Çevreyi korumak için ilginç bir yöntem: İneklere tuvalet eğitimi

Yazan: Rebecca Häfner

Yeşil Gazete için çeviren: Pınar Güzel

*

İnekler, idrarlarını tutmak ve ancak “tuvalette” idrar yapmak için eğitilebiliyorlar. Yeni Zelandalı ve Almanyalı araştırmacılar, bunu bir deneyde incelediler. Kulağa şaka gibi gelen bu olgunun, iklimin ve çevrenin korunmasına hizmet etmesi amaçlanıyor.

Sebep, inek idrarının azot bakımından zengin olması. İdrar toprağa karıştığında, nitrata veya nitröz oksite dönüşüyor – bunlar iki sorunlu madde. Nitrat sulara sızdığında,nehirlerde veya göllerde alglerin ve yabani otların gelişimini uyarıcı etki yaratıyor. Nitröz oksit, Yeni Zelanda’nın sera gazı emisyonlarının yüzde on ikisini oluşturan, uzun ömürlü bir sera gazı. Auckland Üniversitesi’nden Lindsay Matthews ve Douglas Elliffe’nin bir bildiride ifade ettiklerine göre bunun büyük bir bölümü tarımdan kaynaklanıyor. Elliffe’nin açıklamasına göre “sığır idrarı azot problemimizin temel sebeplerinden biri. Bunun miktarındaki herhangi bir azaltım bir fark yaratabilir.”

Buzağılar insan bebeklerinden daha hızlı öğreniyor

Bu deneyin ineklerin kolaylıkla eğitilebildiklerini gösterdiği aktarılıyor. Matthews, sürecin lazımlık kullanmayı öğrenen çocuklardakine benzer şekilde ilerlediğini – sadece deneyde buzağıların tuvalet kullanımını insan çocuklarından daha hızlı öğrendiklerini söylüyor.

Araştırmacılar, Almanya’da Çiftlik Hayvanı Biyolojisi Araştırma Enstitüsü tarafından işletilen bir çiftlikte 16 buzağıyı eğittiler. İnekler önce idrarlarını tutmayı öğrendiler. Araştırmacılar “Current Biology” isimli dergide yayınlanan incelemede, yanlış yere idrar yaptıklarında ineklerin boyunlarındaki tasmalara titreşim gönderdiklerini anlatıyor.

İnekler idrar yapmak için tuvalet olarak kullanılan ahıra gittiklerinde ise yiyecek ile ödüllendirildiler. Söz konusu ahır parlak yeşil rengi sayesinde diğer ahırlardan ayırt edilebiliyordu. 15 günlük eğitimin sonucunda, ineklerin dörtte üçünün idrar, dörtte üçü tuvalet olarak kullanılan ahırda toplandı.

Toplanan idrar sera gazı emisyonlarını düşürebilir

Bir sonraki adımda Yeni Zelandalı bilim insanları bu eğitimleri ülkedeki hayvancılık yöntemlerine uyarlamak istiyorlar. Yeni Zelanda’da ineklerin çoğu tuvalet kavramının kolayca hayata geçirilebildiği ahırlarda beslenmiyorlar, meralarda yaşıyorlar.

Araştırmacılara göre hayvanların sağım için ahıra geldikleri zaman kullanabilecekleri bir ahır tuvaleti bir seçenek olabilir veya açık hava tuvaletleri kullanılabilir. Milyonlarca ineğe verilecek eğitimin ekonomik açıdan hayata geçirilmesinin ise ileride yaşanacak bir zorluk olduğu aktarılıyor.

Bazılarınca “çılgın bilim insanları” olarak nitelendirilen araştırmacılar yaptıkları deneyin sonraki araştırmaların temel taşını teşkil ettiği aktarılıyor. Elliffe’ye göre inek idrarının toplanmasının ve toprağa sızmamasının hatırı sayılır bir etkisi söz konusu. Elliffe, “idrarın yüzde onunu veya yirmisini toplayabilirsek, sera gazı emisyonlarının ve nitrat yıkanmasının belirgin şekilde azaltılması için bu yeterli olacaktır” diyor.

Makalenin Almanca orijinali