[COP26] Türkiye, Brezilya’dan sonra en çok delege gönderen ülke

Glasgow’da yaklaşık 40 bin delegeyi ağırlayan BM İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi (UNFCCC) 26’ncı Taraflar Konferansı (COP26), bugüne kadarki en büyük Taraflar Konferansı oluyor.

COP26’ya, en çok delege gönderen ülke 579 delege ile Brezilya olurken Türkiye 376 delege ile ikinci sırada yer aldı.

Kapasitesi doldu

İklim Haber’in aktardığına göre ilk iki günde kapasitesi neredeyse dolan zirvede, organizatörleri doluluk için e-posta yoluyla delegelerden özür diledi.

Ancak Covid-19 yüzünden aksayan seyahat planları ile vize ve akreditasyon sorunlarının da etkisiyle zirve bittikten sonra açıklanacak nihai katılımcı sayıları, kayıt yaptıranların çoğunun zirveye gidemediğini gösterebilir.

Eşit temsiliyet yok

Yayımlanan listelerde önemli eksiklikler de bulunuyor. Afganistan, Myanmar veya Kiribati’den hiçbir katılımcı yok.

Carbon Brief’e göre Vanuatu ve Samoa dahil olmak üzere bazı küçük ada devletlerinin ekipleri, kayıt yaptırmalarına rağmen delegelerini gönderemedi.

En büyük COP

Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi’nin (UNFCCC) açıkladığı katılımcı listesine göre COP26’ya 39 bin 509 katılımcı kayıtlı.

Bu sayı, COP26’yı tarihin en çok katılımcısı olan COP zirvesi haline getiriyor. Paris’teki COP21’de 30 bin 372, Kopenhag’daki COP15’te ise 27 bin 301 katılımcı vardı.

COP26’nın en büyük grubu, sözleşmeyi onaylayan ve müzakerelerde tam rol oynayan Avrupa Birliği ve ulus devletlerinin delegeleri. 21 bin 668 delegelik bu grup, UNFCCC’nin COP öncesinde beklediği sayının iki katından fazla.

Sivil toplum katılımı daha az

Sözleşmeyi onaylamamış olan gözlemci devletler de var. Vatikan, üst üste beş kere, yedi kişilik erkek delegasyon grubu getiren tek devlet.

Diğer en büyük grup ise 11 bin 734 delege ile sivil toplum kuruluşları. Bu sayı 7 bin 417 sivil toplum kuruluşu katılımcısını ağırlayan Madrid’deki COP25’e göre büyük bir artış olsa da 12 bin 48 delegeli COP15’i yakalayamadı.

Sivil toplum kuruluşlarının yanında, “gözlemci kuruluşlar” kategorisi altında Birleşmiş Milletler’i, uluslararası organizasyonları ve iş dünyasından temsilcileri kapsayan gruplar var. Bu grupların ise 2 bin 229 kayıtlı delegesi var.

COP26’ya rekor sayıda medya katılımcısı konuk oldu. Toplam 3 bin 781 medya katılımcısı ile COP26 için belirlenen 3 bin delegelik medya katılımcısı kotası aşıldı.

En çok delegeler Brezilya ve Türkiye’den

UNFCCC toplam sayıların yanında katılımcı grupların ve delegelerin isimlerinin bulunduğu listeleri de açıkladı.

Carbon Brief geçen hafta 1990’lardan beri gerçekleşmiş tüm COP’ların delege sayılarını da incelemişti. Brezilya, bu yıl en çok delege gönderen ülke oldu.

Aynı zamanda bu yıl Brezilya’nın parti heyeti (479), COP15’ten sonra (566) en büyük delegasyona sahip. Brezilya’dan sonra en çok delegasyona sahip olan ülkeler sırasıyla Türkiye (376), Demokratik Kongo Cumhuriyeti (373), Gana (337) ve Rusya (312).

Ev sahibi Birleşik Krallık ise 230 katılımcı ile 10’uncu sırada yer alıyor. Listelenen katılımcılar arasında Prens William ve Kate, Galler Prensi, Cornwall Düşesi ve Sir David Attenborough da var.

Ancak bazı ülkelerin resmi delege sayılarını şişirebilmek için parti rozetlerinin bir kısmını sivil toplum kuruluşlarına tahsis ettiğini belirtmekte fayda var.

Afganistan’dan delege yok

Birkaç ülkenin bu yıl COP’a kayıtlı delegesi bulunmuyor. Bunlardan birinin Afganistan olması, Taliban’ın iktidarı ele geçirdiği düşünülürse çok da sürpriz değil. Afganistan’ın geçen senelerdeki beş COP’a gönderilen ortalama delege sayısı ise 13.

Kiribati ve Myanmar da son beş yıldaki COP’lara ortalama 20 kişi getirmelerine rağmen bu yılki toplantıya delegelerini göndermedi.

Seyahat kısıtlamaları etkiledi

Climate Vulnerable Forum’dan Kelvin Anthony, Covid-19 seyahat kısıtlamaları nedeniyle “Pasifik adası ülkelerinin COP26’ya seyahatlerinin ciddi şekilde olumsuz etkilendiğini” söyledi.

Kiribati’nin Glasgow’da “bazı temsilcilerinin” olduğunu söyleyen Anthony, bu temsilcilerin adadan seyahat eden yetkililer değil de konsolosluklardaki üst düzey yetkililer olduklarını belirtti.

Anthony, ayrıca birçok ülkenin “Covid’siz olan ülkelerine tekrardan Covid-19 virüsünü taşıma korkusu” nedeniyle katılım sağlamadığını ekledi. Vanuatu ve Samoa, bu ülkeler arasında.

Cinsiyet dengesi bozuldu

UNFCCC’nin listesinde katılımcıların isimleri ve unvanları bulunduğu için Glasgow’daki katılımcıların kadın-erkek dengesi de biliniyor.

Burada sunulan ikili toplumsal cinsiyet dengeleri, Carbon Brief raporuna değil, UNFCCC tarafından belirlenen başlıklara dayanıyor.

COP tarihi boyunca, delegasyonların cinsiyet dengesi giderek daha dengeli hale geldi. COP1’deki ortalama delegasyonun yüzde 88’i erkek ve yüzde 12’si kadınken, son üç COP’un ortalama cinsiyet dengesi yüzde 62 ve yüzde 38 kadın şeklinde oldu. Ancak COP26’da bu denge, yüzde 65 erkek ve yüzde35 kadın ile ters yöne doğru kaydı.

Tamamı erkeklerden oluşan dört delegasyon

COP26’ya kayıtlı olan ve tamamı erkeklerden oluşan dört delegasyon var: Yemen, Türkmenistan, Kuzey Kore ve Vatikan. Bununla birlikte, erkeklerden fazla kadın delegeye sahip olan 27 parti olsa da tamamı kadın olan hiçbir grup bulunmuyor.

Kadın liderliğindeki delegasyonlar Moldova Cumhuriyeti (yüzde 89 kadın), Samoa (yüzde 79 kadın) ve Meksika’dan (yüzde 78).

Birleşik Krallık ise 50-50 cinsiyet dengesine sahip sekiz delegasyondan biri. Türkiye’nin 376 delegesinin ise 284’ü erkek, 92’si kadın.