[Çocuklar için Yeşil Kitaplar] Bilinmezliği aşmanın yolları: Küçük Fare ile Kırmızı Duvar

Bugün üzerine konuşacağımız kitap Küçük Fare ile Kırmızı Duvar. Kitabın yazarı ve çizeri Britta Teckentrup. Kendisi birçok ödülün yanında Global İllüstrasyon Ödülü de almış. Kitabın dramatik yapısında renkler de metin ve illüstrasyon kadar dramatik yapıya hizmet ediyor. Duvarın neden kırmızı ve kuşun neden mavi olduğunu sorduruyor okura.

Kitabımızın konusuna gelince. İki başlıktan söz etmek mümkün. Bunlardan ilki herkesin statükoyu yani o ana kadar olageleni kabul ettiği bir düzende birinin çıkıp doğru soruyu sorabilmesi ve o sorunun peşinden cesaretle gidebilmesi.   Hikâyenin akışında Aslan ve Ayı gibi güç sembolü iki karakter, Tilki gibi zekâ ve kurnazlığın sembolü başka bir karakter var. Bunlara rağmen güç ve cesaret gibi kavramlarla ilişkilendirmediğimiz Fare soruyor bu soruyu.

Üstelik Fare öyle alelade bir fare de değil aleladeden daha minik: Küçük fare. Küçük Fare’nin bu tutumu da statükoyla çelişen bir durum aslında. Şimdiye kadar ki kabullerimiz arasında yanlışlara kafa tutulacaksa bunu aslan yapar ya da arı kovanına çomak sokulacaksa bu iş için ayı biçilmiş kaftandır.  Fakat Küçük Fare kendisinden beklenmeyecek büyük bir soru sorar. ‘Kırmızı Duvarın arkasında ne var?’

Bilmediğini bilmemek

İkinci konuya geldiğimizde ise kendi hakkımızda bildiklerimiz ve bilmediklerimiz karşımıza çıkıyor.  Konu bilmemek ise cehalet üzerine de birkaç söz söylemeli. Cehalet uzun süre diplomayla ilişkilendirilen bir kavram olmuş toplumumuzda. Bu yüzden okul eğitiminden geçmemiş insanlar küçük görülüp doğayla insanla hiçbir bağ kuramamış çoğu okullular bilmenin merkezi kabul edilmişler. Okul okumadı diye bir insanı küçümsemek cehaletin tepe noktası kuşkusuz fakat bunu düşünen de sadece kendine saklamıştı muhtemelen. Bu kabulün tersine okuduğum bir kitapta ‘Cehalet neyi bilmediğini bilmemektir’ diyor yazar. İşte kabulleri temelden sarsan bir tanım. Bu tanım bilmeyi diplomaya indirgeyen bakışımıza sağlam bir yanıt, yani cehaletimize.

Gelelim kitabımızdaki bilme ve bilmeme konusuna. Kitapta kadim zamanlardan beri var olan kırmızı duvarla ilgili herkesin bir yorumu var. Yorumların ortak noktası ise duvarın harcını oluşturuyor. Bilmedikleri bir konu üzerine yapılan bu yorumların harcını onların hayal gücü mü oluşturuyor? Yanıt kocaman bir hayır. Bu duvarın harcının temel malzemesi onların sorgulama gereği duymadıkları korkuları ve bu korkular üzerine kurdukları koca kırmızı bir duvar. Yani Küçük Farenin dostları neyi bilmediklerini bilmiyorlar, soru sormaya cesaret edemiyorlar.

Yazımızı Nazım Hikmet’in dizeleriyle bitirelim.

Ufak iş bizimkisi
Asıl en kötüsü
Bilerek bilmeyerek
Hapishaneyi insanın kendi içinde taşıması.

Künye

Yazar ve çizer: Britta Teckentrup

Yayınevi: BETAkids

Yaş: 3+