[Feminizm/ LGBTİ+ kitaplığı] 12 kadın, 12 öykü: Kız, Kadın, Öteki

Bernardine Evaristo’nun 2019 Booker ödüllü Kız, Kadın, Öteki romanını çok sevebilirsiniz ya da hiç sevmeyebilirsiniz, tıpkı dünyanın geri kalanı gibi. Abartılı bir kitap olduğuna ya da gördüğü ilgiyi sonuna kadar hak ettiğini düşünebilirsiniz belki ama yazarın yarattığı dünyalara tanık olduğunuz için kendinizi şanslı hissedeceksiniz.

Evaristo’nun 12 farklı kadın karakter üzerinden çizdiği İngiltere panaroması, sesi edebiyat dünyasında hâlâ oldukça az duyulan siyah, lezbiyen, göçmen, trans, Müslüman, non-binary karakterlerin hayatına girmenin bakış açımızı değiştireceğinden emin olabilirsiniz. Anne, kız, sevgili, eş olarak değil de sadece kendisi olarak göreceğiniz her karakterle toplumsal cinsiyete dayalı birçok kalıp düşünceyi sorgularken bulacaksınız kendinizi.

Kitabın noktalama işaretleri olmadan yazılmış olması başlangıçta alışık olduğumuz okuma deneyiminden farklı olmasıyla zorlayabilse de kısa sürede bu şiirsel anlatım tarzının hikâyelerin bilinç akışı anlatım tarzına ne kadar uygun olduğunu göreceksiniz. Çünkü her bölümde farklı yaşlardan, sınıflardan, dönemlerden 12 kadının hikâyesine onların zihninin içinden tanık olacaksınız. İyi bir anne, iyi bir oyuncu, iyi bir eş, iyi bir yönetmen veya kız olmaya çalışan kadınlar olarak değil kızan, dalga geçen, tökezleyen, intikam alan, konuşan, dinleyen, bazen anlayan bazen anlamayan, bazense anlamak istemeyen kişiler olarak.

Farkılılık hem kutsanır hem taşlanırken…

Bazı karakterlerle daha fazla bağ kuracaksınız. Bazılarını daha derinlikli bulacaksınız. Bazı karakterler hakkındaysa jenerik bilgilerden daha fazlasını duymuş olmayı dileyeceksiniz. Yine de sadece bu kadar çeşitli karakterin olduğu bir romanda, anlatıcının ses tonunun, dilinin, tavrının her karaktere göre değişiyor olması bile büyük başarı.

Kitabın bu kadar farklı dönemden, yaştan, sınıftan karakteri yaratmanın üstesinden en iyi şekilde geldiği kısım şüphesiz karakterlerin değişen ses tonu, tavrı. Yani eski feministlerden, zamanında bağımsız bir tiyatro kurmuş bir karakterle onun günümüzde yaşayan genç kızının aynı dili kullanmadıkları gibi aynı şekilde düşünmemeleri de kitabın bir başarısı. Burada kitabın çevirmeni Ebru Kılıç’ı da anmadan olmaz, hem dil hem yapısal anlamda zor bir kitabı olabilecek en iyi çeviriyle Türkçeye kazandırdığı için.

Doğan Kitap‘tan çıkan Kız, Kadın, Öteki farklılığın böylesine hem kutsandığı hem de taşlandığı bir dönemde gözden kaçmaması gereken bir roman. Ayrıca kitapta geçen şarkılardan oluşan müthiş bir Spotify listesi var. Sabahları güne başlarken dinlemenizi öneririm. Ayrıca kitabın kalabalık karakter kadrosunu takip etmekte zorlananlar için hazırlanmış şu karakter haritasına da bakmanızı öneririm.

Elena Ferrante’den 40 kitap önerisi

Elena Ferrante’yi benim gibi henüz okumayan kaç kişi kaldı bilmiyorum ama benim okumadan da seveceğime ikna olduğum bir yazar kendisi. O yüzden 21. yüzyıldan kadın yazarların kitaplarını önerdiği bu 40 kitaplık listeyi görmek beni mutlu etti.

Ne de olsa dünyaca ünlü bir yazarla aynı kitapları okumuş olmak, listesindeki kitapları okuma listeme eklemek benim için hâlâ heyecan verici bir şey. Sizin de okuma listelerinize ekleyeceğiniz kitaplar olabileceğinden emin bir şekilde listeyi sizlerle de paylaşıyorum: Elena Ferrante’den 40 kitap önerisi.

https://www.epikneokuyor.com