Fransa’da 2008 yılında yürürlüğe giren Anayasa değişikliklerinden biri de Anayasa Mahkemesi’ne itiraz yolunu açan değişiklikti. Buna göre artık, aynı Türkiye’deki gibi, yerel bir mahkemede görülmekte olan bir dava sırasında kullanılan yürürlükteki bir kanunun Anayasa’da kabul edilmiş hak ve özgürlüklerden birini ihlal ettiği iddiasıyla Anayasa Mahkemesi’ne (Fransa’da Anayasa Konseyi) başvurulabiliyor. Bu düzenlemeden önce Fransa’da kanunlar ancak yürürlüğe girmeden önce anayasal denetime tabi tutulabiliyor, yürürlüğe girmiş bir kanunun iptal edilmesi -Parlamento’nun kanunu iptal eden yeni bir kanun kabul etmesi haricinde- mümkün olmuyordu. Bu da Anayasa’ya aykırı bazı kanunların senelerce yürürlükte kalmasına ve hak ve özgürlüklerin sürekli ihlaline sebep oluyordu.
Fransa’nın prestijli gazetesi Le Monde’un haberine göre bir grup avukat şimdi bu yeni Anayasa Mahkemesi’ne başvuru yolunu bir eylem için kullanacak. Yaklaşık 50 avukat 23 Mayıs’tan itibaren iki hafta boyunca ülkedeki altı kentte polisin yaptığı kimlik kontrollerini Anayasa’ya aykırı olduğu gerekçesiyle yerel mahkemeler önüne taşıyacak ve mahkemelerden Anayasa Mahkemesi’ne başvurmalarını isteyecek. Paris, Lyon, Marseille, Lille, Nanterre ve Créteil kentlerinde, içinde kimlik kontrolü olan tüm dosyalar için itiraz yolu işletilecek.
Eyleme katılan avukatlardan William Bourdon şöyle söylüyor:
Kimlik kontrollerinde Anayasa’ya aykırı olan bir şeyler var çünkü her kontrol özgürlüğe bir saldırı ve bir yargıcın artık buna karar vermesi gerekiyor.
Söz konusu itiraz yolu başvuruları dikkatleri “görünüşe göre kontrollere” çekmek istiyor. Bazı araştırmalara göre “bu kontroller en çok siyahlara ve Araplara uygulanıyor.” Avukatlar durumu şu sözlerle açıklıyor:
Kimlikleri kontrol edilen ve bir yargıç önüne çıkmayanların aynı gün içerisinde bazen üç kez kontrol edildiklerini ispatlamanın bir yolu yok.
Bir Anayasa değişikliğiyle 2008 senesinin Temmuz ayında yürürlüğe giren itiraz yolunda “her davacı veya davalı, bir mahkeme önündeki davaları aracılığıyla yasal bir düzenlemenin Anayasa’da güvence altına alınan hak ve özgürlüklerini ihlal ettiğini” iddia edebiliyor.
