2018 yılında Çin’in plastik atık/çöp ithalatını yasaklamasının ardından plastik atık hareketliliğinin ana varış noktalarından biri Türkiye olduğuna dikkat çeken akademisyen, bildiride şu bilgilere yer verdi:
2017 yılının son ayında yani Çin yasağından hemen önce (Aralık 2016), Türkiye, çoğunluğu ABD, İngiltere, Almanya, İtalya, Belçika ve Hollanda’dan bir ayda toplam 3616 ton plastik çöp ithal etmişti. 2017 Aralık ayında bu miktar bir aylık olarak 19322 ton olarak gerçekleşmiş, Aralık 2018’de ise aylık olarak 24831 tona yükselmiştir. 2018 yılının sonuna gelindiğinde toplam 418000 ton plastik çöp, 2019 yılında 582296 ton ve en nihayetinde 2020 yılında ise yaklaşık 700000 ton plastik çöp ithal edilmiştir. Bu esnada Türkiye’nin kendi çöpü içerisindeki plastiği geri dönüşüme kazandırma oranı adeta yerinde saymıştır.”
‘Türkiye’ye gönderilen çöpler sağa sola atıldı, gelişigüzel yakıldı’
Akademisyenler, bu ithalat sürecinde özellikle ortadan kaldırılması ya da yeniden kazandırılması oldukça maliyetli olan çöplerin, Türkiye başta olmak üzere birçok ülkeye gönderildiğini; bunların önemli bir kısmının Adana başta olmak üzere İzmir ve İstanbul’da gelişigüzel sağa sola atıldığı ve yakıldığına işaret etti.
Bildiride, yetersiz kontroller ve yasadışı faaliyetlerle çöplerin gün geçtikçe artarak tarımsal alanlar başta olmak üzere birçok alanı kirlettiği vurgulanarak, yakılan çöplerden çıkan kalıcı organik kirletici ve kanserojen kimyasalların Adana’nın ve Adanalı’nın zehirlenmesine neden olduğu hatırlatıldı:
Türkiye, 1 Ocak 2021 tarihinde yeni yasaklar koyarak plastik çöp ithalatına önemli sınırlamalar getirmiştir. Önce %50 kota ve karışık plastik çöp ithalatı yasaklanmıştır. Ancak bu yasağa rağmen yasadışı faaliyetler devam etmiştir. Bu sefer de bu yasadışı faaliyetlerin en büyük kılıfı olan çöp türlerinden biri “3915.10 kodlu Etilen Polimer” tipindeki plastik çöplerin ithalatı Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca yasaklanmıştır.
Bu yasakla beraber bu konuda çalışan akademisyenler çöp tüccarlarınca hedef gösterilmekte ve birçok mecrada tehdit edilmektedir.”
Türkiye’nin yılda 3-3.5 milyon ton plastik çöp üreten bir ülke olduğuna ve bu çöpün ancak %10’unun tekrar kazanıldığına, geri kalanın ise çöp depolama sahalarına gömüldüğüne dikkat çeken akademisyenler, “Bu plastiklere tarımsal alanlarda kullanılan plastik sera örtüleri, tek kullanımlık damla sulama boruları ve diğer plastikler dâhil değildir. Türkiye’nin öncelikli olarak bu plastikleri dönüştürmesi gerekirken içeriği belli olmayan yabancı menşeli plastik çöpleri ithal etmesi kabul edilebilir değildir. Bu nedenle son getirilen kısıtlamalar oldukça yerindedir.” dedi.
Bildiri şu cümlelerle sona erdi:
“Biz Çukurova Öğretim Elemanları Derneği olarak plastik atık/çöp ithalatına karşı olduğumuzu belirtmekteyiz. Bu çöplerin topraklarımızı kirletmesine sebep olan ve bunu denetlemekle yükümlü oldukları halde denetlemeyenlerin ağır bir sorumluluk altında olduklarını kamuoyuna saygılarımızla duyururuz.”
