Araştırma: Türkiye’de her üç kişiden biri siber zorbalık yaşıyor

İNGEV ve Oxford Üniversitesi‘nin iş birliğiyle hazırlanan “Dijital Vatandaşlık: Erişim Tutum ve Davranışlar” başlıklı rapor, Türkiye’nin Dijital Vatandaşlık boyutlarını inceledi.

Raporda, dijital ticaret, dijital erişim, dijital iletişim, dijital okur yazarlık, dijital görgü kuralları, dijital hukuk, dijital haklar ve sorumluluklar, dijital denge ve sağlık ve dijital güvenlik olmak üzere dokuz ayrı konu ele alınırken, her bir başlığa ilişkin Türkiye’de yapılmış saha çalışmalarına da yer verildi.

Araştırma, Türkiye’de 26 ilden 15 yaş üstü 3 bin 200 katılımcı ile yapıldı.

Büyük çoğunluğun internete erişimi var

Rapor, cep telefonu ve diğer mobil cihazlar da dahil edildiğinde Türkiye’nin büyük çoğunluğunun internet erişimi olduğunu ortaya koydu.

Buna göre, Türkiye’de internete mobil olarak erişebilen kullanıcıların oranı yüzde 97. Evde internet bağlantısı ile internete erişebilenlerse yüzde 76. Türkiye’de nüfusun yüzde 62’sinin evinde bilgisayar var.

Araştırmaya göre, Türkiye’de internete en çok bağlanılan cihaz cep telefonu. Katılımcıların yüzde 54’ü interneti sosyal medya hesaplarına girmek için kullandıklarını söylerken, yüzde 23’ü internette gezmek için kullandığını ve yüzde 22’si de anlık mesajlaşma uygulamalarını kullanmak için interneti kullandıklarını söyledi.

Video ya da film izlemek için internet kullananların oranı yüzde 18 iken,  interneti gazete veya dergi okumak için kullananların oranı da yüzde 18.

İnternet kullanımı ve eğitim seviyesi ilişkisi

Araştırmaya göre, internet kullanımıyla eğitim seviyesi arasında güçlü bir ilişki var. Örneğin, ankete katılanlar arasında en az bir üniversite bitirmiş olanların yüzde 87’si internet bakancılığı kullanıyor. Bu oran ortaokul mezunlarında yüzde 50, ilkokul mezunlarında yüzde 45.

Rapor, güvenli internet kullanımı ile eğitim seviyesi arasında da bir ilişki olduğunu ortaya koydu. Örneğin, üniversite mezunlarının yüzde 72’si “sosyal medyada kişisel bilgilerimi nasıl koruyacağımı biliyorum” yanıtını verirken, ilkokul mezunlarında bu oran yüzde 38 oldu. Yine üniversite veya üstü eğitim seviyesine sahip olan kişilerin yüzde 70’i “internette okuduğu bilgilerin doğruluğunu farklı kaynaklardan kontrol ettiğini” söylerken, ortaokul mezunlarında bu oran yüzde 50, ilkokul mezunlarındaysa yüzde 38 oldu.

Her üç kişiden biri siber zorbalık yaşıyor

Aynı araştırma göre, Türkiye’de her üç kişiden biri en az bir tür siber zorbalık yaşıyor.

Bunların yanında izni olmadan sık sık arandığını veya yazılı mesaj aldığını söyleyenlerin oranı yüzde 25, rızası olmadan cinsel içerikli mesaj aldığını söyleyenlerin oranı yüzde 12, kişisel verilerine izni olmadan erişildiğini söyleyenlerin oranı yüzde 12 ve sosyal medyada itibarsızlaştırıldığını söyleyenlerin oranıysa yüzde 7.

Araştırma aynı zamanda, Türkiye’de her beş kişiden birinin siber zorbalık yaptığını da ortaya koyuyor.

Sözlü tacizde bulunduğunu söyleyenleri oranı yüzde 7, cinsel tacizde bulunduğunu söyleyenlerin oranı yüzde 3, çalınmış veri elde ettiklerini söyleyenler yüzde 3, tehdit ettiğini söyleyenler yüzde 3, ifşada bulunduğunu söyleyenler yüzde 3, siber linçte bulunanlar yüzde 2, itibarsızlaşma yüzde 2 ve aşağılamada bulunanların oranı da yüzde 2.

Yüzde 60’lık kesim nefret söylemi kavramını bilmiyor

Araştırmaya göre, Türkiye’de “Nefret Söylemi” kavramından haberdar olmayanların oranı yüzde 60. Siber zorbalık kavramını bilenlerin oranı yüzde 45 iken, trolleme kavramını bilenlerin oranı da yüzde 47.

Dezenformasyon kavramını bilenlerin oranı da yüzde 26 olurken, her üç kişiden ikisi bu kavramı bilmiyor.