Avrupa kömürden çıkışta yolu yarıladı

Birleşmiş Milletler Paris İklim Anlaşması’nın beşinci yılında, Avrupa 2030 yılına kadar elektrik üretiminden kömürü çıkarma hedefinde yolu yarıladı.

162’nci kömürlü termik santral olan West Burton santralinin 2022 yılında kapanma kararı dün santralin işletmecisi EDF şirketi tarafından açıklandı.

Bu, Avrupa’nın tüm kömürlü termik santrallerinin yarısının ya kapandığı ya da Paris Anlaşması ile uyumlu şekilde 2030 yılından önce kapanma tarihlerinin açıklandığı anlamına geliyor.

Kömür sektöründe düşüş

Kömür sektörü 2012 yılından beri Avrupa’da ciddi bir düşüş eğiliminde. Buna karşılık, Avrupa 2020 yılının ilk yarısında elektriğinin yüzde 40’ını yenilenebilir enerji kaynaklarından elde etti. Bu bütün fosil yakıtların elektrik üretimindeki toplam payından fazla.

Eğer Avrupa Birliği sera gazı emisyon azaltımı için koyduğu yüzde 55 hedefinin tutturmak istiyorsa yenilenebilir enerji payını ciddi oranda artırması gerekiyor. İyileşme ve adil dönüşüm fonları için planlama yapan AB ülkeleri, yeşil enerji dönüşümünü önceliklendirerek yenilenebilir enerjiye yatırım ve milyonlarca yeni istihdam olanağı sağlamak için tarihsel bir fırsata sahip.

Fotoğraf: Greg McNevin / Europe Beyond Coal

‘Kömür filosunun yarısı tarihe karıştı’

Kömürün Ötesinde Avrupa (Europe Beyond Coal) kampanya direktörü Kathrin Gutmann konu hakkında “Avrupa’da kömür sanayinin sona yaklaştığını görüyoruz. Yıllardır süren sert düşüşün ardından, Avrupa’nın kömür filosunun yarısı tarihe karıştı” ifadelerini kullandı.

Gutmann “Hükümetler, enerji şirketleri ve finans kurumları şimdi 2030 veya daha erken bir yılda kömürden çıkmanın planlarını yapmak, kömür ve fosil gaza akan tüm finansmanı durdurmak ve bunların yerine sürdürülebilir yenilenebilir kaynakları destekleyerek bu dönüşümden etkilenecek topluluklar için adil dönüşümü garanti altına almak zorunda. Önümüzdeki beş yılda kalan termik santrallerin de çoğunun kapandığını göreceğiz” dedi.

Tüm dünyada seferberlik

Kömür, Amerika Birleşik Devletleri’nde de benzer bir çöküş yaşıyor. Ülkede 2010 yılının Ocak ayından beri 338 kömürlü termik santral kapandı. Hatta Donald Trump yönetiminde kapanma hızı yüzde dokuz oranında arttı.

Biden yönetiminin iklim odaklı politika yürütmeyi amaçlaması, Japonya, Güney Kore ve Çin’den gelen net sıfır karbon emisyonu hedeflerinin açıklanması, ve AB’nin küresel olarak kömürden çıkış çağrısı yapması kömürün tüm dünyada sonunun geleceğini gösteriyor.

‘Kömürün geleceği yok’

Gutmann konuyla ilgili  “Ekonomik ve siyasi gerçekler, halkların iklimi koruma ve temiz hava ve su için yoğun talepleriyle birleşince kömürün ve diğer fosil yakıtlarının geleceğinin olmadığını gösteriyor. 14 Avrupa ülkesi bunu anladı ve kömürden kurtuluyor. Geriye kalan ülkelerin önünde çok net bir karar var: ucuz ve temiz yenilenebilir enerjinin faydaları ve enerji dönüşümü için mevcut fonların yardımıyla 2030 yılına kadar kömürden çıkış planlamalarını yağmak veya plansız bir şekilde yurttaşlarına ve işçilerine zarar vererek, kamu bütçelerini feda ederek önümüzdeki yıllarda bu dönüşümü yaşamak zorunda kalmak” değerlendirmesinde bulundu.