By Ege Çevre ve Kültür Platformu (EGEÇEP) bugün (14 Nisan) İzmir Tabip Odası’nda saat 12:00’de gerçekleştirdiği basın toplantısı ile Tarım Bakanlığı’nın 2006 yılında çıkardığı yasa ile yerel tohumların üretimi ve satışını yasaklamış olmasına karşın başkanlık referandumunun hemen öncesinde İzmir Kemalpaşa’da 1. Tohum Takas Şenliği düzenlemesini eleştirdi.
EGEÇEP adına emekli tarım teknikeri ve sosyolog Göknur Yazıcı tarafından okunan açıklamanın tam metnini paylaşıyruz.
Tarım Bakanlığı’nın yerel tohum aldatmacası
Yerel tohum yaşam demektir. Yerel tohumlar bittiğinde çok uluslu dev tohum tekellerinin hegemonyasına girmek, yaptırımlarına boyun eğmek zorunda kalırız. Bu, açlıkla karşı karşıya kalmamız anlamına gelebilir.
Yerel tohumlar hastalıklara, zararlılara ve elverişsiz iklim koşullarına dayanıklıdır. Bu yüzden çok yakın gelecekte, yaşanması kaçınılmaz küresel iklim değişikliği nedeniyle, korunması gereklidir. Agroekolojik, yani doğayla uyumlu, sürdürülebilir temellere dayalı bir tarım için gerekli olan yerel tohumlar, hem çiftçi hem de tüketiciler açısından çok önemlidir. Bu yüzden ülkesini gerçekten seven her yurttaş yerel tohumların korunup geliştirilmesi ve gelecek kuşaklara aktarılmasını desteklemelidir.
2006 yılında Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı 5553 sayılı yasayla, yerel tohumların ve onlardan üretilmiş fidelerin çiftçiler tarafından satılmasını yasakladı. Sadece şirketlerin herhangi bir yerel tohum çeşidini sertifikalandırarak satmasına olanak sağladı. Bu yasa halen yürürlüktedir. Çiftçiler sadece küçük miktarlarda ihtiyaç için tohum takası yapabiliyor.
10 yıldır yerel tohum gönüllüsü doğa ve insan dostları örgütlenerek, tohum takas şenlikleri düzenleyip kamuoyunu bilinçlendirmeye ve yerel tohumların sürekliliğini sağlamaya çalışıyor. EGEÇEP bileşenlerinden Yerel Tohum Derneği de bunlardan biri.
Ege, Akdeniz, Doğu Anadolu, Karadeniz, Marmara bölgelerinde ve Ankara Çankaya’da birçok yerel tohum topluluğu, her yıl tohum takas etkinlikleri ve şenlikleri düzenliyor.
10 yıldır özveriyle çalışmalarını yürüten yerel tohum gönüllüleri Tarım Bakanlığı tarafından hiç desteklenmedi. Yerel tohumları yasaklayan bakanlıktan başka türlü davranması da beklenmezdi zaten. Peki, ne değişti de referandum öncesi Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı İzmir Kemalpaşa’da 1. Tohum Takas Şenliği düzenledi? 2006 yılında çıkardığı kanunla 10 yıldır yerel tohumu engellerken şimdi nasıl resmi tohum şenliği düzenler, bunu da anlamak mümkün değil. Bu şenlikte konuşma yapan Cumhurbaşkanının eşi Sayın Emine Erdoğan on yıldır neredeydi?
Bakanlık 5 dekara kadar olan alanlarda yerel tohumlarla üretim yapılmasını destekleyeceğini açıkladı. Daha önce bazı yerel çeşitleri yetiştirenleri de bu desteklemeye dahil edeceğini, bunları sertifikalı tohum kullanmasa da destekten yararlandıracağını belirten Bakanlık şimdi bu söyleminden vazgeçmiş görünüyor. İstisnayı sadece 5 dekar altındaki işletmelere ve sertifikalı organik tarım yapanlara sağlayacak gibi. Bu da yeterli değildir.
Bu destekleme politikası, yerel tohumların kaybolmasına ve şirketlerin karlarının artırmasına yol açacaktır. Her bölgenin, insanlık var olduğundan beri yaşamsal üretimini sağlayacak yerel tohumları vardır. Bunların hepsinin mutlaka korunarak gelecek kuşaklara aktarılması gerekmektedir. Bu bir insanlık sorumluluğudur. Yüz yıllardır süregelen bu döngü çok uluslu şirketlerin çıkarlarına feda edilmemelidir.
Dünyada birçok ülkede yerel tohumlar tamamen bitirilerek tam bir bağımlılık yaratılmıştır. Bu ve benzeri tohumculuk yasalarını ve destekleme politikalarını uygulayan az gelişmiş ülkelerdeki yerel tohum çeşitleri % 90 oranında kaybolmuştur. Ülkemizde çok az da olsa köylerde yerel tohumları bulmak mümkündür.
Tarım politikalarımız tarım uzmanlarımız, köylüler ve sivil toplum kuruluşlarımız ile ortaklaşa hazırlanmalıdır. Ancak o zaman çok uluslu şirketlerin hegemonyasına girmekten tamamen kurtuluruz. Ancak o zaman geleceğimizi kurtarabiliriz.
Ege Çevre ve Kültür Platformu (EGEÇEP)
(Yeşil Gazete)
Comments