BM Genel SekreteriAntónio Guterres, New York‘taki Amerikan Doğa Tarihi Müzesi’nde “iklim krizi”yle mücadele konusunda insanlığın “kader anı”na geldiği uyarısı yaptı.
Her geçen gün artan karbon emisyonlarıyla mücadelede insanlığın “hesap zamanı”nda bulunduğunu vurgulayan BM lideri, “İklim söz konusu olduğunda dinozor değiliz. Meteoruz. Sadece tehlikede değiliz; tehlike biz kendimiziz. Ama aynı zamanda çözüm de biziz” dedi.
Geçen ay, tarihin en sıcak mayıs ayını yaşadığımızı hatırlatan Genel Sekreter, 1,5°C’lik sıcaklık artış hedefini canlı tutabilmek için küresel salımların her yıl yüzde dokuz düşmesi gerektiğini; oysa geçen yıl yüzde 1 oranında arttığını söyledi.
‣ Rekor üstüne rekor: En sıcak mayıs ayını yaşadık
BM Dünya Meteoroloji Örgütü (WMO) Çarşamba günü, 2015’te Paris Anlaşması’nda belirlenen hedef olan 1,5°C sınırının önümüzdeki beş yıl içinde aşılma ihtimalinin yüzde 80 olduğunu bildirmişti.
Guterres, “Gezegenimizle Rus ruleti oynuyoruz. İklim cehennemine giden otobandan bir çıkış rampasına ihtiyacımız var. Ve gerçek şu ki, direksiyonun kontrolü bizde” ifadelerini kullandı.
Dünyanın geleceği, önümüzdeki 18 ayda alacağımız kararlara bağlı
Kritik eşiği aşmayıp geri çekilmenin hala mümkün olduğuna, her şeyin içinde bulunduğumuz on yılda ve özellikle de ülke liderlerinin özellikle önümüzdeki 18 ayda” alacağı kararlara bağlı olduğunu belirten BM Genel Sekreteri, “İklim eylemine eşi benzeri görülmemiş ihtiyaç var, ancak sadece iklimi iyileştirmek için değil, aynı zamanda ekonomik refah ve sürdürülebilir kalkınmayı sağlamak için fırsatlar da var” dedi.
1.5C vurgusu
Bilim insanları, Grönland Buz Levhası ve Batı Antarktika Buz Levhası‘nın çökerek deniz seviyesinin “felaket düzeyinde” yükselmesine neden olabileceğine dikkat çekiyor. 1,5°C hedefinin aşılması halinde ise tüm mercan resif sistemleri 300 milyon insan için oluşturdukları geçim kaynağıyla birlikte ortadan kaybolabilir.
Guterres küresel ısınmada yarım derecelik bir farkın, kimi ada devletlerinin veya kıyı topluluklarının sonsuza kadar yok olması anlamına gelebileceğini hatırlatarak, Doğu Asya’dan ABD‘nin batı kıyılarına kadar etkili olan aşırı hava koşullarının, “hayatları mahveden, ekonomileri altüst eden ve sağlığı olumsuz etkileyen” iklim kaosu tarafından pompalandığını vurguladı.
‘Reklam sektörü fosil yakıt mafyasına yardım ve yataklık yapıyor’
Guterres dünyanın dört bir yanındaki milyarlarca insanın, iklim değişikliği nedeniyle hayatları sürdürmekte zorlanırken, iklim kaosunun mafya babalarının – fosil yakıt holdingleri – rekor kârlar elde ettiğine ve vergi mükelleflerince finanse edilen sübvansiyonlarla kendilerine trilyonluk ziyafetler çektiklerine dikkat çekti; petrol ve gaz endüstrisindeki pek çok firmanın reklam ve halkla ilişkiler şirketlerinin “yardım ve yataklığıyla” iklim eylemini aktif olarak geciktirmeye çalışırken “hiç utanmadan kendilerini yeşil göstermeye uğraştıklarını” belirtti:
“Bu şirketleri, gezegenin yok olmasına yol açmaktan vaz geçmeye çağırıyorum. Bugünden itibaren yeni fosil yakıt siparişi almaya son verin ve mevcut müşterilerinizi de bırakmaya yönelik planlara girişin.”
Guterres, dünyadaki bütün ülkelere fosil yakıt şirketlerinin reklamlarını yasaklama çağrısında da bulundu; “Ekonomik mantık, fosil yakıt çağının sonunu kaçınılmaz kılıyor” diye ekledi.
Acil önlem önerileri: Fosil yakıt işine son verin, iklim finansmanını artırın
Antonio Guterres insanlık ve gezegen için mümkün en güvenli geleceği sağlamak için alınması gereken acil önlemleri de şöyle sıraladı:
- Salımları azaltın
- İnsanları ve doğayı aşırı iklim koşullarından koruyun
- İklim finansmanını artırın
- Fosil yakıt işine son verin
Eyleme geçmenin en büyük yükünün en zengin ülkelere ve en fazla emisyon salan ülkelere düşmesi gerektiğini belirten Genel Sekreter, “Gelişmiş G20 ekonomileri en uzağa, en hızlı şekilde gitmeli ve aynı zamanda gelişmekte olan ülkelere teknik ve mali destek sağlamalıdır. Ulusal iklim eylem planlarının 1,5°C sınırına uyması ve 2030, 2035 için mutlak salım azaltma hedeflerini ve önümüzdeki on yıllardaki tüm küresel kilometre taşlarını içermesi gerekiyor. Her ülke kendi payına düşeni yapmalı ve oynamalı… Bizim parmakla işaret etmeye değil işbirliğine ihtiyacımız var” diye konuştu.
“Zenginlerin klimalı baloncuklar içinde korunduğu, insanlığın geri kalanının yaşanmaz topraklarda ölümcül hava koşullarıyla kırbaçlandığı bir geleceği kabul edemeyiz.” diyen BM lideri, daha adil iklim finansmanı ve birçok gelişmekte olan ülkenin katlanmak zorunda kaldığı felç edici borçların ve yüksek faiz oranlarının sona ermesinin bir hayırseverlik sorunu değil, “aydınlanmış kişisel çıkar” ile ilgili olduğunu da sözlerine ekledi.
Aktivistlere: Tarihin doğru tarafındasınız, birlikte kazanacağız
Genel Sekreter, konuşmasında hükümetlerinin eyleme geçmesi için baskı yapan toplumun her düzeyindeki iklim aktivistlerine de teşekkür etti:
“Siz tarihin doğru tarafındasınız. Çoğunluk adına konuşuyorsunuz. Aynen böyle devam edin. Cesaretinizi kaybetmeyin, umudunuzu kaybetmeyin. Biz halklar, [doğayı] kirletenlere ve vurgunculara karşıyız ve bir araya gelerek kazanabiliriz. Şimdi harekete geçme zamanı, şimdi eyleme zamanı, şimdi sonuç alma zamanı. Bu bizim kader anımız.”
