletilmesi ve en önemlisi Fransa ve diğer Avrupa ülkelerinde kapasitelerin artırılmasının önemine vurgu yapıyor.

Isar 2 Nükleer Enerji Santrali. Fotoğraf: Reuters

Nükleer histeri karşısında Bakanlığın aklını kaybetmemesi güzel

Berlin Uygulamalı Bilimler Üniversitesi (HTW Berlin) Yenilenebilir Enerji Sistemleri Bölümü’nden Prof. Volker Quaschning ise hükümetin kapatma kararından caymadığına dikkat çekerek uygulamanın doğru olduğunu savunuyor:

“Nükleer histeri karşısında Ekonomi Bakanlığı’nın aklını kaybetmemesi güzel. İki nükleer santrali acil rezervine almak ve sadece mutlak bir acil durumda devreye almak, Almanya için güvenlik risklerini en aza indiren iyi bir çözümdür.”