Beyaz Avustralyalılar yerli halklara daha fazla hak tanınmasına ‘hayır’ dedi

Avustralya’da, Aborjinler gibi yerli halklara daha fazla siyasal hak tanınması için yapılan referandumdan “hayır” oyu çıktı.

Referandumda, Avustralya’nın yerli halklarını etkileyen yasalar ve kamu politikaları konusunda parlamentoya tavsiyelerde bulunmak üzere bir danışma konseyi oluşturulması tasarısı da reddedildi.

Cumartesi günü düzenlenen referandumun sonuçlarına göre, ülkenin yaklaşık yüzde 61’i “hayır” oyu kullandı.

Aborjinlerden sessiz protesto

Ülkedeki Aborjin liderler, referandumdan çıkan sonucun  yasını tutmak için bir hafta sürecek “sessizlik haftası” ilan etti

Başbakan Antony Albenese ise oylamadaki başarısızlıkta “kendi payına düşen sorumluluğu” kabul ettiğini söyledi. Ulusa “birlik ruhu içerisinde sükunet” çağrısında bulunan Albenese, yerli toplulukların çoğunlukta olduğu uzak bölgelerde, ülkenin geri kalanının aksine güçlü bir “evet” oyu kullanıldığını da söyledi.

Akademisyenler ve hak savunucuları, ‘hayır’ kampının kazanmasının uzlaşma çabalarını yıllar boyunca geriletmesinden endişe ediyor.

Başbakan, muhalefetteki Liberal Parti‘nin karşı çıktığı referandum için “evet” kampanyası yürütmüştü. Parti yetkilileri, teklifin “bölücü” olduğunu, etkisiz olacağını ve hükümetin karar alma sürecini yavaşlatacağını söylemişti.

Yerli halklar Aborjinler ve Torres Boğazı Adalıları, 26 milyonluk ülkede yaklaşık 984 bin kişilik bir nüfusla Avustralya nüfusunun yüzde 3,8’ini oluşturuyor.

Kıtanın Yerli vatandaşları, yaklaşık 60.000 yıldır bu topraklarda yaşıyor,  ancak anayasada adları geçmiyor ve çoğu sosyo-ekonomik verilere göre ülkedeki en dezavantajlı insanlar.

Teklifin destekçileri, Yerli Sesinin anayasaya yerleştirilmesinin Avustralya’yı birleştireceğine ve Yerli halkıyla yeni bir çağ başlatacağına inanıyordu.

Ada ülkesinde şimdiye kadar yapılan 45 referandumdan yalnızca 8’i başarıyla sonuçlandı. Bu, seçmenlerin neredeyse çeyrek yüzyıl önce cumhuriyet olma önerisini reddetmesinden bu yana Avustralya’da yapılan ilk referandum.

1967’de Yerli halkın Avustralya nüfusunun bir parçası olarak sayılmasına yönelik bir referandum, iki partinin de siyasi desteğiyle büyük bir başarı elde etmişti.  Ancak bu yılki referandum, büyük muhafazakar partilerin liderlerinin “Hayır” oyu için kampanya yürütmesiyle birleşik bir destek toplayamadı.

Sydney Morning Herald gazetesi pazartesi günü yayımlanan başyazısında, “Cumartesi günkü oylamanın zararı çok büyük olacak. Politikacılar ne derse desin bu uzlaşma çabalarını geriye götürecektir” diye yazdı.