Biz coğrafya olarak daha ani kopan kıyametlerle uğraşırken, İklim değişikliği ile mücadele için toplanan resmi konferansın yıllık ara oturumu tamamlandı.
30 Nisan- 10 Mayıs tarihleri arasında gerçekleşen UNFCCC konferansının SB48 oturumlarında öne çıkan konuları, Climate Tracker’ın paylaştığı özeti genişleterek biz de paylaşalım istedik.
Talanoa, Fiji’de ve Pasifik genelinde kullanılan, katılımcı, kapsayıcı ve şeffaf bir iletişim süreci anlamına gelen yerel bir kelime.
21.Taraflar Konferansı’nda imzalanan Paris Anlaşması’ndan sonra, 2018’de anlaşmanın gidişatını değerlendirmek, ortaya konulan toplam katkıyı hesaplamak ve değerlendirmek ve yeni yol haritaları belirlemek amacıyla “Facilitative Dialogue” (kolaylaştırıcı diyalog) isimli bir çalışma yapılmasına karar verildi.
Diyalog aslında ilki 2023’de yapılacak ve sonra her beş yılda bir tekrar edilecek, “Global Stocktake” (küresel durum değerlendirilmesi) toplantılarının ilki.
Küresel değerlendirmelerin amacı ülkelerin katkı beyanlarını ve bu beyanlara uyumlarını değerlendirip, beyanların ve azaltımların Paris Anlaşması hedeflerini yakalamak için yeterli olup olmadığını görmek ve çıkan sonuçlarla ülkeleri niyet beyanlarını iyileştirmeleri için yönlendirmek.
Fiji’de geçen yıl yapılan COP23’te kolaylaştırıcı diyalog yerine, Talanoa Diyaloğu ismine karar verildi ve çalışmaların Ocak 2018’de başlatılmasına karar verildi.
Geçen hafta, 7 Talona Grubu oluşturuldu ve Talona Diyaloğu’nun 3 sorusunu yanıtlamak için çalıştı: Neredeyiz? Nereye varmak istiyoruz? İstediğimiz noktaya nasıl ulaşırız?
Diyaloğa partiler(devletler) ve parti olmayan paydaşlar(devlet harici kurumlar) katkı sağlayabiliyor. Katkılar diyalog için oluşturulan web sayfası üzerinden sunuluyor: https://talanoadialogue.com/
Paris Anlaşması’nın hedeflerine ulaşılması için yol haritasını netleştirmesi, ülkeler arası adaletsizliklere yol açabilecek boşlukların önüne geçmesi gereken bir “kurallar kitabı” oluşturulmasına karar verilmişti.
Kitabın/rehberin önümüzdeki Aralık’ta Polonya’da toplanacak olan COP24’e yetişmesi gerekiyordu. Ancak ülkelerin teknik detaylarda anlaşamaması sonucu rehber tamamlanamadı ve Eylül’de Bangkok’ta rehberi COP24’ten önce tamamlamak amacıyla bir haftalık ek toplantı yapılmasına karar verildi.
Az gelişmiş ve iklim değişikliğinden en hızlı etkilenmesi beklenen 47 ülkeden oluşan LDC grubu(Least Developed Countries- En az gelişmiş ülkeler), gelişmiş ülkelerin rehberi tamamlamak konusunda yeterince hevesli hareket etmediğini söyledi ve rehber çalışmalarının tamamlanıp bir an önce uygulamaya geçilmesi için çağrı yaptılar.
Suva Kayıp ve Zarar Uzman Diyaloğu, COP23’te oluşturulan ve müzakerelerde kayıp ve zarar konularına ciddi bir alan yaratması beklenen çalışma.
Diyaloğun, iklim değişikliğinin artık önlenemeyecek olan tahribatları ve bunlara adaptasyon için kaynağı olmayan ülke ve toplulukların adapte edilmesi için gerekli bütçe aktarımını sağlaması gerekiyor.
Adaptasyon konusunda çözüm üretmesi için COP19’da Varşova Uygulama Mekanizması kurulmuş ama uygulama konusunda ilerlenememişti, bu boşluğu doldurmak için Suva Diyaloğu oluşturuldu.Bu yıl ilk kez toplanan Suva kayıp ve zarar konusunda uzman diyaloğu, sosyal koruma ve sigorta gibi konularda deneyim paylaşımı ve daha verimli olma konusunda tartışmaların yapılabileceği bir platform oluşturdu. Platformda, hem ani gelişen fırtına gibi olaylara hem de yükselen deniz seviyeleri gibi uzun vadeli tehditlere çözümler tartışılıyor.
İklim müzakerelerini yavaşlatırken kendilerini yeşile boyayan COP içindeki büyük kirleticilerin dışarı atılması için 6 gün boyunca “çıkar çatışması” oturumları düzenlendi ancak karara varılamadı.
Kick Them Out (dışarı tekmele) hareketi, büyük kirleticileri müzakerelerden atmak için çalışmaya devam edecek.
Şuradan geçen yıl bu konuda raporlar yayınlayan Corporate Accountability International (CAI)’den Jesse Brag ile yaptığım röportaja ulaşabilirsiniz.
Buradan da Yeşil Gazete için derlediğim yazıya
Bu yıl görüşmelerde önemli sorunlara işaret eden hatırı sayılır miktarda eylem yapıldı. Bunlardan bazıları:
Sivil toplum grupları, hükümetlerin Paris Anlaşması’nda belirlenen 1.5 derece hedefini önemsemesi ve bu konuda eyleme geçmeleri için bir eylem yaptı.
Yerel halklar ve topluluklar, haklarının müzakerelerde yeterince önemsenmediğini belirtmek için bir eylem yaptı.
Sivil toplum temsilcilerinden oluşan bir grup, ifade özgürlüğü ve herkesin hakkı için ayağa kalkmasına değinmek için bir eylem yaptı. Bize daha yakın duran bu eylem fotoğrafında, ICLEI’den, iklim eyleminin çok kıymetli ismi Yunus Arıkan’ı da gördük, kendisiyle iklim gidişatı ve büyük kirleticiler üzerine röportajımız da burada.
Fotoğraflar: Climate Tracker
Elif Cansu İlhan
