7 Temmuz Cuma günü BM üyesi 122 ülke BM Konferansı’nda nükleer silah sahibi ülkeleri şaşkınlığa uğratarak nükleer silahların yasaklanması yönünde bir anlaşma üzerinde ortaklaşmayı başardı.
Oylamada 1 red 1 çekimser 122 onay alan anlaşma bu sene Eylül ayında imzaya sunularak 122 ülkeden 50’sinin imzasıyla hayata geçirilecek.
Sadece Hollanda’nın ret oyu verdiği Singapur’un çekimser kaldığı değerlendirmeye Kanada temsilci göndermezken, İran ise anlaşmayı destekleyen ülkelerden oldu. Nükleer Silahsızlanma Anlaşmasına varılmasında 3 Temmuz’da Kuzey Kore’nin nükleer ve balistik füze denemeleri yapmış olmasının etkili olduğu düşünülüyor.
1945 yılında Atom Bombasının Hiroşima ve Nagasaki’ye atılmasından itibaren “Tüm dünya bu yasal zeminin oluşturulması için 70 yıldan fazla bir süredir bekliyor” diyen BM Konferans Başkanı Elayne Whyte Gomez “Böylece İlk Çoktaraflı nükleer silahsızlanma anlaşmasının nihai kabulü 20 yıl sonra mümkün oldu” yorumunu yaptı.
Çok taraflı Nükleer Silahsızlanma Anlaşması Eylül ayında imzaya sunulacak ve 50 ülkenin imzasıyla onaylanmış olacak.
BM üye devletleri, geçen yıl Aralık ayında nükleer silahları yasadışı ilan edecek bir anlaşmanın yapılması için nükler silah sahibi devletlerin karşı çıkmasına ve bileşenlerinin görüşmelere katılmayı reddetmesine rağmen ezici çoğunlukla görüşmeleri başlatmayı başarmıştı.
Dünyadaki 193 ülkeden 129’unun taslak anlaşmada imzasının bulunması üçte iki çoğunluk anlamına gelirken Hollanda dışındaki tüm nükleer devletler ve NATO üyeleri ise görüşmelere iştirak etmedi. Topraklarında ABDye ait nükleer silahlara yer veren Hollanda ise parlamentosunun görüşmelere temsilci göndermesi konusunda ısrarcı oldu.
ABD, İngiltere ve Fransa ise ortak bir bildiri yayınlayarak “Bu anlaşmayı onaylamayı ve ya parçası olmayı doğru bulmuyoruz . Çünkü her hangi bir caydırıcılığı yok” , “Bu anlaşma hiçbir ülkenin güvenliğini ya da barış koşullarını arttırmayacağı gibi tam tersi etki de yapabilir.” şeklinde açıklamalarda bulundu.
Nükleerin tehdit amaçlı kullanımını yasaklamak
Anlaşma, onu kabul eden ülkelerin “hiçbir şart ve koşulda test, üretim, geliştirme veya nükleer mühimmatı veya nükleer patlayıcı oluşturmama” şartlarını yerine getirmesini bekliyor, nükleer silahların ve nükleer mühimmatın sevkiyatını, kullanımını ve tehdit amaçlı kullanılmasını da yasaklıyor.
Bu anlaşma ABD, Rusya, İngiltere, Fransa ve Çin’in nükleer silah kullanımını engellemek için yapıldığı ifade edilebilir. Zira anlaşma, nükleer silah sahibi olmayan imzacı ülkelerin, nükleer güç sahibi olan bu 5 ülke ile nükleer silah alışverişi yapmasını yasaklıyor.
Bununla beraber Nükleer silahsızlanam Anlaşması nükleerin barışçı kullanımına ise karşı değil fakat, şu var ki nükleer enerji üretiminin temelinde nükleer silah üretimi bulunuyor. Nükleer santrallerin ortaya çıkışı 1955 yılında ABD Başkanı Eisonhower’ın Atom bombası gibi yıkıcı bir enerjinin “Barış için Atom” ambalajı içinde yapıcı bir enerjiye çevrilmesi teklifine dayanıyor.
(cbca.ca,Yeşil Gazete)
